ესპანეთის სამოქალაქო ომი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
გასწორდა პუნქტუაცია |
გასწორდა პუნქტუაცია |
||
ხაზი 36:
=== მთავრობათა ცვლა ===
ხუთი წლის განმავლობაში
[[1923]] წლის [[13 სექტემბერი|13 სექტემბერს]] გენერალმა [[მიგელ პრიმო დე რივერა]]მ შეძლო სახელმწიფო გადატრალება მოეწყო და სამხედრო დიქტატურა დაემყარებინა. ეკონომიკის სფეროში დიქტატურის გეგმები უაღრესად ფართო და გრანდიოზული, მაგრამ იმავე დროს ნაკლებად საფუძვლიანი იყო. რაც შეეხება საგარეო პილიტიკის სფეროს, პრიმო დე რივერას დიქტატურამ [[საფრანგეთი|საფრანგეთთან]] კავშირში შეძლო [[1926]]-[[1927]] წლებისათვის ჩაეხშო მაროკოს ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობა.
ხაზი 44:
პრიმო დე რივერას დიქტატურა შეცვალა ბერენგერას მთავრობამ, რომელიც მასების დამშვიდებას ნაწილობრივი დათმობებით ცდილობდა. მაგრამ მისმა ღონისძიებებმმა ვერ შეაჩერეს რევოლუციური მოძრაობის აღმავლობა ქვეყანაში. [[1931]] წლის [[14 თებერვალი|14 თებერვალს]] ბერენგერას მთავრობა გადადგა. ხელისუფლების სათავეში მოსული ასნარას მთავრობა ქვეყანაში მდგომარეობის განმუხტვას მუნიციპალური არჩევნების ჩატარების გზით შეეცადა, რომელიც რესპუბლიკელთა ბლოკის გამარჯვებით დასრულდა. [[14 აპრილი|14 აპრილს]] მეფე [[ალფონსო XIII]] იძულებული გახდა დაეტოვებინა ესპანეთი. შეიქმნა დროებითი რესპუბლიკური მთავრობა [[ალკალა სამორა]]ს მეთაურობით.
რესპუბლიკას საფრთხე ემუქრებოდა არა მარტო მონარქიული და კლერიკალური წრეების მხრიდან. ჯერ კიდევ [[1931]] წელს ესპანური ფაშიზმის იდეოლოგებმა
== ომის დაწყება ==
[[ფაილი:Бой в Мадриде. 30 июля 1936.jpg|250px|thumb|right|ფლანგური ბრძოლები [[მადრიდი]]ს რაიონში. [[30 ივლისი]], [[1936]]]]
[[1936]] წლის [[16 თებერვალი|16 თებერვალს]], კორტესების არჩევნები სახალხო ფრონტმა მოიგო. მიუხედავად თებერვლის არჩევნებში მარცხისა, ფაშისტებმა მნიშვნელოვანი პოსტები შეინარჩუნეს სახელმწოფო აპარატსა და არმიაში. ისინი ფინანსურ კაპიტალს, ეკლესიასა და უცხოეთის მონოპოლიებს ეყრდნობოდნენ. [[1936]] წლის შუა ზაფხულისათვის ფაშისტებმა საბოლოოდ შეიმუშავეს ამბოხების გეგმები და ამოცანები. ამბოხებისათვის უნდა ეხელმძღვანელად რეაქციონერ გენერლებს [[ემილიო მოლა|მოლას]]
=== პირველი დღეები ===
ხაზი 56:
ხალხის ძლიერმა წინააღმდეგობამ ამბოხების პირველსავე დღეებში ჩაფუშა რეაქციული წრეების გეგმები. პირველსავე დღეებში შესაკრებ პუნკტებში გამოცხადდა 300 ათასი მამაკაცი და ქალი იარაღის მიღების იმედით. თითოეული იარაღდებოდა, რითაც შეეძლო. [[19 ივლისი|19 ივლისს]], [[მადრიდი|მადრიდში]], მოსახლეობამ ჩაახშო ადგილობრივი გარნიზონის გამოსვლა. [[ბარსელონა]]სა და მთელ [[კატალონია]]ში მუშებმა ორდღიანი ბრძოლების შემდეგ დაამარცხეს სამხედრო ნაწილები. რესპუბლიკელთა ხელში დარჩა [[ასტურია]]. ასტურიელი მაღაროელები დინამიტის პაკეტებით ეპარებოდნენ მეამბოხეთა საცეცხლე წერტილებს და აფეთქებდნენ მათ. ჩაიშალა მეამბოხეთა გეგმები [[მალაგა]]ში, [[ვალენსია]]ში, [[ბილბაო]]ში, [[სანტანდერსი|სანტანდერსა]] და სხვა მრავალ ქალაქში. რესპუბლიკის მხარეზე აღმოჩნდა ავიაცია და საზღვაო ფლოტი.
პირველ დღეებში განცდილმა მარცხმა უაღრესად მძიმე პირობებში ჩააყენა მემბოხეები. სამრეწველო ცენტრები რესპუბლიკელთა ხელში აღმოჩნდა. მეამბოხეებმა ფეხი მოიკიდეს მხოლოდ სამხრეთში
რესპუბლიკას საკმარისი ძალები გააჩნდა იმისათვის, რომ ჩაეხშო ამბოხება, მაგრამ რესპუბლიკელთა ბანაკის არასათანდაო სიმტკიცე, ერთიანი ხელისუფლების უქონლობა ხელს უშლიდა წინააღმდეგობის ორგანიზებას.
|