პეტრას ციხე: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
→ლიტერატურა: + de |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{მმ*|პეტრა}}
[[ფაილი:Petra-cixisdziri.JPG|300 px|thumb|პეტრა. ციხე-ქალაქის ნაშთი]]
'''პეტრა''' — ისტორიული ციხე-ქალაქი [[ეგრისის სამეფო]]ში, ახლანდელი [[სოფელი]] [[ციხისძირი (ქობულეთის მუნიციპალიტეტი)|ციხისძირის]] ტერიტორიაზე. ბერძნებმა მას პეტრა უწოდეს. ქართულ წყაროებში ქაჯეთის ციხედაც იწოდება. ვარაუდობენ, რომ [[ვეფხისტყაოსანი|ვეფხისტყაოსანში]] სწორედ ეს ციხეა მოხსენიებული.
'''პეტრა''', ისტორიული ციხე-ქალაქი დასავლეთ [[საქართველო]]ში — [[ეგრისის სამეფო]]ში (ახლანდელი [[სოფელი]] [[ციხისძირი (ქობულეთის მუნიციპალიტეტი)|ციხისძირი]], [[ქობულეთის მუნიციპალიტეტი]], [[აჭარა]]). შემორჩენილია ციხის ნანგრევები. ხელსაყრელი სამხედრო-სტრატეგიული და სავაჭრო-ეკონომიკური მდებარეობის გამო ლაზების ამ უძველეს სამოსახლო ადგილზე [[VI საუკუნე]]ში ბიზანტიის იმპერატორ [[იუსტინიანე I (ბიზანტია)|იუსტინიანე]]მ ქალაქი გააშენა. აქვე დაარსდა [[ლაზიკის ეპარქია|ლაზიკის ეპარქიის]] ერთ-ერთი საეპისკოპოსო ცენტრი. ქალაქის ტერიტორიაზე გადიოდა ზღვისპირა ვიწრო გზა, რომელიც დასავლეთ საქართველოს ბიზანტიის პროვინციებთან, ირანთან და სომხეთთან აკავშირებდა.▼
==ისტორია==
პეტრა კონტროლს უწევდა ბიზანტიიდან [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] აღმოსავლეთ სანაპიროსაკენ მიმავალ საზღვაო-საკაბოტაჟო ნაოსნობას. ბიზანტია და ირანი დაინტერესებული იყვნენ, რომ პეტრა მათ მდლობელობაში ყოფილიყო, რადგან მათი პოლიტიკური და ეკონომიკური ექსპანსია ამ რეგიონში პეტრის კონტროლზე იყო დამოკიდებული. სწორედ ეს იყო ერთ-ერთი მიზეზი VI საუკუნის შუაწლებში ბიზანტია-ირანის ომისა. პეტრამ შემდგომ საუკუნეებშიც შეინარჩუნა თავისი მნიშვნელობა. შუა საუკუნეებში მას ქაჯეთის ციხეს უწოდებდნენ, გარკვეული სავაჭრო მნიშვნელობა ჰქონდა XIX საუკუნეშიც.▼
▲
▲პეტრა კონტროლს უწევდა ბიზანტიიდან [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] აღმოსავლეთ სანაპიროსაკენ მიმავალ საზღვაო-საკაბოტაჟო ნაოსნობას. ბიზანტია და ირანი დაინტერესებული იყვნენ, რომ პეტრა მათ მდლობელობაში ყოფილიყო, რადგან მათი პოლიტიკური და ეკონომიკური ექსპანსია ამ რეგიონში პეტრის კონტროლზე იყო დამოკიდებული. სწორედ ეს იყო ერთ-ერთი მიზეზი VI საუკუნის შუაწლებში
პეტრის აკროპოლისი ზღვისპირა კლდოვან ბორცვზე მდებარეობდა, ხმელეთის მხრიდან მას გალავნის გარდა კლდოვანი რელიეფი იცავდა (აქედანაა მისი [[ბერძნ.]] სახელწოდება „პეტრა“ — ქვა, კლდე). პეტრა მიუვალ ციხედ ითვლებოდა. მისი ნანგრევები დღემდეა შემორჩენილი. არქეოლოგიურმა გათხრებმა შიდაციხის გალავანთან ერთად გამოავლინა სხვადასხვა ნაგებობა, მათ შორის VI-VII საუკუნეების ბაზილიკის საძირკველი, რომელიც [[პეტრის საეპისკოპოსო]]ს კათედრალის ნაშთია.▼
პეტრამ შემდგომ საუკუნეებშიც შეინარჩუნა თავისი მნიშვნელობა. შუა საუკუნეებში მას ქაჯეთის ციხეს უწოდებდნენ. XVIII საუკუნის პირველ ნახევარში ციხისძირი ოსმალებმა დაიპყრეს. რუსეთ-თურქეთის ომებისას (XIX ს.) ციხისძირთან რამდენიმე მნიშვნელოვანი ბრძოლა მოხდა. 1878 წელს ციხისძირი საქართველოს დაუბრუნდა. 1908 წელს აქ აღმოჩინეს მდიდარი სამარხი (ნაპოვნია ოქროს ჩარჩოში ჩასმული დიდი ბროლი, რომელიც ერმიტაჟში ინახება.) ციხის დასავლეთი ნაწილი ბაქო-ბათუმის რკინიგზის გაყვანის დროს მე-19 საუკუნეში ააფეთქეს.
პეტრის ლოკალიზაციის შესახებ არსებობს სხვადასხვა მოსაზრებაც.▼
==ციხესიმაგრე==
▲პეტრის აკროპოლისი ზღვისპირა კლდოვან ბორცვზე მდებარეობდა, ხმელეთის მხრიდან მას გალავნის გარდა კლდოვანი რელიეფი იცავდა (აქედანაა მისი [[ბერძნ.]] სახელწოდება „პეტრა“ — ქვა, კლდე). პეტრა მიუვალ ციხედ ითვლებოდა
მისი ნანგრევები დღემდეა შემორჩენილი. არქეოლოგიური კომპლექსი მოიცავს ციტადელს. გარექალაქსა და ნასახლარს. ციტადელში შემორჩენილია სასახლის, ანტიკური აბანოს, სამეურნეო და ჯარისკაცთა საცხოვრებლების ნანგრევები, აგრეთვე მათ შორის VI-VII საუკუნეების ბაზილიკის საძირკველი, რომელიც [[პეტრის საეპისკოპოსო]]ს კათედრალის ნაშთია.
|ფაილი:Petra-cixisdziri (3).JPG|პეტრა. ციხე-ქალაქის ნაშთი▼
|ფაილი:Petra-cixisdziri (4).JPG|პეტრა. ციხე-ქალაქის ნაშთი▼
▲პეტრის ლოკალიზაციის შესახებ არსებობს სხვადასხვა მოსაზრებაც.
|ფაილი:Petra-cixisdziri (5).JPG|პეტრა. ხედი შავ ზღვაზე▼
==მუზეუმი==
{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი = პეტრა-ციხის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალი
| სურათი =
| სურათისზომა =
| წარწერა =
| დაარსდა = 1989
| დამაარსებლები =
| დაიხურა =
| მდებარეობა = [[ციხისძირი (ქობულეთის მუნიციპალიტეტი)|ციხისძირი]]
| სტატუსი = ისტორიული
| ექსპონატი =7 678
| კლასიფიკაცია =
| ვიზიტორები =
| დირექტორი =
| პრეზიდენტი =
| კურატორი =
| ვებსაიტი =
}}
ციხეზე არქეოლოგიური სამუშაოები 1987 წლიდან მიმდინარეობს. 1989 წლიდან ფუნქციონირებს პეტრას ციხის მუზეუმ-ნაკრძალი. მუზეუმში დაცულია კომპლექსის ტერიტორიაზე ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი მასალა, რომელიც მოიცავს პერიოდს [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხანიდან]] ადრეული შუა საუკუნეების ჩათვლით: არქიტექტორული დეტალები, მოზაიკის ფრაგმენტები, VIII-VI საუკუნეების სადგომელების მასალები, სამსხვეპრლოსა და IV-V საუკუნეების ნაგებობის (ე. წ. „ვილის“) ნაშთები, კერამიკული, ნუმიზმატიკური მასალა და სხვა. ნაკრძალის ტერიტორია მიოცავს დაახლოებით 7 ჰექტარს.
== იხილეთ აგრეთვე ==▼
==გალერეა==
<gallery>
</gallery>
▲== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[ეგრისის დიდი ომი]]
*[[პეტრის ბრძოლები]]
==რესურსები ინტერნეტში==
== ლიტერატურა ==▼
{{commonscat-inline|Petra, Georgia|პეტრა}}▼
*[http://virtualtour.ge/view.php?lang=ge&pano=1108 პეტრას პანორამული ფოტოები]
*[http://www.georgianmuseums.ge/?lang=geo&id=1_1&sec_id=2&th_id=89 პეტრა-ციხის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალი]
*[http://www.saunje.ge/index.php?id=1152&lang=ka სტატიები პეტრას შესახებ]
*[http://www.saunje.ge/index.php?id=1142&lang=ka რელიეფურჯვრიანი კრამიტები პეტრა - ციხისძირიდან]
▲== ლიტერატურა ==
▲{{commonscat|Petra, Georgia|პეტრა}}
{{ქსე|8|42|მუსხელიშვილი დ.}}
[[კატეგორია:ეგრისის სამეფო]]
Line 33 ⟶ 64:
[[კატეგორია:აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის ხუროთმოძღვრების ძეგლები]]
[[კატეგორია:ქობულეთის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები]]
[[კატეგორია:აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მუზეუმები]]
[[de:Petra (Georgien)]]
| |||