შოტლანდიურ-გელური ენა: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''შოტლანდიური ენა''' ან '''გელური (გაელური) ენა''' (საკუთარი წოდება Gàidhlig; [[ინგლისური ენა|ინგლ.]] Gaelic ან Scottish Gaelic) — [[კელტური ენები]]ს ერთ-ერთი წარმოადგენელიწარმომადგენელი. მოსაუბრეები კელტური წარმოშობის ხალხი გელები არიან, რომლებიც ტრადიციულად მთიან შოტლანდიასა და ჰებრიდის კუნძულებზე ცხოვრობენ. გელურ ენაზე მოსაუბრეთა რაოდენობა [[შოტლანდია]]ში 58 652 ადამიანია (2001 წლის აღწერით), 500-1000 კაცამდე ცხოვრობს [[კანადა]]ში. ეს ენა არ უნდა აგვერიოს [[ანგლო-შოტლანდიური ენა|ანგლო-შოტლანდიურში]] (Scots), რომელიც [[გერმანიკული ენები|გერმანიკული ენაა]] და ახლო მონათესავეა [[ინგლისური ენა|ინგლისური ენისა]]. სწორედ ამ ენაზე წერდა [[რობერტ ბერნსი]]. ქვემო შოტლანდიაშიც ამ ენაზე საუბრობს მოსახლეობის დიდი ნაწილი.

თანამედროვე შოტლანდიის ტერიტორიაზე [[კელტური ენები|კელტურ ენებზესენებზე]] საუბრობდნენ [[ბრიტები]] იყვნენ, რომლებიც შოტლანდიის დაბლობის სამხრეთით იყვნენ დასახლებულნი; ქალაქი [[ედინბურგი]]ც ნაწილობრივ მათი დაარსებულია. სწორედ თანამედროვე შოტლანდიის ტერიტორიაზე შეიქმნა ბრიტულ ენებზე არსებული ერთ-ერთი უძველესი ლიტერატურული ძეგლი - ანეირინის ”გოდოდინი”. ბრიტები შოტლანდიაში ალბათ VI საუკუნემდე გასტანდნენ, მაგრამ თანდათან ანგლოსაქსებმა სამხრეთის გავლენის ქვეშ მოაქციეს ისინი, დასავლეთიდან კი ირლანდიელებმა შეავიწროვეს, ეს უკანასკნელნი მეტწილად [[დალ -რიადა|დალ-რიადის სამეფოდან]], [[ოლსტერი]]დან იყვნენ, რომელიც კუნძულის ჩრდილოეთით იყო განთავსებული. ირლანდიელთა ბრიტანეთში გადასახლება ჯერ კიდევ IV საუკუნეში დაიწყო, თუმცა, მათი მოსახლეობა [[უელსი|უელსში]] ვერ შენარჩუნდა, შოტლანდიასა და მენის კუნძულზე კი ძირითად ეთნიკურ ბირთვად იქცა. შოტლანდიის სამხრეთდასავლეთითსამხრეთ-დასავლეთით მდებარე იონის კუნძული ირლანდიის სამღვდელოების ერთ-ერთ ცენტრად იქცა. აქ დიდი მონასტერიც ააგეს, რომელიც წმინდა კოლუმბის ან კოლუმ კილეს სახელს უკავშირდება.