სუფრაჟისტები: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 8:
== პირველი მოთხოვნები ==
[[თანასწორობა|თანასწორობის]] პირველი რადიკალური მოთხოვნა გაჩნდა [[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნის]] ბოლოს, როდესაც სუსტი სქესის ზოგიერთ წარმომადგენელს თავისი სოციალური მდგომარეობა საშუალებას აძლევდა მიეღო განათლება და გამხდარიყო ცნობილი მწერალი ან მსახიობი. [[1789]] წლის [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციამ]] წარმოშვა ბევრი ახალი რადიკალური იდეა და შთააგონა [[მერი უოლსტოუნკრაფტი|მერი უოლსტოუნკრაფტს]] დაეწერა თავისი კლასიკური "ქალთა უფლებების დაცვა" (1792). მთავრობის მიერ გატარებული ზომების მიუხედავად [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნეში]] [[რადიკალიზმი]] კვლავ ამოტივტივდა და თანდათანობით მიზანს მიაღწია. თუმცა ეს მიზნები არ ითვალისწინებდა ქალთა პოლიტიკურ და სქესობრივ თანასწორობას. {{ფაქტი|[[ვიქტორიანელები|ვიქტორიანელებისთვის]] ქალი წარმოადგენდა „მამაკაცის საუკეთესო ანგელოზს“, რომელსაც ევალებოდა კარგი მეუღლეობა, დედობა და დიასახლისობა.|26|07|2012}}
ასეთი შეზღუდვების მიუხედავად, ზოგიერთმა ქალბატონმა დაიწყო საკუთარი უფლებების დაცვა. მათი აგიტაციის შედეგად, ქალებს მიანიჭეს ზოგიერთი მნიშვნელოვანი კანონიერი უფლება, მაგალითად, მათი კუთვნილი ქონების გაკონტროლებისა და არასრულწლოვან შვილებთან დაკავშირებული სხვადასხვა უფლება. რადგან [[ოქსფორდი|ოქსფორდისა]] და [[კებრიჯი|კებრიჯის]] უნივერსიტეტების კარი ქალებისთვის დახურული იყო, სუსტი სქესის წარმომადგენლებმა ჩამოაყალიბეს საკუთარი უმაღლესი სასწავლებლები. სხვა ქვეყნებში პროგრესს მიაღწიეს ცალკეულმა ინდივიდებმა, რომლებმაც პროფესიული წინსვლა დაიწყეს. აღსანიშნავია ამერიკელი [[ელიზაბეთ ბლექვილი]] და ბრიტანელი [[ელიზაბეთ გარეტ ანდერსონი]], რომლებმაც დიდ წარმატებებს მიაღწიეს მედიცინაში. ასევე [[ფლორენს ნაითინგეილი]], რომელმაც ყირიმის ომის დროს მედდა წამყვან ქალურ პროფესიად აქცია. თუმცა, ასეთი სასიკეთო წინსვლების პარალელურად, ათასობით ღარიბი ქალი აუტანელ პირობებში მუშაობდა მაღაროებსა და ფაბრიკა–ქარხნებში, რათა ლუკმა–პური ეშოვნა.▼
▲ასეთი შეზღუდვების მიუხედავად, ზოგიერთმა ქალბატონმა დაიწყო საკუთარი უფლებების დაცვა. მათი აგიტაციის შედეგად, ქალებს მიანიჭეს ზოგიერთი მნიშვნელოვანი კანონიერი უფლება, მაგალითად, მათი კუთვნილი ქონების გაკონტროლებისა და არასრულწლოვან შვილებთან დაკავშირებული სხვადასხვა უფლება. რადგან [[ოქსფორდი|ოქსფორდისა]] და [[კებრიჯი|კებრიჯის]] უნივერსიტეტების კარი ქალებისთვის დახურული იყო, სუსტი სქესის წარმომადგენლებმა ჩამოაყალიბეს საკუთარი უმაღლესი სასწავლებლები. სხვა ქვეყნებში პროგრესს მიაღწიეს ცალკეულმა ინდივიდებმა, რომლებმაც პროფესიული წინსვლა დაიწყეს. აღსანიშნავია ამერიკელი [[ელიზაბეთ ბლექვილი]] და ბრიტანელი [[ელიზაბეთ გარეტ ანდერსონი]], რომლებმაც დიდ წარმატებებს მიაღწიეს მედიცინაში. ასევე [[ფლორენს ნაითინგეილი]], რომელმაც ყირიმის ომის დროს მედდა წამყვან ქალურ პროფესიად აქცია. {{ფაქტი|თუმცა, ასეთი სასიკეთო წინსვლების პარალელურად, ათასობით ღარიბი ქალი აუტანელ პირობებში მუშაობდა მაღაროებსა და ფაბრიკა–ქარხნებში, რათა ლუკმა–პური ეშოვნა.|26|07|2012}}
რეფორმატორ ქალებს და მათ მხარდამჭერ მამაკაცებს მიაჩნდათ, რომ მათი ერთ–ერთი უმნიშვნელოვანესი მიზანი საარჩევნო უფლების მიღება იყო. XIX საუკუნის შუა წლებში [[ბრიტანეთი|ბრიტანეთსა]] და [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებულ შტატებში]] საარჩევნო უფლების მოპოვების მიზნით კამპანიების გატარება დაიწყო. ამ მცდელობებმა გარკვეული გარდაქმნები მოახდინეს, თუმცა ტრადიციული დამოკიდებულება ძნელად იცვლებოდა. ბრიტანეთში, მაგალითად, ქალებისათვის საარჩევნო უფლების მინიჭების პირველი წინააღმდეგი თავადაც ქალი, [[დედოფალი ვიქტორია]] იყო. ▼
▲რეფორმატორ ქალებს და მათ მხარდამჭერ მამაკაცებს მიაჩნდათ, რომ მათი ერთ–ერთი უმნიშვნელოვანესი მიზანი საარჩევნო უფლების მიღება იყო. XIX საუკუნის შუა წლებში [[ბრიტანეთი|ბრიტანეთსა]] და [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებულ შტატებში]] საარჩევნო უფლების მოპოვების მიზნით კამპანიების გატარება დაიწყო. ამ მცდელობებმა გარკვეული გარდაქმნები მოახდინეს, თუმცა ტრადიციული დამოკიდებულება ძნელად იცვლებოდა. {{ფაქტი|ბრიტანეთში, მაგალითად, ქალებისათვის საარჩევნო უფლების მინიჭების პირველი წინააღმდეგი თავადაც ქალი, [[დედოფალი ვიქტორია]] იყო.|26|07|2012}}
პირველი მსოფლიო ომის (1914–1918) წინ რამდენიმე სახელმწიფომ ([[ახალი ზელანდია|ახალმა ზელანდიამ]],[[ავსტრალია|ავსტრალიამ]],[[ფინეთი|ფინეთმა]] და [[ნორვეგია|ნორვეგიამ]]) ქალებს საარჩევნო უფლება მიანიჭა. სხვა ქვეყნებში კი სიტუაცია სულ უფრო და უფრო მძაფრდებოდა. ყველაზე მეტად აღსანიშნავია ბრიტანეთი, სადაც [[1903]] წელს მისის [[ემელინ პერჰერსტი|ემელინ პერჰერსტის]] ხელმძღვანელობით ჩამოყალიბდა საარჩევნო უფლებებისთვის მებრძოლ ქალთა საზოგადოება, რომლის წევრებსაც სუფრაჟისტები ეწოდებოდათ. მიზნის მისაღწევად სუფრაჟისტები ხშირად მიმართავდნენ უკიდურეს მეთოდებს – ეჯაჭვებოდნენ რა სახელმწიფო შენობების გალავნებს და ხელს უშლიდნენ სხვადასხვა პოლიტიკურ შეხვედრებს. დაპატიმრების შემთხვევაში კი კვლავ განაგრძობდნენ ბრძოლას და შიმშილობდნენ.▼
▲პირველი მსოფლიო ომის (1914–1918) წინ რამდენიმე სახელმწიფომ ([[ახალი ზელანდია|ახალმა ზელანდიამ]],[[ავსტრალია|ავსტრალიამ]],[[ფინეთი|ფინეთმა]] და [[ნორვეგია|ნორვეგიამ]]) ქალებს საარჩევნო უფლება მიანიჭა. სხვა ქვეყნებში კი სიტუაცია სულ უფრო და უფრო მძაფრდებოდა. ყველაზე მეტად აღსანიშნავია ბრიტანეთი, სადაც [[1903]] წელს მისის [[ემელინ პერჰერსტი|ემელინ პერჰერსტის]] ხელმძღვანელობით ჩამოყალიბდა საარჩევნო უფლებებისთვის მებრძოლ ქალთა საზოგადოება, რომლის წევრებსაც სუფრაჟისტები ეწოდებოდათ. მიზნის მისაღწევად სუფრაჟისტები ხშირად მიმართავდნენ უკიდურეს მეთოდებს – ეჯაჭვებოდნენ რა სახელმწიფო შენობების გალავნებს და ხელს უშლიდნენ სხვადასხვა პოლიტიკურ შეხვედრებს. {{ფაქტი|დაპატიმრების შემთხვევაში კი კვლავ განაგრძობდნენ ბრძოლას და შიმშილობდნენ.|26|07|2012}}
== ომის პერიოდის დათმობები ==
| |||