სუფრაჟისტები: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 7:
== პირველი მოთხოვნები ==
 
[[თანასწორობა|თანასწორობის]] პირველი რადიკალური მოთხოვნა გაჩნდა [[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნის]] ბოლოს, როდესაც სუსტი სქესის ზოგიერთ წარმომადგენელს თავისი სოციალური მდგომარეობა საშუალებას აძლევდა მიეღო განათლება და გამხდარიყო ცნობილი მწერალი ან მსახიობი. [[1789]] წლის [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციამ]] წარმოშვა ბევრი ახალი რადიკალური იდეა და შთააგონა [[მერი უოლსტოუნკრაფტი|მერი უოლსტოუნკრაფტს]] დაეწერა თავისი კლასიკური "ქალთა უფლებების დაცვა" (1792). მთავრობის მიერ გატარებული ზომების მიუხედავად. [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნეში]] [[რადიკალიზმი]] კვლავ ამოტივტივდა და თანდათანობით მიზანს მიაღწია. თუმცა ეს მიზნები არ ითვალისწინებდა ქალთა პოლიტიკურ და სქესობრივ თანასწორობას. [[ვიქტორიანელები|ვიქტორიანელებისთვის]] ქალი წარმოადგენდა „მამაკაცის საუკეთესო ანგელოზს“, რომელსაც ევალებოდა კარგი მეუღლეობა, დედობა და დიასახლისობა.
ასეთი შეზღუდვების მიუხედავად, ზოგიერთმა ქალბატონმა დაიწყო საკუთარი უფლებების დაცვა. მათი აგიტაციის შედეგად, ქალებს მიანიჭეს ზოგიერთი მნიშვნელოვანი კანონიერი უფლება, მალაგალითადმაგალითად, მათი კუთვნილი ქონების გაკონტროლებისა და არასრულწლოვან შვილებთან დაკავშირებული სხვადასხვა უფლება. რადგან [[ოქსფორდი|ოქსფორდისა]] და [[კებრიჯი|კებრიჯის]] უნივერსიტეტების კარი ქალებისთვის დახურული იყო, სუსტი სქესის წარმომადგენლებმა ჩამოაყალიბეს საკუთარი უმაღლესი სასწავლებლები. სხვა ქვეყნებში პროგრესს მიაღწიეს ცალკეულმა ინდივიდებმა, რომლებმაც პროფესიული წინსვლა დაიწყეს. აღსანიშნავია ამერიკელი [[ელიზაბეთ ბლექვილი]] და ბრიტანელი [[ელიზაბეთ გარეტ ანდერსონი]], რომლებმაც დიდ წარმატებებს მიაღწიეს მედიცინაში. ასევე [[ფლორენს ნაითინგეილი]], რომელმაც ყირიმის ომის დროს მედდა წამყვან ქალურ პროფესიად აქცია. თუმცა, ასეთი სასიკეთო წინსვლების პარალელურად, ათასობით ღარიბი ქალი აუტანელ პირობებში მუშაობდა მაღაროებსა და ფაბრიკა–ქარხნებში, რათა ლუკმა–პური ეშოვნათეშოვნა.
 
რეფორმატორ ქალებს და მათ მხარდამჭერ მამაკაცებს მიაჩნდათ, რომ საარჩევნო უფლების მიღება იყო მათი ერთ–ერთი უმნიშვნელოვანესი მიზანი საარჩევნო უფლების მიღება იყო. XIX საუკუნის შუა წლებში [[ბრიტანეთი|ბრიტანეთსა]] და [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებულ შტატებში]] საარჩევნო უფლების მოპოვების მიზნით კამპანიების გატარება დაიწყო. ამ მცდელობებმა გარკვეული გარდაქმნები მოახდინეს, თუმცა ტრადიციული დამოკიდებულება ძნელად იცვლებოდა. ბრიტანეთში, მაგალითად, ქალებისათვის საარჩევნო უფლების მინიჭების პირველი წინააღმდეგი თავადაც ქალი, [[დედოფალი ვიქტორია]] იყო.
 
პირველი მსოფლიო ომის (1914–1918) წინ რამდენიმე სახელმწიფომ ([[ახალი ზელანდია|ახალმა ზელანდიამ]],[[ავსტრალია|ავსტრალიამ]],[[ფინეთი|ფინეთმა]] და [[ნორვეგია|ნორვეგიამ]]) ქალებს საარჩევნო უფლება მიანიჭა. სხვა ქვეყნებში კი სიტუაცია სულ უფრო და უფრო მძაფრდებოდა.ყველაზე მეტად აღსანიშნავია ბრიტანეთი, სადაც [[1903]] წელს მისის [[ემელინ პერხერსტი|ემელინ პერხერსტის]] ხელმძღვანელობით ჩამოყალიბდა საარჩევნო უფლებებისთვის მებრძოლ ქალთა საზოგადოება,რომლის წევრებსაც სუფრაჟისტები ეწოდებოდათ.მიზნის მისაღწევად სუფრაჟისტები ხშირად მიმართავდნენ უკიდურეს მეთოდებს – ეჯაჭვებოდნენ რა სახელმწიფო შენობების გალავნებს და ხელს უშლიდნენ სხვადასხვა პოლიტიკურ შეხვედრებს.დაპატიმრების შემთხვევაში კი კვლავ განაგრძობდნენ ბრძოლას და შიმშილობდნენ.
 
პირველი მსოფლიო ომის (1914–1918) წინ რამდენიმე სახელმწიფომ ([[ახალი ზელანდია|ახალმა ზელანდიამ]],[[ავსტრალია|ავსტრალიამ]],[[ფინეთი|ფინეთმა]] და [[ნორვეგია|ნორვეგიამ]]) ქალებს საარჩევნო უფლება მიანიჭა. სხვა ქვეყნებში კი სიტუაცია სულ უფრო და უფრო მძაფრდებოდა. ყველაზე მეტად აღსანიშნავია ბრიტანეთი, სადაც [[1903]] წელს მისის [[ემელინ პერხერსტიპერჰერსტი|ემელინ პერხერსტისპერჰერსტის]] ხელმძღვანელობით ჩამოყალიბდა საარჩევნო უფლებებისთვის მებრძოლ ქალთა საზოგადოება, რომლის წევრებსაც სუფრაჟისტები ეწოდებოდათ. მიზნის მისაღწევად სუფრაჟისტები ხშირად მიმართავდნენ უკიდურეს მეთოდებს – ეჯაჭვებოდნენ რა სახელმწიფო შენობების გალავნებს და ხელს უშლიდნენ სხვადასხვა პოლიტიკურ შეხვედრებს. დაპატიმრების შემთხვევაში კი კვლავ განაგრძობდნენ ბრძოლას და შიმშილობდნენ.
 
== ომის პერიოდის დათმობები ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/სუფრაჟისტები“-დან