ოზონის შრე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ბოტის დამატება: az:Ozon təbəqəsi
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Ozone altitude UV graph.jpg|right|280px|მინი|ოზონის ფენის მიერ ულტრაიისფერი გამოსხივების აბსორბცია]]
'''ოზონის ფენა''' ([[ინგლისური ენა|ინგლ]]. Ozone layer) — [[სტრატოსფერო]]ს ნაწილი, რომელშიც მზის ულტრაიისფერი გამოსხივების ხარჯზე მიმდინარეობს [[ჟანგბადი]]ს იონიზაცია, რასაც მოყვება [[ოზონი]]ს წარმოქმნა (О3). ვრცელდება 12 [[კმ]]-იდან 50 [[კმ]]-მდე, ტროპიკულ განედებში 25-30 [[კმ]]-ზე, ხოლო პოლარულ მხარეებში 15-20 [[კმ]]-ზე. [[ოზონი]]ს მაღალი კონცენტრაცია შთანთქავს საშიშ [[ულტრაიისფერი გამოსხივება|ულტრაიისფერო სხივებს]] და ამით ხმელეთზე გავრცელებულ სიცოცხლეს იცავს დამღუპველი გამოსხივებისაგან. ოზონის ფენა უნიკალური თვითბალანსირებადი სისტემაა. რაც უფრო დიდი რაოდენობით აღწევს [[ულტრაიისფერი გამოსხივება]] დედამიწის ხმელეთს, მით უფრო ინტენსიურად განიდცის [[ჟანგბადი]] ოზონად გარდაქმნას. ამასთანავე [[ატმოსფერო (დედამიწა)|ატმოსფეროში]] რაც უფრო დიდი რაოდენობითაა ოზონი, მით უფრო არის გაძლიერებული მის მიერ ულტრაიისფერი გამოსხივების შთანთქმა.
ვრცელდება 12 კმ-იდან 50 კმ-მდე, ტროპიკულ განედებში 25-30 კმ-ზე, ხოლო პოლარულ მხარეებში 15-20 კმ-ზე.
 
ოზონის მეტად დიდი სისქე ვრცელდება 20-25 [[კმ]]-ზე, ხოლო საერთო მოცულობის ნაწილი - 40 [[კმ]]-ზე.
[[ოზონი]]ს მაღალი კონცენტრაცია შთანთქავს საშიშ [[ულტრაიისფერი გამოსხივება|ულტრაიისფერო სხივებს]] და ამით ხმელეთზე გავრცელებულ სიცოცხლეს იცავს დამღუპველი გამოსხივებისაგან.
ოზონის ფენა უნიკალური თვითბალანსირებადი სისტემაა. რაც უფრო დიდი რაოდენობით აღწევს [[ულტრაიისფერი გამოსხივება]] დედამიწის ხმელეთს, მით უფრო ინტენსიურად განიდცის [[ჟანგბადი]] ოზონად
გარდაქმნას. ამასთანავე [[ატმოსფერო]]ში რაც უფრო დიდი რაოდენობითაა ოზონი, მით უფრო არის გაძლიერებული მის მიერ ულტრაიისფერი გამოსხივების შთანთქმა.
 
ოზონის მეტად დიდი სისქე ვრცელდება 20-25 კმ-ზე, ხოლო საერთო მოცულობის ნაწილი - 40 კმ-ზე.
 
== ჩეპმანის მექანიზმი ==
ცნობილმა ბიოფიზიკოსმა [[სიდნი ჩეპმენი|სიდნი ჩეპმენმა]] შექმნა ოზონის წარმოქმნისა და ხარჯვის მექანიზმი, რომელიც მის სახელს ატარებს.
ოზონის წარმოქმნის რეაქცია :
 
О<sub>2</sub> + hν → 2О
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ოზონის_შრე“-დან