კეთილშობილი ირემი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
რჩეული სურათი
No edit summary
ხაზი 19:
| არეალის ლეგენდა =
}}
'''კეთილშობილი ირემი''' (Cervus elaphus), [[წყვილჩლიქოსნები|წყვილჩლიქოსანი]] ცხოველი [[ირმისებრნი|ირმისებრთა]] ოჯახისა. მისი სხეულის სიგრძე 240 სმ აღწევს, წონა 300 კგ. რქიანი მხოლოდ ხარია. აქვს გრძელი და წვრილი ფეხები, მოკლე კუდი, დიდი და ოვალური ყურები. ნუკრები ხალებიანი არიან, მოზრდილებს კი ხალები ნაკლებად ემჩნევათ. გავრცელებულია ევროპაში[[ევროპა]]ში (გარდა ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილისა), მცირე, შუა, ცენტრალური და აღმოსავლეაღმოსავლეთ აზიაში, [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკის]] ზომიერ სარტყელში. იკვებება მცენარეულობით. აქტიურია როგორც დღისით, ისე ღამით. დიდ ნაბიჯებს ადგამს, დამფრთხალი კეთილშობილი ირმის ნახტომის სიგრძე 5-6 მ აღწევს, კარგად ცურავს. განვითარებული აქვს ყნოსვა და სმენა. ჯოგური, პოლიგამიური ცხოველია. მყვირალობა 1 თვეს და მეტხანს გრძელდება. მასობრივი მყვირალობა [[სექტემბერი|სექტემბრის]] დასასრულს შეიმჩნევა. ხარები ამ პერიოდში ჩხუბობენ, ზოგჯერ ერთმანეთს რქებს ამტვრევენ და ჭრილობასაც აყენებენ. მაკეობა 8,5 თვე გრძელდება, შობს 1, იშვიათად 2 ნუკრს. სქესობრივად მე-3 წელს მწიფდება. ცოცხლობს 20 წლამდე (ტყვეობაში 25-30 წელს).

კეთილშობილი ირემი რქებს ყოველწლიურად იცვლის (უმთავრესად მარტ-აპრილში). ახალი რქების ზრდა ივნის-ივლისში მთავრდება. რქების ტოტების რიცხვი 20-მდე აღწევს. კეთილშობილი ირმის რამდენიმე ქვესახეობა არსებობს, რომელთაგან [[საქართველო]]ში გვხვდება 1. ჩვენში კეთილშობილი ირემი უმთავრესად ნაკრძალებში ([[ბორჯომის სახელმწიფო ნაკრძალი|ბორჯომის]], [[ლაგოდეხის ნაკრძალი|ლაგოდეხის]]) ჰყავთ. ირემზე ნადირობა მე-20 საუკუნის დასაწყისში აიკრძალა, ჯერ განსაზღვრული, შემდეგ კი განუსაზღვრელი ვადით. შეტანილ იყო საქართველოს სსრ. წითელ წიგნში (1982წ1982 წ.) და კვლავ რჩება საქართველოს ამჟამად მოქმედ ”წითელ„წითელ ნუსხაში”ნუსხაში“ (დამტკიცებული 2006 წლის 2 მაისს, საქართველოს პრეზიდენტის #303 ბრძანებულებით ”საქართველოს„საქართველოს წითელი ნუსხის შესახებ”შესახებ“).
 
== ლიტერატურა ==
{{Commonscat-inline|Cervus elaphus}}
{{ქსე|5|459|ავალიანი რ.}}
* ''ავალიანი რ.,'' ქსე, ტ. 5, გვ. 459, თბ., 1980
* საქართველოს სსრ წითელი წიგნი. გამომცემლობა ”საბჭოთა საქართველო”, თბილისი, 1982.
* საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება #303 საქართველოს ”წითელი ნუსხის” დამტკიცების შესახებ. 2 მაისი, 2006.