პოლონეთის სამეფო: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ქონდა → ჰქონდა
No edit summary
ხაზი 108:
 
===ნახევრად დამოუკიდებლობა===
თეორიულად პოლონეთის სამეფო თავდაპირველად იყო ნახევრად-ავტონომიური სახელმწიფო რომელიც რუსეთთან [[პერსონალური უნია|პერსონალური უნიით]] იყო დაკავშირებული და მის სათავეში იყო რუსეთის მეფე-იმპერატორი. სახელმწიფოს ჰქონდა კონსტიტუცია, რომელიც ერთერთი ყველაზე ლიბერალური იყო მე-19 საუკუნის ევროპაში,<ref name="Ludwikowski"/> [[სეიმი]] მეფის წინაშე იყო ანგარიშვალდებული, კნონების მიღების შესაძლებლობებით, დამოუკიდებელი არმიით, [[პოლონური ზლოტი|საკუთარი ფულის ერთეულით]], [[ბიუჯეტი]]თ, [[სისხლის სამართლის კოდექსი]]თ და საზღვრებზე [[საბაჟო]]თი, რითაც გამოყოფილი იყო პოლონეთის სამეფო რუსეთის სხვა მიწებისაგან. პოლონეთს ჰქონდა ასევე დემოკრატიული ტრადიციები ([[ოქროს ნება]]) და [[შლიახტა|პოლონეთის შლიახტა]] რომელიც ღრმად გრძნობდა კერძო თავისუფლებას. ფაქტიურად მეფეებს გააჩნდათ აბსლიტური, ავტოკრატიული ერთპიროვნული ძალაუფლება, და არ ჰქონდათ სურვილი მისი დათმობისა. იმპერატორის მიმართ ოპოზიცია კანონით იდევნებოდა და რუსი თანამდებობების პირები კანონს ზოგჯერ იგნორირებასაც კი უწევდნენ თავისი ნების მიხედვით.<ref name="PWN-KPP">{{cite web | url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3925264 konstytucja | title = Królestwa Polskiego | publisher = [[Encyklopedia PWN ]] | accessdate = 2006-01-19 }}</ref> რუსეთის აბსოლიტურიაბსოლუტური ძალაუფლება, შეუძლებელს ქმნიდა პოლონეთის სამეფოში დამყარებულიყო ლიბერალური ტრადიციები და ინსტიტუტები. შედარებითი დამოუკიდებლობა პოლონეთის სამეფოსთვის გრძელდებოდა 15 წელი; თავიდან [[ალექსანდრე I (რუსეთი)|ალექსანდრე І]] ჰქონდა პოლონეთის მეფის ტიტული და იყო ვალდებული თვალყური ედევნებინა კონსტიტუციის შესრულებისათვის. მაგრამ, დროთა განმავლობაში ვითარება შეცვალა და დიდ მთავარს კონსტანტინე პავლეს ძეს მიანიჭა თითქმის დიქტატორული უფლებამოსილება.<ref name="CzM"/> ძალიან მალე ვენის კონგრესის გადაწყვეტილებების მიღების შემდეგ, რუსეთი აჩერებს კონსტიტუციის პატივისცემას. 1819 წელს ალექსანდრე І გააუქმა პრესის თავისუფლება და შემოიღო ცენზურა. რუსეთის ხელისუფლების წინააღმდეგობა დაიწყო 1820-იან წლებში<ref name="Austin"/>. რუსეთის საიდუმლო პოლიცია, ნიკოლაი ნოვოსილცევის მეთაურიბით იწყებს პოლონური საიდუმლო ორგანიზაციების დევნა და [[1821]] წელს მეფემ, გააუქმა[[მასონობა]], რომლებიც წარმოადგენდნენ პოლონეთის პატრიოტულ ტრადიციებს<ref name="Austin"/>. [[1825]] წლიდან მოყოლებული სეიმის სესიები საიდუმლოდ ტარდებოდა.
 
===აჯანყება და ავტონომიის დაკარგვა===