გერმანული ენა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
AvocatoBot (განხილვა | წვლილი) მ r2.7.1) (ბოტის შეცვლა: lez:Немец чӀал |
მ r2.7.3) (ბოტის შეცვლა: vep:Saksan kel'; cosmetic changes |
||
ხაზი 83:
== ანბანი ==
გერმანული ანბანი დაფუძნებულია [[ლათინური ანბანი
{| align=center cellpadding=6 cellspacing=0 style="text-align:center;"
ხაზი 106:
გარდა ამისა, გერმანულ ენაში არის დამატებითი ნიშნები:
* Ä, ä — ა [[უმლაუტი
* Ö, ö — ო უმლაუტით. წარმოითქმის გრძლად.
* Ü, ü — უ უმლაუტით. წარმოითქმის გრძლად.
ხაზი 211:
: '''ინფინიტივი''' (Infinitiv). <br />
: '''ნამყო თხრობითი''' (Imperfekt). <br />
შენიშვნა: ქართულ [[გერმანისტიკა
: '''მიმღეობა II''' (Partizip II). <br />
ხაზი 249:
: kling-''el''-n - დარეკვა. <br />
: stud-''ier''-en - (შე)სწავლა (უნივერსიტეტში). <br />
: '''3.''' ფუძისეულ ხმოვანზე [[უმლაუტი
მაგ.; <br />
: f''ü''hren (ნაწარმოებია ''fuhr''-ისაგან) — ტარება ვინმესი, ან რამესი. <br />
ხაზი 270:
====== მოუცილებადი თავსართები (Untrennbare Präfixe) ======
გერმანულ ენაში მოუცილებადი თავსართი სულ რვაა: '''be'''-, '''ge'''-, '''er'''-, '''ver'''-, '''zer'''-, '''ent'''-, '''emp'''-, '''miß'''-. მოუცილებადთავსართიან ზმნებს მახვილი თავსართზე არ მოუდით, არამედ თვითონ ფუძეზე. <br />
: მოუცილებადთავსართიანი ზმნები მიმღეობა II-ში მხოლოდ -(e)t ბოლოსართს დაირთავენ.('''!''') <br />
{| border=1; margin:0 0 1em 1em"
ხაზი 295:
|}
====== მოცილებადი თავსართები (Trennbare Präfixe) ======
მოცილებად თავსართებად გერმანულ ენაში წინდებულები და ზმნიზედები (ზმნისართები) გამოიყენება. მოცილებადი თავსართები გერმანულში ყოველთვის მახვილქვეშაა და პრეზენსში, იმპერფექტში და აგრეთვე ბრძანებით კილოში ისინი სცილდებიან საკუთრივ ზმნის კორპუსს. <br />
ხაზი 902:
* გერმანულ ენაში იბრუნვის არტიკლი, არსებითი სახელი და ზედსართავი სახელი. არსებით სახელსა და ზედსართავ სახელს სამ-სამი ბრუნების ტიპები აქვთ.
==== არტიკლი და მისი ბრუნება ====
'''არტიკლი''' (der Artikel, das Geschlechtswort) გერმანულ ენაში დამხმარე მეტყველების ნაწილია. არტიკლი თითქმის ყოველთვის (უიშვიათესი გამონაკლისების გარდა) თან ახლავს არსებით სახელს და გამოხატავს, ან აზუსტებს არსებითის სქესს, რიცხვსა და ბრუნვას. არტიკლი გერმანულში ორგვარია:
ხაზი 930:
* განუსაზღვრელი არტიკლის სემანტიკური ფუნქციით მრავლობით რიცხვში მყოფი არსებითი სახელი უარტიკლოდ იხმარება, ხოლო თუ ასეთ არსებით სახელს ზედსართავიც თან ახლავს, მაშინ ზედსართავი სახელის ძლიერი ბრუნება ხდება საჭირო.
* მრავლობით რიცხვში გერმანულ ენას განუსაზღვრელი არტიკლი არ გააჩნია.
: ამის გამო <br />
* თუ მრავლობით რიცხვში მყოფ სიტყვას პირველად ვახსენებთ, მაშინ ამ სიტყვას არტიკლი არ სჭირდება.
ხაზი 1 050:
:die Tafel - die Tafel'''n'''
===== (არსებითი სახელის) მდედრობითი ბრუნება =====
'''მდედრობით''' ანუ ნულოვან ბრუნებას ეკუთვნის მდედრობითი სქესის ყველა არსებითი სახელი (die). მათ მხოლობით რიცხვში არა აქვთ დაბოლოება, ეცვლებათ მხოლოდ არტიკლი (არტიკლის ბრუნების წესის მიხედვით). მრავლობითში კი დაირთავენ –e, -n ან -en დაბოლოებას, ფუძისეული ხმოვანი ზოგჯერ დაირთავს [[უმლაუტი|უმლაუტს]]":
ხაზი 1 077:
|}
===== არსებითი სახელის სუსტი ბრუნება =====
სუსტად იბრუნვის მხოლოდ '''სულიერი საგნის აღმნიშვნელი''' მამრობითი სქესის (der) არსებითი სახელები. სუსტი ბრუნების დროს არსებითი სახელი, გარდა მხოლობითი რიცხვის Nominativ-ისა, ყველგან დაირთავს -(e)n დაბოლოებას:
{| border="0" width="20"
ხაზი 1 103:
|}
===== არსებითი სახელის ძლიერი ბრუნება =====
ძლიერ ბრუნებას მიეკუთვნება ყველა საშუალო სქესის სახელი (das), გარდა '''das Herz'''-ისა და მამრობითი სქესის ის არსებითი სახელები, რომლებიც სუსტად არ იბრუნვიან. ძლიერად ბრუნებისას არსებითი სახელი Genitiv-ში იღებს -s, an -es დაბოლოებას:
{| border="0" width="20"
ხაზი 1 408:
* პირნაკლი ნაცვალსახელი — das unpersönliche Pronomen
===== პირის ნაცვალსახელი (Personalpronomen) =====
* პირის ნაცვალსახელებს მიეკუთვნება: <br />
(პირის ნაცვალსახელები გერმანულ ენაში იბრუნვის მხოლობითი და მრავლობითი რიცხვების ოთხივე ბრუნვაში, რითაც იქმნება საკმაოდ მრავალწახნაგოვან სისტემათა კომპლექსი მათი წარმოებისა და გამოყენების თვალსაზრისით და ხშირად დიდ პრობლემებს უმზადებს ამ ენის შემსწავლელთ. ქვემორე პირის ნაცვალსახელები აქ, პირველ რიგში მოცემულია მათს სასტარტო პოზიციაში, ანუ სახელობით ბრუნვაში.) <br />
:: '''მე''' = მხოლობითი რიცხვის 1-ე პირი. <br />
: '''ich''' <br />
:: '''შენ''' = მხოლობითი რიცხვის 2-ე პირი. <br />
: '''du''' <br />
:: '''ის''' = მხოლობითი რიცხვის 3-ე პირი ქართულისგან განსხვავებით სამ სქესად დაიყოფა. <br />
: '''er''' აღნიშნავს მამრობით სქესს. <br />
: '''sie''' აღნიშნავს მდედრობით სქესს. <br />
: '''es''' აღნიშნავს საშუალო სქესს. <br />
:: '''ჩვენ''' = მრავლობითი რიცხვის 1-ე პირი.<br />
: '''wir''' <br />
:: '''თქვენ''' = მრავლობითი რიცხვის 2-ე პირი. ამ ფორმით შეიძლება მივმართოთ მხოლოდ მრავალ ადამიანს (ადამიანთა ჯგუფს). გასათვალისწინებელია, რომ ეს ფორმა ფამილარულობას, მეგობრულობას, ახლობლობას გამოხატავს. იმის ხაზგასასმელად, რომ პირის ნაცვალსახელს მრავლობით რიცხვშიც აქვს ფამილარობის გამოსახატავი ფორმა, ქართველი გერმანისტები მას სპეციალურ ჟარგონზე (Fachjargon) "შენობითის მრავლობითსაც" უწოდებენ. <br />
: '''ihr''' <br />
:: '''ისინი''' = მრავლობითი რიცხვის 3-ე პირი.<br />
: '''sie''' <br />
::: გერმანულ ენას თავაზიანობის გამოსახატავად ცალკე ფორმა ფორმა - '''Sie''' გააჩნია. ამ ფორმით შეიძლება მივმართოთ როგორც ერთ, ასევე მრავალ პირს. <br />
::::::'''პირის ნაცვალსახელთა ბრუნება მხოლობითსა და მრავლობით რიცხვში'''
ხაზი 1 576:
|}
===== კუთვნილებითი ნაცვალსახელი (Possessivpronomen) =====
===== უკუქცევითი ნაცვალსახელი (Das Reflexivpronomen) =====
===== კითხვითი ნაცვალსახელი (Interrogativpronomen) =====
===== მიმართებითი ნაცვალსახელი (Relativpronomen) =====
===== განუსაზღვრელი ნაცვალსახელი (Indefinitpronomen) =====
===== უარყოფითი ნაცვალსახელი (Das Negativpronomen) =====
===== პირნაკლი ნაცვალსახელი (Das unpersönliche Pronomen) =====
ხაზი 1 876:
[[ur:جرمن زبان]]
[[vec:Łéngua todésca]]
[[vep:
[[vi:Tiếng Đức]]
[[vls:Duuts (toale)]]
| |||