ჩინური ენა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
AvocatoBot (განხილვა | წვლილი) მ r2.7.1) (ბოტის შეცვლა: vi:Tiếng Hoa |
მ r2.7.3) (ბოტის შეცვლა: zh-yue:唐文; cosmetic changes |
||
ხაზი 35:
ჩინური ენის თავდაპირველი გავრცელების არეალის მეცნიერულად რეკონსტრუირება მეტად რთულია, რადგან ძველი ჩინეთის მეზობელთა ენები, რომელთაც ასევე წერილობითი ძეგლები რომ ჰქონებოდათ უწინ, თითქმის უცნობია. ამდენადვე უცნობია, იყო თუ არა გავრცელებული ჩინური (სინური) ენები სხვადასხვა დროს არსებულ ჩინურ სახელმწიფოთა საზღვრებს გადაღმა; ჩინეთის სამხრეთი საზღვრების დიდი ნაწილი მაგალითისათვის ჩინური ენობრივი სამყაროს გადაღმა უნდა არსებულიყო ჩვ. წელთაღრიცხვის I საუკუნეში. ჯოუს დინასტიის მმართველობის ხანაში (ქრისტეს დაბადებამდე XI საუკუნე) მოიპოვება წერილობითი ძეგლები ჩინური ენის დიალექტური სახესხვაობის შესახებ. ეს დიალექტური განსხვავებულობა არსებითად მომდევნო საუკუნეებში უნდა გაძლიერებულიყო. დღევანდელი ჩინური მოითვლის 8 დიალექტს, რომელებიც თავის მხრივ კიდევ ქვედიალექტებად, ან ე.წ. კილო-თქმებად დაიყოფიან.
=== ჩინური, ან სინ(იტ)ური ენები და დიალექტები ===
შედგენილია „ეთნოლოგ“-ის (''„Ethnologue“'') მიხედვით. [[ენა (მრავალმნიშვნელოვანი)|ენათა]] სახელწოდებების, ისევე როგორც [[გეოგრაფია|გეოგრაფიული]] სახელების გადმოტანისას გათვალისწინებული იყო (ქართულის უქონლობის გამო) რუსული, გერმანული და ფრანგული ტრადიციები.
ხაზი 48:
| [[ჩრდილოეთ ჩინეთის დიალექტები|მანდარინი]] || ჩრდილოჩინური დიალექტები|| align="right" | 875 მლნ.||ჩინეთი, ტაივანი, [[სინგაპური]]
|-
| [[ვუ (ენა)|ვუ]]||უ|| align="right" | 80 მლნ.|| ჩინეთი: [[იანძი
|-
| [[კანტონეზური ენა|კანტონეზური]]||გუანდონღუა, იუე|| align="right" | 70 მლნ.|| ჩინეთი: [[გუანსი-ჯუანი]], უჯოუ, გუანდუნი (გუანგდონგი), [[ჰონგკონგი]]
|-
| [[მინის დიალექტი|მინი]]||მინური;|| align="right" | 60 მლნ.|| ჩინეთი: ფუჯიანი, ჰაინანი, [[ტაივანი]], [[
|-
| [[იანი (ენა)|ჯინიუი]]||იანური, ინური|| align="right" | 45 მლნ.|| ჩინეთი: [[შანსი]], შიდა მონღოლეთი; აგრთვე ჰებეი, ჰენანი
ხაზი 65:
== სიტყვა ჩინურის სახელისათვის საკუთრივ ჩინურში ==
საკუთრივ ჩინურში თანაარსებობს რიგი სიტყვებისა, რომლებიც ჩინურ ენას გამოხატავენ: <br />
* სიტყვა „ჯონგვენ“ Zhōngwén (中文) არის ჩინურის გამომხატველი საზოგადო ცნება, რომელიც გამოიყენება წერისას. რადგან წერილობითი ფორმა დიალექტებისაგან მეტ-ნაკლებად დამოუკიდებლად დგას, ჩინური დიალექტების უმეტესობაც მას გამოიყენებს. <br />
* სიტყვა „ჰანჲუი“ Hànyǔ (漢語 / 汉语) გამოიყენება უმეტესწილად სასაუბრო ენის (მეტყველება) გამოსახატავად. მაგ.; წინადადებაში „მე ვსაუბრობ ჩინურად“ იტყვიან „ჰანჲუის“ და არა „ჯონგვენს“. <br />
** [[სიტყვა]] „ჰან“ (漢 / 汉 hàn) შეიცავს ჰან-ნაციონალობის აღმნიშვნელ ცნებასაც, რომელიც თავდაპირველად ჰან-[[ჩინელები|ჩინელთა]] ყველა დიალექტს მოიაზრებდა. სასაუბრო ენაზე „ჰანჲუი“ (Hànyǔ) აღნიშნავს სალიტერატურო ჩინურ ენას, თუმცა ... <br />
* ცნების „სალიტერატურო ჩინური ენა“ გამოსახატავად ჩინურში დამატებით სპეციალური ტერმინიც არსებობს, - 普通話 ''[Pǔtōnghuà]'' ფუთონღჳა .
ხაზი 98:
{{Link FA|mk}}
{{Link GA|sv}}▼
{{Link GA|de}}
▲{{Link GA|sv}}
[[af:Sjinees]]
ხაზი 242:
[[zh-classical:漢語]]
[[zh-min-nan:Hàn-gí]]
[[zh-yue:
[[zu:IsiShayina]]
| |||