შუა აღმოსავლეთი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 2:
'''შუა აღმოსავლეთი''' — [[დასავლეთი აზია|დასავლეთი აზიის]] პირობითი სახელწოდება, რომელიც მდებარეობს [[ევროპა]]სა და [[პაკისტანი|პაკისტანს]] შორის. ზოგჯერ უცხოურ ლიტერატურაში ცვლის ტერმინს [[ახლო აღმოსავლეთი]], უფრო ხშირად კი გულისხმობს ახლო აღმოსავლეთს [[ირანი|ირანთან]], [[პაკისტანი|პაკისტანთან]] და [[ავღანეთი|ავღანეთთან]] ერთად და ამიტომ უმეტესად იხმარება არა ცალკე, არამედ გაერთიანებულ ტერმინად — „ახლო და შუა აღმოსავლეთი“.
 
ტერმინი „შუა აღმოსავლეთი“ წარმოიშვა [[1850]]-იან წლებში ბრიტანეთის ინდოეთის ადმინისტრაციაში. თუმცა დიდი პოპულარობა ამ ტერმინმა მოიპოვა ამერიკელი ისტორიკოსის [[ალფრედ თაიერ მეჰენი]]ს წყალობით, რომელმაც [[1902|1902 წელს]]<ref>{{cite journal |author=Koppes, C.R. |title=Captain Mahan, General Gordon and the origin of the term "Middle East" |journal=Middle East Studies |volume=12 |pages=95–98 |year=1976 |doi=10.1080/00263207608700307}}</ref> შემოიღო აღნიშნული ტერმინი [[არაბეთის ნახევარკუნძული|არაბეთის ნახევარკუნძულსა]] და [[ინდოეთი|ინდოეთს]] შორის არსებული მხარეების აღსანიშნავად.<ref>{{cite book |author=Lewis, Bernard |title=The Middle East and the West |year=1965|page=9}}</ref><ref>{{cite book |author=Fromkin, David |title=A Peace to end all Peace |year=1989|page=224 |isbn=0805008578}}</ref> იმ დროისათვის ბრიტანული და რუსული იმპერიები ბრძოლობდნენ [[ცენტრალური აზია|ცენტრალურ აზიაში]] გავლენისათვის (ამ დაპირისპირებამ მიიღო სახელწოდება „[[დიდი თამაში]]“). მეჰენი აცნობიერებდა არა მხოლოდ სტრატეგიულ მნიშვნელობას რეგიონში, არამედ მისი შუაგულის — [[სპარსეთის ყურე|სპარსეთის ყურის]] მნიშვნელობასაც, რომლის მიმდებარე ტერიტორიას უწოდა შუა აღმოსავლეთი და აღნიშნა, რომ [[სუეცის არხი]]ს შემდეგ ეს ტერიტორია არის [[დიდი ბრიტანეთი]]სთვის ყველაზე მნიშნველოვანი ადგილი.
 
ალფრედ მეჰენმა პირველად ტერმინი „შუა აღმოსავლეთი“ იხმარა [[1902|1902 წელს]] სტატიაში „სპარსეთის ყურე და საერთაშორისო ურთიერთობები“. აღნიშნული სტატია ხელახლა გამოიცა [[The Times]]-ის მიერ. [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომამდე]] [[თურქეთი|თურქეთსა]] და [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვის]] აღმოსავლეთ სანაპიროს რეგიონებს შორის სივრცეს უწოდებდნენ ახლო აღმოსავლეთს, მაშინ როდესაც [[შორეული აღმოსავლეთი]]ს ცენტრი [[ჩინეთი]] იყო,<ref name="davison">{{cite journal |author=Davison, Roderic H. |title=Where is the Middle East? |journal=Foreign Affairs |volume=38 |pages=665–675 |year=1960 |doi=10.2307/20029452 |issue=4}}</ref> ხოლო შუა აღმოსავლეთი განიხილებოდა რეგიონი, რომელიც მოიცავდა [[მესოპოტამია]]ს სახელმწიფო [[ბირმა]]მდე. [[1930]]-იანი წლების ბოლოს ქალაქ კაიროში[[კაირო]]ში ბრიტანელებმა შექმნეს [[შუააღმოსავლეთის სარდლობა]].
 
მოგვიანებით ტერმინმა შუა აღმოსავლეთმა ფართოდ მოიკიდა ფეხი ევროპასა[[ევროპა]]სა და [[აშშ|ამერიკის შეერთებულ შტატებში]].
 
==რესურსები ინტერნეტში==