ახლო აღმოსავლეთი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
r2.6.4) (ბოტის დამატება: af:Midde-Ooste
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Middle_East_geographic_ge.jpg|მინი|300პქ|ახლო აღმოსავლეთი]]
'''ახლო აღმოსავლეთი''' ტერმინია— ტერმინი, რომელსაც ხშირად არქეოლოგები და ისტორიკოსები იყენებენ, ბოლო დროს ჟურნალისტები და კომენტატორებიც, და მიუთითებს რეგიონზე, რომელიც მოიცავს თანამედროვე [[ისრაელი|ისრაელს]], [[პალესტინა|პალესტინის]] ტერიტორიებს, [[იორდანია|იორდანიას]], [[სირია|სირიასა]] და [[ლიბანი|ლიბანს]], ასევე [[მცირე აზია|მცირე აზიას]] (თანამ. [[თურქეთი]]), [[მესოპოტამია|მესოპოტამიას]] ([[ერაყი]] და აღმ. სირია) და [[ირანის პლატო]] ([[ირანი]], [[ავღანეთი]] და დას. [[პაკისტანი]]). ალტერნატიულად ასევე არსებობს ტერმინი [[შუა აღმოსავლეთი]], რომელსაც უფრო ნაკლებად გასაზღვრული საზღვრები აქვს და ამიტომ არქეოლოგებისა და ისტორიკოსების მიერ ნაკლებად გამოიყენება. კიდევ ერთი ალტერნატიული, არა-ევროცენტრისტული ტერმინი, რომელიც ბოლო დროს აღმოცენდა არის „სამხრეთ-დასავლეთი აზია“, თუმცა ეს ჯერჯერობით არც თუ ისე პოპულარულია.
 
[[ეგვიპტე]], მიუხედავად იმისა, რომ [[აფრიკა|აფრიკის]] კონტინენტის ნაწილია, მიმოიხილება როგორც ახლო აღმოსავლეთის რეგიონის ნაწილი. ეს ფაქტი განპირობებულია ეგვიპტის მნიშვნელოვანი კავშირებით ახლო აღმოსავლეთის დანარჩენ ქვეყნებთან უძველესი, შუასაუკუნეებისა და თანამედროვე ისტორიის პერიოდებში.
 
==ისტორია==
==ახლო აღმოსავლეთის სიტორია==
ახლო აღმოსავლეთმა ძალზე მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა ისტორიაში. აქ წარმოიქმნა მიწათმოქმედება და ქალაქები. აქვე შეიქმნა დამწერლობა და სამი დიდი რელიგია — [[იუდაიზმი]], [[ქრისტოანობაქრისტიანობა]] და [[ისლამი]].
 
დაახლოებით ძვ.წ. 5000 წელს [[მესოპოტამია|მესოპოტამიის]] ერთ–ერთერთ-ერთ რეგიონში, მდინარეების, [[ტიგროსი|ტიგროსისა]] და [[ევფრატეევფრატი|ევფრატის]] დაბლობებში მდებარე [[შუმერი|შუმერში]] (დრევანდელი ერაყი]]) უძველესი ცივილიზაცია აღმოცენდა. შუმერებმა დიდი ქალაქები და არხები ააგეს და დამწერლობის ერთ–ერთი უპირველესი სახეობა — [[ლურსმული დამწერლობა]] შექმნეს. დაახლოებით ძვ.წ. 3000 წლისათვის [[ნილოსი|ნილოსის]] ნაპირზე დიდი ეგვიპტური ცივილიზაციაც გაიფურჩქნა.
 
====ოსმალეთის იმპერია====
ხაზი 15:
 
====ისრაელი და ნავთობი====
[[1948]] წელს გაერომ ებრაელებს საკუთარი სახელმწიფოს — ისრაელის[[ისრაელი]]ს — შექმნის ნება დართო, არადა ამ ტერიტორიაზე უკვე არაბები სახლობდნენ და იქაურობას პალესტინას ეძახდნენ. გაჩაღდა ომი. პალესტინელებს ეგვიპტემ, სირიამ და იორდანიამ დაუჭირა მხარი. ისრაელმა ამერიკული ფულისა და იარაღის დახმარებით სამჯერ დაამარცხა არაბები ([[1948]] –9, [[1967]] და [[1973]]) და არაბული მიწების ოკუპირება მოახდინა.
 
ევროპელებმა დატოვეს ახლო აღმოსავლეთი და მისი ტერიტორია რამდენიმე სახელმწიფობ გაინაწილა, პალესტინელ არაბებს კი წასასვლელი არსად ჰქონდათ. ისინი ლტოლვილებად იქცნენ და სიღატაკეში ცხოვრობდნენ. ახალგაზრდა არაბები ლიბანისა და სირიის სამხედრო ბაზებიდან ტერორისტული ხერხებით ებრძოდნენ ისრალელებს. პალესტინელებმა [[იასირ არაფატი|იასირ არაფატის]] მეთაურობით მხოლოდ [[1990]] –იან წლებში მიიღეს იმ რეგიონების მართველობაში მონაწილეობის უფლება, სადაც ცხოვრობენ.
 
====ნავთობი====