დარიშხანი: განსხვავება გადახედვებს შორის

{{ქიმიური ელემენტი

-->|33<!-- ნომერი

-->|74,92159<!-- ატომური მასა (მოლური მასა)

-->|139<!-- ატომის რადიუსი

|ქართული სახელი=დარიშხანი}}

 

 

'''დარიშხანი''' — [[დიმიტრი მენდელეევი]]ს [[პერიოდული სისტემა|პერიოდული სისტემის]] მეოთხე პერიოდის მეხუთე ჯგუფის მთავარი ქვეჯგუფის [[ქიმიური ელემენტი]]ა, [[ატომური ნომერი]]ა 33, აღინიშნება სიმბოლოთი As. მარტივი ნივთიერება წარმოადგენს ფოლადის ფერ მყიფე [[ნახევარლითონი|ნახევარლითონს]] მეტალოიდს.

 

== ბიოლოგიური როლი და ფიზიოლოგიური მოქმედება ==

დარიშხანი და ყველა მისი ნაერთი წამოადგენენ [[საწამლავი|'''საწამლავებს''']]. დარიშხანით მოწამლვისას, შეიმჩნევა [[ღებინება]], ტკივილები მუცლის არეში, [[დიარეა|კუჭის აშლილობა]], [[ცენტრალური ნერვიული სისტემა|ცენტრ. ნერვიული სისტემის]] მოქმედების დაკნინება. დარიშხანით მოწამლვის სიმპტომები ძალიან წააგავს [[ქოლერა|ქოლერის]] სიმპტომებს, რაც იძლეოდა საშუალებას დიდი ხნის განმავლობაში შეენიღბათ დარიშხანის (ყველაზე ხშირად, დარიშხანის ტრიოქსიდი) გამოყენება როგორც მომაკვდინებელი საწამლავი საშუალებისა. საფრანგეთში დარიშხანის ტრიოქსიდის ფხვნილმა თავისი მაღალი «ეფექტურობის» გამო მიიღო სახელწოდება «მემკვიდრეობის ფხვნილი» ({{lang-fr|poudre de succession}}). არსებობს ვარაუდი, რომ დარიშხანის ნაერთით იქნა მოწამლული [[ნაპოლეონ I ბონაპარტი|ნაპოლეონი]] წმინდა ელენეს კუნძულზე. [[1832]] წელს გაჩნდა საიმედო ხარისხოვანი რეაქცია დარიშხანზე — [[მარშის ტესტი]], რამაც მნიშვნელოვნად აამაღლა მოწამლვის დიოგნოსტიკის ეფექტიანობა.