ბუკმოლი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Norwegianmalforms.png|thumb|[[ნორვეგიული ენა|ნორვეგიული ენის]] ორივე ფორმის გავრცელების არეალი [[ნორვეგია|ნორვეგიის]] მუნიციპალიტეტების მიხედვით 2007 წლის მდგომარეობით.]]
ბუკმოლი (ნორვ. Bokmål — „წიგნის ენა“) — ნიუნორსკის პარალელურად ერთ-ერთი სტანდარტი (ნორმა) ნორვეგიული ენისა. ჩამოყალიბდა დანიურის საფუძველზე დანიის ნორვეგიაზე ოთხსაუკუნოვანი ბატონობის პერიოდში (დანია-ნორვეგიის უნია).
'''ბუკმოლი''' ([[ნორვეგიული ენა|ნორვ]]. Bokmål — „წიგნის ენა“) — [[ნიუნორსკი]], ერთი ორი ნორვეგიის სტანდარტული ენებზე. მსგავსად სხვა სტანდარტული ნორვეგიის, [[ნიუნორსკი]], ეს არსებითად წერილობითი ენის, როგორც ყველაზე ნორვეგიელი საუბარი დიალექტი, რომ სხვადასხვა ხარისხები განსხვავდება დამწერლობის. Bokmål ახლოს არის და ნაწილობრივ მიღებული [[დანიური]] ენის მე -19 საუკუნის. ორი ნორვეგიის ფორმები, Bokmål უძველესი და ყველაზე ფართოდ გამოიყენება მთელ ქვეყანაში, დაახლოებით პროპორცია 85-90% მოსახლეობის [[ნორვეგია]]. გამონაკლისი მიმდინარეობს დასავლეთ ნორვეგია, იყო უმრავლესობის მომხსენებლები კვლავ გამოიყენოთ ნინორსკი. Bokmål არის სტანდარტული ყველაზე ხშირად ასწავლიდნენ უცხოელი სტუდენტების ნორვეგიის ენაზე. უფრო კონსერვატიული ორთოგრაფიული სტანდარტული, საყოველთაოდ ცნობილია როგორც Riksmål, არ აქვს ოფიციალური ენის სახით, მაგრამ ფართოდ გამოიყენება გაზეთების და ავტორები.
 
XIX საუკუნის უდიდესი ნორვეგიელი მწერლები ჰენრიკ იბსენი და ბიორნსტიერნე ბიორნსონი სტიქიურად ნორვეგიზებულ დანიურ ენაზე წერდნენ, თუმცა დანიურ ორთოგრაფიას ინარჩუნებდნენ. თავდაპირველად ბუკმოლს „დანიურ-ნორვეგიული“ ერქვა. სახელწოდება „ბუკმოლი“ 1929 წლიდან იქნა შემოღებული, რასაც წინ უსწრებდა სახელწოდება „საიმპერიო ენა“ (ნორვ. riksmål). ნორვეგიის მეორე ოფიციალური სამწერლობო ენაა ნიუნორსკი.
=== ისტორია ===
 
ბუკმოლს ნორვეგიის მოსახლეობის 90%-მდე იყენებს, ენის შემსწავლელები სწორედ ამ ვარიანტს შეისწავლიან და ადგილობრივი მედიაც ამავე ენაზე მაუწყებლობს. ბუკმოლის ნორმები აღმოსავლეთნორვეგიის მოსახლეობის კილოზე, განსაკუთრებით ოსლოსა და მის გარშემო მცხოვრები მოსახლეობის მეტყველების თავისებურებაზეა მორგებული, მაგრამ მაინც დანიურს ემყარება. დანიური ენა ბუკმოლის მცოდნეს ტექსტურად თავისუფლად ესმის, მაგრამ ზეპირმეტყველებაში ფონეტიკის მკვეთრი განსხვავების გამო თითქმის გაუგებარი ხდება. ბუკმოლში გაცილებით მეტია ნასესხობანი, ვიდრე ნიუნორსკში. XX საუკუნეში ბუკმოლის დემოკრატიზაციის მიზნით რამდენიმეჯერ იქნა გატარებული რეფორმა, მაგრამ უმეტესობა ვერ დამკვიდრდა. ნორვეგიულ „წიგნის ენას“ ერთიანი ორთოეპიკური სტანდარტი დღემდე არ გააჩნია.
პირველი ენის orthography ოფიციალურად მიღებულ იქნა 1907 წელს სახელწოდებით Riksmål შემდეგ განვითარების წლიდან 1879. ეს იყო ადაპტაციის წერილობითი დანიური, რომელიც გამოიყენება, რადგან ბოლო კავშირის დანია, რომ დანოს-ნორვეგიის ცოდნა ნორვეგიის ურბანული და ინტელექტუალური ელიტის, განსაკუთრებით დედაქალაქში. როდესაც დიდი კონსერვატიული გაზეთი Aftenposten მიიღო 1907 orthography 1923 წელს, დანიის წერილობით პრაქტიკულად გარეთ გამოყენების ნორვეგიაში.
 
სახელი Bokmål ოფიციალურად მიღებულ იქნა 1929 წელს ერთად ახალი და რადიკალური ენის რეფორმა, რომლის მიზანია გააერთიანოს ორი ენის ფორმები შევიდა''Samnorsk'', ოდესმე მომავალში. ეს რეფორმა, თუმცა, შეხვდა ძლიერი ოპოზიციის თავდაპირველად ინტელექტუალური ელიტამ, რომელმაც შეინარჩუნა ძველი othography და სახელი Riksmål. მეორე მსოფლიო ომის ბრძოლის Samnorsk გაიზარდა და გახდა უფრო პოპულარული მოძრაობა, მეტი ან ნაკლები უპრეცედენტო ნორვეგიაში, რომ თარიღი. მოგვიანებით ენის რეფორმები შეცვალა ბევრი რადიკალური ფორმების Bokmål, რომ ამ orthography ახლოს არის, რაც მხარს უჭერს მიერ მხარდამჭერთა Riksmål. ენის გაერთიანების პროცესი შეჩერდა, რომელიც 1960-კავშირები, მაგრამ ოფიციალურად არ მიტოვებული სანამ 2002.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ბუკმოლი“-დან