აპენინის მთები: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''აპენინის მთები''' ან '''აპენინები''' ({{lang-el|Ἀπέννινα Ὄρη}}; {{lang-la|Appenninus ან Apenninus Mons}}; {{lang-it|Appennini}})<ref name=Lewis_1879>{{cite encyclopedia|encyclopedia=A Latin Dictionary|first=Charlton T. |last=Lewis|first2=Charles |last2=Short |location=Oxford; Medford|publisher=Clarendon Press; Perseus Digital Library |title=Apenninus |year=1879|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0059%3Aentry%3DApenninus}}</ref> — მთის მასივი [[აპენინის ნახევარკუნძული|აპენინის ნახევარკუნძულზე]], გადაჭიმულია ნახევარკუნძულის გასწვრივ, მთელს სიგრძეზე, 1 200 კმ-ზე და ასევე მოიცავს მის პარალელურად მდებარე შედარებით პატარა მთაგრეხილებს. ჩრდილოეთით, ქალაქ [[ალტარე]]სთან ის უერთდება [[ლიგურიის ალპები|ლიგურიის ალპებს]]. სამხრეთ-დასავლეთით კი მთავრდება ნახევარკუნძულის წვერზე მდებარე სანაპირო ქალაქ [[რეჯო-დი-კალაბრია]]სთან. [[2000]] წელს, იტალიის გარემოს სამინისტრომ, აპენინების პარკის ევროპული პროექტის რეკომენდაციის საფუძველზე აპენინების სისტემის ახლებური განსაზღვრება დაამკვიდრა და ის გააგრძელა ჩრდილოეთ სიცილიის მთებამდე, რის შედეგადაც მასივის სიგრძე 1 500 კმ-მდე გაიზარდა.<ref name=Gambino-and-Romano_2000-2001>{{cite book|first=Roberto |last=Gambino |first2=Bernardino |last2=Romano |publisher=World Commission on Protected Areas |date=2000-2001 |title=Territorial strategies and environmental continuity in mountain systems: The case of the Apennines (Italy)|url=http://dau.ing.univaq.it/planeco/staff/romano/pdf_pubblicazioni/DURBAN_2003.pdf}}</ref> სისტემა იღებს რკალის ფორმას, რომელიც შემოიწერება [[ლიგურიის ზღვა|ლიგურიის ზღვის]] აღმოსავლეთ სანაპიროდან [[ტირენიის ზღვა|ტირენიის ზღვის]] აღმოსავლეთ სანაპირომდე.

სახელი აპენინები მომდინარეობს [[კელტები|კელტური]] სიტყვა "''Penn''"-ისგან, რაც „მთას, მწვერვალს“ ნიშნავს.<ref name="Lewis_1879"/> სახელწოდება ''A-penn-inus'' სავარაუდოდ [[ძვ. წ. IV საუკუნე]]ში ან უფრო ადრე, ჩრდილოეთ იტალიაში კელტების მბრძანებლობისას დამკვიდრდა. თავდაპირველად ის მხოლოდ მთების ჩრდილოეთ ნაწილს აღნიშნავდა.

ამ მთებისგან ეწოდა სახელი [[აპენინის ნახევარკუნძული|აპენინის ნახევარკუნძულს]], რომელიც [[იტალია|იტალიის]] ძირითად ნაწილს აყალიბებს. მთები თითქმის მთლიანად მწვანეა, მიუხედავად ამისა, უმაღლესი მწვერვალი [[კორნო-გრანდე]] ნაწილობრივ დაფარულია მყინვარ [[კალდერონე (მყინვარი)|კალდერონე]]თი, რომელიც ევროპის ყველაზე სამხრეთით მდებარე და აპენინების ერთადერთი [[მყინვარი]]ა. მან [[1794]] წლიდან უკან დახევა დაიწყო.<ref name=P75>{{harvnb|Pederotti|2003|p=75}}</ref> მთების სამხრეთი ნაწილი ნახევრად-მშრალია (სემი-არიდული). აღმოსავლეთი მწვერვალები ციცაბოდ ეშვება [[ადრიატიკის ზღვა]]ზე, მაშინ როცა დასავლეთი მწვერვალები ავითარებს მთისწინეთს, სადაც განლაგებულია ნახევარკუნძულოვანი [[იტალიის ქალაქების სია მოსახლეობის მიხედვით|იტალიის ქალაქთა]] უმრავლესობა.

აპენინები სამ ნაწილად იყოფა: ჩრდილოეთი ({{lang-it|''Appennino settentrionale''}}), ცენტრალური ({{lang-it|''Appennino centrale''}}) და სამხრეთი ({{lang-it|''Appennino meridionale''}}).<ref>{{harvnb|Martini|2001|p=3}}.</ref>