იეთიმ გურჯი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
+ {{წყარო}} |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{წყარო}} იოსებ გრიშაშვილი „იეთიმ-გურჯი“ 1928; ანდრო თევზაძე „იეთიმ-გურჯის რჩეული ლექსები“ 1955წ.
[[სურათი:yetimgurdji.jpg|thumb|350px|იეთიმ-გურჯის ძეგლი თბილისში, მდ. მტკვრის მარჯვენა სანაპიროზე, [[სიონი (ტაძარი)|სიონის ტაძართან]]. მოქანდაკე: დიმიტრი (ჯუნა) მიქატაძე; არქიტექტორი: შოთა ყავლაშვილი. ბრინჯაო. 1985]]
'''იეთიმ-გურჯი''' (ნამდვილი სახელი და გვარი '''იეთიმ იბრაიმის ძე დაბღიშვილი''') (დ. [[1875]], [[თბილისი]] ― გ. [[15 ივლისი]], [[1940]], იქვე), [[ქართველები|ქართველი]] სახალხო მელექსე და ლოტბარი, ძველი თბილისის აშუღური პოეზიის ერთ-ერთი საუკეთესო წარმომადგენელი.
მისი წინაპრები თურქეთში გადასახლებული და გამაჰმადიანებული ქართველები ყოფილან. გვარი „გურჯი“ (ქართველი) მას მერე შერქმევიათ. თბილისში ჩამოსულმა იეთიმის მამამ ცოლად მუხთელი
[[1905]]-[[1907]] წლებში იეთიმ-გურჯი [[ბაქო]]ს [[ნავთობი]]ს სარეწებში მუშაობდა. მონაწილეობდა რუსული იმპერიალიზმის წინააღმდეგ მიმართულ დემონსტრაციებში, რისთვისაც 4 წელი პატიმრობაში გაატარა. პოეტი სხვა მუშებთან ერთად დაიჭირეს და ადმინისტრაციული წესით ვოლინის გუბერნიაში გააგზავნეს, სადაც დუბნოს ციხეში მოათავსეს; ამის შემდეგ იეთიმ-გურჯი ქალაქ კრემენსკში, ტუსაღთა გამასწორებელ რაზმში იქნა გადაყვანილი. გადასახლებაში მყოფმა იეთიმმა სხვადასხვა ხელობა შეისწავლა, მათ შორის მძივების კეთება, ხატვა და სხვა. ის [[1895]] წლიდან თხზავდა ლექსებს [[ქართ.|ქართულ]], [[სომხ.|სომხურ]] და [[აზერბ.|აზერბაიჯანულ]] ენებზე. ამავე წელს დაწერა მან პოემა დაუმარცხებელი ქალის ანას შესახებ, სახელწოდებით „გმირი ანაბაჯის ლექსი“, რომელიც მის პირველ წიგნად 1909 წელს გამოიცა; მას მოჰყვა ლექსთა კრებული „ახალი მგოსანი და სიმღერები" — [[1911]] წელს, "იეთიმის ახალი ლექსები" — [[1913]], "ტანგო" — [[1914]] და სხვა. [[1928]] წელს [[გრიშაშვილი, იოსებ|იოსებ გრიშაშვილმა]], ხოლო [[1958]] წელს [[თევზაძე, ანდრო|ანდრო თევზაძემ]] გამოსცეს პოეტის "რჩეული ლექსები".
1912 წელს სამშობლოში გადასახლებიდან დაბრუნებულმა ერთი წლის მერე დაწერა პოეტმა თავისი ცნობილი ლექსი „გამარჯობა, ჩემო თბილის-ქალაქო“.
იეთიმ
▲იეთიმ გურჯის ლექსები უმთავრესად [[სიმღერა|სიმღერების]] სახით ვრცელდებოდა, რომლებსაც თვითონვე ქმნიდა და ასრულებდა. მის პოეზიაში ასახულია ქალაქის მუშების, ხელოსნების, წვრილი ვაჭრებისა და გლეხობის ცხოვრება, ძველთბილისური [[ბოჰემა]].
იეთიმ გურჯი დაკრძალულია [[დიდუბის პანთეონი|თბილისის მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში]].
| |||