ოსები: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
r2.6.4) (ბოტის დამატება: av:Гьириял
განახლება
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა ეთნიკური ჯგუფი
|ჯგუფი = ოსები
|მოსახლეობა = 598დაახ. 700 ათ.<ref>[http://www.krskstate.ru/society/nations/etnoatlas/0/etno_id/110 Этноатлас: </ref>
|სურათი = [[ფაილი: Ossetian mosaic.jpg|290px]]
|სურათის_წარწერა = <small>პირველი რიგი <br />[[კოსტა ხეთაგუროვი]] • [[გიორგი გაზდანოვი]]<br />მეორე რიგი<br /> [[გრიგორი ტოკატი]] • [[ვალერი გერგიევი]]
ხაზი 11:
|მოს3 =335 ათ.
|ენები = [[ოსური ენა|ოსური]]
|რელიგიები = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებლები]], [[სუნიზმი|სუნიტი მუსლიმანები]]
}}
 
'''ოსები''' (საკუთარი სახელწოდება'' ირონი'', ჩრდილოეთ ოსეთის დასავლეთში ''დიგორონი''), ერი [[რუსეთი|რუსეთის ფედერაციაშიკავკასია]]ში. (402,6საერთო ათ.რაოდენობა 700 ათასი, მათ შორის ჩრდილოეთ445,3 ოსეთშიათასი 335 ათ.) დაცხოვრობს [[საქართველორუსეთი|საქართველოშირუსეთის ფედერაციის]] (38.028[[ჩრდილოეთი ათ.სტატისტიკაოსეთი|ჩრდილოეთ აროსეთის]] არისრესპუბლიკაში ცხინვალის([[2002]] რეგიონზეაღწერის მიხედვით).
 
ლაპარაკობენ [[ოსური ენა|ოსურ ენაზე]], რომელიც შედგება ირონული და დიგორული დიალექტებისაგან და განეკუთვნება [[ინდოევროპული ენები|ინდოევროპულ ენათა]] ოჯახის ირანულ ენათა ჩრდილო-აღმოსავლურ ჯგუფს. ოსების რუსული და ევროპული სახელწოდება ქართული ოსიდან„ოსიდან“ (ოვსი„ოვსი“) მომდინარეობს.
 
ოსი ხალხის ჩამოყალიბება ძვ. წ. VIII-IX საუკუნეებიდან დაიწყო, როცა [[კავკასია]]ში გამოჩნდა სკვითურ-სარმატულ-ალანური ტომები, რომლებიც შეერივნენ კავკასიის აბიგენურაბორიგენურ მოსახლეობას და მოახდინეს მათი ენობრივი ასიმილაცია.
 
X-XIII საუკუნეებში ჩრდილო კავკასიის ცენტრალურ ნაწილში შეიქმნა ოსების ძლიერი ფეოდალური სახელმწიფო. XIII-XIV საუკუნეებში თათარ-მონღოლთა და [[თემურლენგი]]ს შემოსევათა შედეგად ბარის მოსახლეობამ კავკასიონის ქედის ხეობებში გადაინაცვლა და ჩამოყალიბდა თაგაურის, ქურთათის, ალაგირის და დიგორის საზოგადოებები. იმავე ხანებში დაიწყო ოსების დამკვიდრება კავკასიონის სამხრეთ კალთებზე და გამოიყო ოსი ხალხის სამხრეთი შტო. ოსები ემორჩილებოდნენ ქართლის სამეფო ხელისუფლებას და ცალკეულ სათავადო სახლებს.
 
VI საუკუნიდან ოსებში გავრცელდა [[ქრისტიანობა]], XVII-XVIII საუკუნეებში ოსების მცირე ნაწილმა ისლამი მიიღო. ოსების ძირითადი საქმიანობა იყო [[მიწათმოქმედება]] და [[მეცხოველეობა]], მისდევდნენ [[ნადირობა]]სა და [[მეფუტკრეობა]]ს. განვითარებული იყო ხეზე და ძვალზე კვეთა, ლითონის მხატვრული დამუშავება, ქარგვა და სხვა. შექმნეს მდიდრული ხალხური სიტყვიერება, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ოსური ნართების გმირული ეპოსი.
 
* '''სახელები''': თვითწოდება - ''ირონ, დიგორონ''; ფრანგულად - Ossetes; რუსულად - Осетины.
* '''საერთო რაოდენობა''': 598 ათ.
* '''ენა''': [[ოსური ენა|ოსური]].
* '''მორწმუნეები''': ძირითადად [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებლები]], არიან აგრეთვე [[სუნიზმი|სუნიტი მუსლიმანები]].
 
== ფოტოგალერეა ==
 
<center><gallery>
Imageსურათი:Osetino komXXjc.jpg|ოსი ქალი ტრადიციულ ტანსაცმელში (მე-20XX საუკუნის დასაწყისში
Imageსურათი:Osetia woman working.jpg|მუშაკი ქალები(19XIX საუკუნე)
Imageსურათი:Ramonov vano ossetin northern caucasia dress 18 century.jpg|რამონოვი, ვანო რამონოვი (19XIX საუკუნე)
Imageსურათი:Three ossetian teachers.jpg|ოსი მასწავლებლები (19XIX საუკუნე)
Imageსურათი:Kosta XETAGUROV.jpg|[[კოსტა ხეთაგუროვი]]
Fileსურათი:Ossetian girl 1883.jpg|ოსი გოგონა (1883)
სურათი:South Ossetian performers.JPG|მოცეკვავეები თვითაღიარებული „სამხრეთ ოსეთიდან“.
File:South Ossetian performers.JPG|სამხრეთ ოსეთის შემსრულებლები.
Fileსურათი:Ruslan Karaev.JPG|[[რუსლან კარაევი]], პროფესიონალი კიკბოქსიორი
Fileსურათი:Gabulov.JPG|[[ვლადიმირ გაბულოვი]], ოსი მეკარეფეხბურთელი
Fileსურათი:Veronika Dudarova conductor .jpg|[[ვერონიკა დუდაროვა]], სიმფონიური დირიჟორი
</gallery></center>
 
Line 62 ⟶ 57:
</blockquote>
 
== სქოლიო ==
 
{{სქოლიოს სია}}
 
[[კატეგორია:ოსები| ]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ოსები“-დან