კუმისის ტბა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 31:
'''კუმისის ტბა''', ხელოვნური [[ტბა]] აღმოსავლეთ საქართველოში, [[ქვემო ქართლი|ქვემო ქართლში]], სოფ. [[კუმისი]]ს სამხრეთ-აღმოსავლეთით.
 
მოქცეულია იაღლუჯის მაღლობსა და წალასყურის ვაკეს შორის ამავე სახელწოდების ტაფობში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 475 მ სიმაღლეზე. აუზის ფართია 97 კმ², ხოლო ზედაპირის დაახლოებით 5 კმ². სიგრძე თითქმის 3 კმ, სიგანე საშუალოდ 1 კმ. საშუალო სიღრმე დაახლოებით 1 მ, მაქსიმალური 64 მ (დამოკიდებულია წყლის დონის რყევაზე).
 
კუმისის ტაფობი ამოვსებულია მეოთხეულ ტბიურ-მდინარეული და დელუვიურ-პროლუვიური ნაფენებით. ჯერ კიდევ გასული საუკუნის [[1960]]-იან წლებში
ტბის ფართობი სულ რაღაც 0.48 კმ² იყო, სიღრმით კი 50 სმ-ს აღწევდა<ref name="mar.">[[ლევან მარუაშვილი|ლ. მარუაშვილი]], საქართველოს ფიზიკური გეოგრაფია, გამ. „ცოდნა“, თბ., 1964, გვ. 66-265</ref>. კუმისის ტბის ასეთი გადიდება გამოწვეულია ხელოვნურად. წყლის დონის აწევასა და სიღრმის მომატებას მოჰყვა [[თევზი]]ს გამრავლება. სანამ [[ტბა]]ს გააფართოვებდნენ მისი წყალი მწარე მლაშე იყო (ეს ფაქტორი კი არ არის ხელისშემწყობი [[იქთიოფაუნა|იქთიოფაუნის]] გამრავლებისათვის). შემდეგ ეს წყალი ტბიდან გუშვეს და შეავსეს [[მდინარე]] [[მტკვარი|მტკვრის]] წყლით. ამას მოჰყვა დონის აწევა და [[იქთიოფაუნა|იქთიოფაუნის]] გამრავლება (ასევე წყლის შედარებით გამტკნარება). ტბის წყლის დონე ძალზე რყევადია. როდესაც იგი მაქსიმალურად დიდდება მისი სიღრმე 6 მ-ს უახლოვდება, დანარჩენ პერიოდში კი 4 მ-ია.
 
წარსულის პერიოდში კუმისის ტაფობში ჩამდგარი იყო რამდენიმე ნაწილად დატოტვილი ტბორი. შემდეგ შეერთების შედეგად მცირე [[ტბა]]დ გადაიქცა.
ხაზი 46:
==ლიტერატურა==
*{{ქსე|6|71|აფხაზავა ი.}}
* [[ლევან მარუაშვილი|მარუაშვილი ლ]]., საქართველოს ფიზიკური გეოგრაფია, თბ., 1964;
* [[დავით უკლება|უკლება დ]]., აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანი მხარეების ლანდშაფტები და ფიზიკურ-გეოგრაფიული რაიონები, თბ., 1974.
 
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/კუმისის_ტბა“-დან