ზეახალი ვარსკვლავი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
r2.5.2) (ბოტის შეცვლა: th:มหานวดารา
r2.7.2) (ბოტის შეცვლა: hi:महानोवा; cosmetic changes
ხაზი 1:
[[ფაილი:Keplers supernova.jpg|მინიატიურა|250პქ|[[კეპლერის ზეახალი]]ს ნარჩენი]]
 
'''ზეახალი ვარსკვლავი''' — [[ვარსკვლავი|ვარსკვლავი]], რომლის ბრწყინვალება რამდენიმე წამში იზრდება დაახლოებით 20 [[ვარსკვლავიერი სიდიდე|ვარსკვლავიერი სიდიდით]], შემდეგ კი შედარებით ნელა მცირდება და პირვანდელ ნათებასთან საერთო აღარეფერი აქვს. ზეახალი ვარსკვლავის ანთება ბევრად დიდი მასშტაბის მოვლენაა, ვიდრე [[ახალი ვარსკვლავი|ახალი ვარსკვლავის]] ანთება. ანთების მაქსიმუმში ზეახალი ვარსკვლავის ბრწყინვალება თითქმის უტოლდება იმ გალაქტიკის ბრწყინვალებას, რომელსაც ეს ვარსკვლავი ეკუთვნის. ამ დროს სპქეტრში ჩანს ძალიან განიერი ხაზები, რაც იმაზე მიუთითებს, რომ ვარსკვლავიდან ნივთიერება გამოიტყორცნება 20000 კმ/წმ–მდე სიჩქარით. ზეახალი ვარსკვლავის ანთება იშვიათი მოვლენაა; ცალკეულ გალაქტიკაში იგი საშუალოდ ას წელიწადში ერთხელ ხდება. ჩვენს [[გალაქტიკა|გალაქტიკაში]] [[ტელესკოპი|ტელესკოპის]] გამოგონების შემდეგ (XVII საუკუნის დასაწყისი) ზეახალი ვარსკვლავის ანთება შენიშნული არ ყოფილა. იმ ადგილებში, სადაც, მატიანეების მიხედვით, ზეახალი ვარსკვლავი აინთო, ამჟამად შეიმჩნევა თავისებური მნათი ნისლეულები, რომლებიც ზეახალი ვარსკვლავის ანთების შედეგადაა წარმოქმნილი. მათგან ყველაზე კარგად შესწავლილია [[კიბორჩხალისებრი ნისლეული]], რომელიც [[1054]] წელს ანთებული ზეახალი ვარსკვლავის ადგილზე მოჩანს. ამ ზეახალი ვარსკვლავის ნაშთია გამოკვეთილი [[პულსარი]] [[კიბორჩხალისებრი ნისლეული|კიბორჩხალისებრ ნისლეულში]]. ნისლეულის ცენტრალური ნაწილი და [[პულსარი]] [[სპექტრი|სპექტრის]] ვრცელ დიაპაზონში (რადიოდიაპაზონი, რენტგენული დიაპაზონი და სხვა) ასხივებენ. გაფართოების სიჩქარე ამჟამად დაახლოებით 1500 კმ/წმ–ია.
 
== აღწერა ==
ხაზი 39:
[[gl:Supernova]]
[[he:סופרנובה]]
[[hi:परमनोवामहानोवा]]
[[hr:Supernova]]
[[ht:Sipènova]]