ლექსიკონი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
'''ლექსიკონი''' ([[ბერძ.]] Λεξικό(ლექსიკო)) - წიგნი, რომელშიც გარკვეული წესით (ჩვეულებრივ ანბანურად) ჩამოთვლილია ამა თუ იმ ენის სიტყვები ან რომელიმე დარგის ცნებები და მოცემულიამათიმოცემულია მათი განმარტება. მთელი ლექსიკური ფონდის ამგვარი აღწერა დაახლოებით XVII საუკუნიდან იწყება(მანამდე არსებული ლექსიკონები მხოლოდ გაუგებარი სიტყვებისა და გამოთქმების ახსნას იძლეოდა და მთელი ლექსიკის დახასიათებას არ იძლეოდა). ლექსიკონეთავიანთილექსიკონი თავისი დანიშნულებისა და აგებულების მიხედვით სხვადასხვაგვარია.
 
საყოველთაოდ ცნობილი ლექსიკონებია:
* საფრანგეთის აკადემიური ლექსიკონი ფრანგული ენისა (1-ლი გამოცემა 1694 წელს);
* [[ოქსფორდის ლექსიკონი]] ინგლისური ენისა;
* ი. და ვ. გრიმების გერმანული ლექსიკონი.
* თანამედროვე რუსული სალიტერატურო ენისა (1948-64 წლები)
არაანბანური(იდეოგრაფიული) ლექსიკონებია: როჟეს თეზაურუსი ინგლისური სიტყვებისა და ფრაზებისა (1-ლი გამოცემა 1852). დორნზაიფის გერმანული ლექსიკური ფონდი(1934) და სხვა.
 
ჩვენამდე მოღწეულ ქართულ ლექსიკონთაგან უძველესია პაოლინის მიერ შედგენილი [[ქართულ-იტალიური_ლექსიკონი_იტალიური ლექსიკონი (1629)|ქართულ–იტალიური]] ლექსიკონი (შეიცავდა 3084 სიტყვას, გამოცემულია რომში 1629 წელს; იგი პირველი ქართული ნაბეჭდი წიგნია). ქართული ლექსიკოგრაფიის შესანიშნავი ძეგლია [[სულხან–საბა ორბელიანი]]ს "[[სიტყვის კონა]]", რომლის შედგენა ავტორს 1713 წელს დაუსრულებია; პირველად გამოიცა [[1884]] წელს( [[რაფიელ ერისთავი]]ს რედაქტორობით), ის განმარტებითია, თუმცა სიტყვებს ხშირად თარგმანიც ახლავს (იტალიურ, თურქულ და სომხურ ენებზემასალაენებზე). მასალა განლაგებულია ანბანურად , მაგრამ ასამდე სემანტიკურ ბუდესაც შეიცავს(მაგ.: სტატიაში თოვლი საკუთრივ "თოვლის" განმარტებასთან ერთად დახასიათებული თრთვილი, ყაპი, ფიფქი, ჭყაპი და სხვა).
 
XIX საუკუნეში სულხან საბა ორბელიანის ლექსიკონის საფუძველზე [[ნიკოლოზ ჩუბინაშვილი|ნიკოლოზმა]] და [[დავით ჩუბინაშვილი|დავით ჩუბინაშვილებმა]] შეადგინეს ქართულ–რუსული(1840-87) და რუსულ–ქართული(1846–86) ლექსიკონები. 1884 წელს გამოქვეყნდა რაფიელ ერისთავის მოკლე ქართულ–ლათინური საბუნებისმეტყველო ლექსიკონი.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ლექსიკონი“-დან