ალბათობის თეორია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 8:
მაგალითად, დავუშვათ ცდა მდგომარეობს [[კამათელი|კამათლის]] გაგორებაში. ეს ცდა შეიძლება დასრულდეს ექვსი განსხვავებული შედეგით – გაგორდეს „ერთიანი“, „ორიანი“, „სამიანი“, „ოთხიანი“, „ხუთიანი“ ან „ექვსიანი“, თითოეული მათგანი ამ ცდის ხდომილებაა და თუ კამათელი იდეალურია, თითოეულს მათგანის ალბათობა არის 1/6.
 
კამათლის გაგორების ამოცანაში ხდომილებების ალბათობები ფაქტიურად აპრიორი ცნობილია. არატრივიალურ შემთხვევებში ალბათობის თეორია განიხილავს ერთმანეთთან ამა თუ იმ წესით დაკავშირებულ ხდომილებებს. მოცემული <math>A</math> და <math>B</math> ხდომილებების საშუალებით შეიძლება განიმარტოს ახალი ხდომილებები, ''გაერთიანება'' ''A'' ∪ ''B'' და ''თანაკვეთა'' ''A'' ∩ ''B''. ''A'' ∪ ''B'' არის ხდომილება, რომელსაც ადგილი აქვს მაშინ და მხოლოდ მაშინ თუ ადგილი აქვს ან <math>A</math> ან <math>B</math> ხდომილებას. ''A'' ∩ ''B'' არის ხდომილება, რომელსაც ადგილი აქვს მაშინ და მხოლოდ მაშინ როდესაც <math>A</math> და <math>B</math> ხდომილებები ერთდროულად ხდებიან. სრულდება ტოლობა: ''A'' ∪ ''B'' = ''P(A)'' + ''P(B)'' - ''A'' ∩ ''B''. ალბათობას იმისა, რომ "<math>A</math> მოხდება, თუ <math>B</math> მოხდა" ეწოდება <math>A</math> ხდომილების [[პირიბითიპირობითი ალბათობა]] <math>B</math>–ს მიმართ. თუ <math>A</math> მოვლენის პირობითი ალბათობა მოცემული <math>B</math>-თი იგივეა რაც <math>A</math>-ს (უპირობო) ალბათობა <math>P(A)</math>, მაშინ <math>A</math> და <math>B</math> [[დამოუკიდებელი ხდომილებები|დამოუკიდებელი]] ხდომილებებია. დამოუკიდებელი ხდომილებებისთვის ადგილი აქვს ტოლობას:P( ''A'' ∩ ''B'' )= P(A)P(B).
 
თანამედროვე ალბათობის თეორია ემყარება [[აქსიომატური სისტემა|აქსიომატურ სისტემებს]]. ამ გზით ხერხდება ალბათობის თეორიის ამოცანების ზუსტი მათემატიკური ფორმულირება და შესაძლებელი ხდება მათ გადასაჭრელად მძლავრი მათემატიკური აპარატის გამოყენება.