რელიეფი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''რელიეფი''' ([[ფრანგული ენა|ფრანგ]]. ''relief'' <[[ლათინური ენა|ლათ]]. ''relevo'' - მაღლა ვწევ), ([[გეოგრაფია|გეოგრ]].) — ხმელეთის ზედაპირის, [[ოკეანე|ოკეანისა]] და [[ზღვა|ზღვის ფსკერის]] უსწორმასწორობათა ერთობლიობა, რომელიც წარმოიქმნება [[ენდოგენური პროცესები|ენდოგენური]] და [[ეგზოგენური პროცესები|ეგზოგენური ძალების]] დედამიწის ქერქზე მოქმედებით და მოიცავს განსხვავებული სიდიდის, წარმოშობის, ასაკისა და განვითარების ისტორიის მქონე ფორმებს. რელიეფის ფორმები არის დადებითი და უარყოფითი. ფორმათა სიდიდის მიხედვით გამოყოფენ : მეგარელიეფს

([[კონტინენტი]]), მაკრორელიეფს ([[ქედი]], [[ვაკე]]), მეზორელიეფს ([[ხეობა]]), მიკრორელიეფს (კარსტული ძაბრი), ნანორელიეფს (მცირე ღარტაფი).

ტექტონიკური მოძრაობა ორგვარია - დადებითი და უარყოფითი. დადებითი მოძრაობების (აზევების) სიჭარბე, გარეგანი ძალების მოქმედებასთან შედარებით, იწვევს რელიეფის ამაღლებას და [[დენუდაცია|დენუდაციის]] გაძლიერებას. ასეთ მოძრაობას უმთავრესად განიცდიან ახალგაზრდა მთები (მაგ. : [[კავკასიონი]], [[ჰიმალაი]], [[პამირი]]). ნგრევითი პროცესის სიჭარბე იწვევს რელიეფის დადაბლებას, ეროზიული და დენუდაციური

პროცესების შენელებას.

 

მორფოსკულპტურული ფორმების განვითარება დიდად არის დამოკიდებული ადგილობრივ ჰავაზე. ამიტომ მათი განლაგება [[დედამიწა|დედამიწის]] ზურგზე ემორჩილება გეოგრაფიული ზონალურობის კანონს. ვაკეზე მკაფიოდ არის გამოსახული მორფოკლიმატური ზონები, რომლებიც შეესაბამება თანამედროვე ეგზოგენური პროცესების ტერიტორიულ დიფერენციაციას.

 

რელიეფის გენეტური ტიპის დადგენა [[გეომორფოლოგია|გეომორფოლოგიის]] ერთ-ერთი აქტუალური პრობლემაა. რელიეფის გენეტური ტიპი ეწოდება ელემენტარული ფორმების კომპლექსს, რომლისთვისაც დამახასიათებელია გარეგნული და გენეტური ერთგვაროვნება.

 

== ლიტერატურა ==