გიორგობა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
Ouzo-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა ბოლოს Diaoha-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
ვიკიფიც. წყაროები
ხაზი 1:
[[სურათი:St George, Georgia (15th c).jpg|thumb|200px|წმ. გიორგის ხატი, XV ს.]]
'''გიორგობა''', [[ქრისტიანობა|ქრისტიანული]] წმინდანის [[გიორგი კაპადოკიელისკაპადოკიელი]]ს სახელობის დღეობა. [[ქრისტიანული საეკლესიო კალენდარი|საეკლესიო კალენდრის]] მიხედვით, აღინიშნებოდა [[23 აპრილი|23 აპრილს]] და [[10 ნოემბერი|10 ნოემბერს]] (ძველი სტილით). ხალხური გიორგობა სხვადასხვა ადგილას სხვადასხვა სახელწოდებოთ იმართებოდა.: [[ქართლი|ქართლში]] - გერისთობა, უსანეთობა, [[ატოცობა]].; [[კახეთი|კახეთში]] - [[ალავერდობა]], თეთრი გიორგობა.; [[სამეგრელო|სამეგრელოში]] - [[ილორობა]] და სხვა.
 
==ისტორია==
[[საქართველო|საქართველოში]] არსებობდა [[წმ. გიორგი]]ს სახელობის 363 [[ტაძარი]] და სამლოცველო ([[ლეგენდა|ლეგენდის]] მიხედვით, წმ. გიორგის [[სიკვდილი|სიკვდილის]] შემდეგ [[ღმერთი|ღმერთმა]] მისი სხეული დაანაწილა და ქვეყანაზე მიმოაბნია. ყველგან, სადაც ეს ნაწილი მოხვდა, სალოცავები დააწესა). გიორგობას საფუძვლად უდევს მცენარეული სამყაროსა და ნადირთა მფარველი, ფალოური, მოკვდავი და აღდგენადი ღვთაების თაყვანისცემა. მომდევნო ხანაში ამ ღვთაებას ელვისა და ჭექა-ქუხილის გამგებლისა და მსაჯულის ფუნქციაც დაეკისრა, ხოლო [[იკონოგრაფია|იკონოგრაფიულად]] ცეცხლოვანი ატრიბუტებით აღჭურვილი მეომარი ღვთაების სახით ჩამოყალიბდა.
[[საქართველო|საქართველოში]] არსებობდა [[წმ. გიორგი]]ს სახელობის 363 [[ტაძარი]] და სამლოცველო ([[ლეგენდა|ლეგენდის]] მიხედვით, წმ. გიორგის [[სიკვდილი|სიკვდილის]] შემდეგ [[ღმერთი|ღმერთმა]] მისი სხეული დაანაწილა და ქვეყანაზე მიმოაბნია. ყველგან, სადაც ეს ნაწილი მოხვდა, სალოცავები დააწესა).
 
[[საქართველო|საქართველოში]]ზოგიერთი არსებობდა [[წმ. გიორგი]]ს სახელობის 363 [[ტაძარი]] და სამლოცველო ([[ლეგენდა|ლეგენდის]]მკვლევარის მიხედვითმოსაზრებით, წმ. გიორგის [[სიკვდილი|სიკვდილის]] შემდეგ [[ღმერთი|ღმერთმა]] მისი სხეული დაანაწილა და ქვეყანაზე მიმოაბნია. ყველგან, სადაც ეს ნაწილი მოხვდა, სალოცავები დააწესა). გიორგობას საფუძვლად უდევს მცენარეული სამყაროსა და ნადირთა მფარველი, [[ფალოური]], მოკვდავი და აღდგენადი ღვთაების თაყვანისცემა. მომდევნო ხანაში ამ ღვთაებას ელვისა და ჭექა-ქუხილის გამგებლისა და მსაჯულის ფუნქციაც დაეკისრა, ხოლო [[იკონოგრაფია|იკონოგრაფიულად]] ცეცხლოვანი ატრიბუტებით აღჭურვილი მეომარი ღვთაების სახით ჩამოყალიბდა.{{ფაქტი}}
ძველად საქართველოში ცალკეულ კუთხეებში თაყვანს სცემდნენ ამ [[ღვთაება|ღვთაებებს]], რომლებიც მიუხედავად შინაარსობრივი იგივეობისა, სხვადასხვა სახელით იწოდებოდნენ და ამა თუ იმ ტერიტიული ერთეულის მფარველებად ითვლებოდნენ. აღმოსავლეთ საქართველოში მთაში დღემდე შემორჩენილია ადგილობრივი ღვთაებები, რომელთაც გარდა თავისი სახელისა, გიორგისაც უწოდებდნენ (ლაშარი, ლომისა, ხახმატი და ა. შ.), ბარში კი ძველი წარმართული ღვთაება მთლიანად შეცვალა ქრისტიანულმა წმინდა გიორგიმ. კულტმსახურებისას მიღებული იყო ზვარაკის შეწირვა: კლავენ მამალს, ცხვარს, ხარს. საერთოდ ყველა დღეობა მცირეოდენი განსხვავებით ერთი პრინციპის მიხედვით იყო აგებული.
 
ძველად საქართველოში ცალკეულ კუთხეებში თაყვანს სცემდნენ ამ [[ღვთაება|ღვთაებებს]], რომლებიც მიუხედავად შინაარსობრივი იგივეობისა, სხვადასხვა სახელით იწოდებოდნენ და ამა თუ იმ ტერიტიულიტერიტორიული ერთეულის მფარველებად ითვლებოდნენ. აღმოსავლეთ საქართველოში მთაში დღემდე შემორჩენილია ადგილობრივი ღვთაებები, რომელთაც გარდა თავისი სახელისა, გიორგისაც უწოდებდნენ (ლაშარი, ლომისა, ხახმატი და ა. შ.), ბარში კი ძველი წარმართული ღვთაება მთლიანად შეცვალა ქრისტიანულმა წმინდა გიორგიმ. კულტმსახურებისას მიღებული იყო ზვარაკის[[ზვარაკი]]ს [[მსხვერპლშეწირვა|შეწირვა]]: კლავენ მამალს, ცხვარს, ხარს. საერთოდ ყველა დღეობა მცირეოდენი განსხვავებით ერთი პრინციპის მიხედვით იყო აგებული.<ref>ბარდაველიძე ვ., "აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთის ტრადიციული საზოგადოებრივ-საკულტო ძეგლები", ტ. 1- ფშავი, თბ., 1974</ref>
 
კახეთში - [[14 აგვისტო|14 აგვისტოს]] იმართებოდა აწყურის თეთრი გიორგის დღეობა: ხალხი სამგზის ან შვიდგზის შემოუვლიდა გალავანს, გუნდი დიდებას გალობდა. ეკლესიის ეზოში ცეკვავდნენ თეთრად მორთული "ხატის მონები". ზოგი ხატის უღლებითა და მძიმე ჯაჭვით დატვირთული ჩოქვით შემოუვლიდა ტაძარს და კედლებზე ანთებულ სანთელს აკრავდა. კარის ზღურბლზე წვებოდა "ხატის მონა", რომელსაც ყველა შემსვლელი ფეხს ადგამდა. წირვის შემდეგ იკვლებოდა შეწირული საქონელი, ფრინველი, იმართებოდა პურობა, რომელიც ხშირად რამდენიმე დღე გრძელდებოდა.
 
სამეგრელოში, [[სუჯუნის ტაძარი|სუჯუნის ტაძარში]], [[23 აპრილი|23 აპრილის]] ღამეს ათევინებდნენ საპატიო კაცს, რომელიც მეორე დილით წმინდანის "ნებას" აცნობდა ტაძართან შეკრებილ მორწმუნეებს.
==ლიტერატურა==
* ''სურგულაძე ი.'', ქსე, ტ. 3, გვ. 166, თბ., 1978
 
==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია}}
 
==ლიტერატურა==
* ''სურგულაძე ი.'', ქსე, ტ. 3, გვ. 166, თბ., 1978
* ჯავახიშვილი ივ., ქართველი ერის ისტორია, წგნ. 1, თბ., 1960
* Чурсин Г. Ф. Народные обычаи и верования Кахетии, Тфл., 1905
 
[[კატეგორია:ქრისტიანული დღესასწაულები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/გიორგობა“-დან