კალვინიზმი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
+ლიტერატურა
ხაზი 1:
{{წყარო}}
{{პროტესტანტიზმი}}
'''კალვინიზმი''',პროტესტანტული რელიგიური მოძღვრება, რომელიც შექმნა [[ჟან კალვინი|ჟან კალვინმა]]. მიმართული იყო როგორც კათოლიციზმის, ასევე სახელმწიფო რეფორმაციის წინააგმდეგ. კალვინიზმის თანახმად, რწმენის ერთადერთ წყაროს და უმაღლეს ავტორიტეტს წარმოადგენს [[ბიბლია]], საღვთო წერილი; მას უნდა შეესაბამებოდეს [[რელიგია]], მორალი, [[პოლიტიკა]], საეკლესიო ორგანიზაცია. საზოგადოება და სახელმწიფო უნდა ექვემდებარებოდეს ”ჭეშმარიტ” ეკლესიას (კალვინისტური თეოკრატიის პრინციპი). კალვინიზმის საფუძველია ღვთაებრივი აბსოლუტურის წინასწარგანსაზღვრის ანუ ბედისწერის დოქტრინა, რომლის თანახმად, ღმერთმა ჯერ კიდევ სამყაროს შექმნამდე განსაზღვრა ადამიანთა ბედი: ერთ ნაწილს, ე.წ. ”რჩეულთ”, ელით იმქვეყნიური ცხოვრება, [[სამოთხე]], მეორე ნაწილს კი ე.წ. ”მისჯილთ”, წაწყმედა, ჯოჯოხეთი. მაგრამ მოძღვრება ბედისწერაზე არ გულისხმობს ადამიანის პასიურ, ფატალისტურ მორჩილებას ბედისადმი.[[ფაილი:Interior of a Calvinist church.PNG|thumb|200px|კალვინისტური ტაძარი. სურათი დახატულია ემანუელ დე ვიტის მიერ და ასახავს მე-17 საუკუნის კალვინისტურ ტაძარს, მრევლი უსმენს ცერემონიას.]]
[[ჟენევა|ჟენევაში]] სადაც პირველად გაიმარჯვა კალვინიზმმა ([[1541]]), გაუქმდა საეკლესიო იერარქია, უარი თქვეს ხატებზე, წმ. ნაწილებზე და ყველა საეკლესიო მორთულობაზე; შემცირდა უქმე დღეთა რიცხვი, აიკრძალა [[საეკლესიო მუსიკა]]. კალვინიზმის მიხედვით, ღვთისმსახურება მდგომარეობს ბიბლიის კითხვაში, [[ფსალმუნი|ფსალმუნების]] საერთო [[გალობა|გალობაში]] და ქადაგებაში. ეკლესიაში საკურთხეველი შეიცვალა უბრალო მაგიდით, დატოვეს მხოლოდ ორი საიდუმლო - [[ნათლობა]] და [[ზიარება]], რომლებიც კალვინისტებს ესმით, ”როგორც ”ღმერთთან სულიერი კავშირის დამყარება”, რომლის დროს [[იესო ქრისტე]] კვებავს მორწმუნეთა [[სული|სულს]]”.
კალვინისტური საეკლესიო ორგანიზაცია ძირითადად განსხვავდება კათოლიკური ეკლესიის ორგანიზაციისაგან. მორწმუნეთა თემი ირჩევდა მოძღვარს, რომელსაც არ ჰქონდა მღვდლის წოდება. მას მინისტრი ეწოდებოდა. იგი ჩაცმულობითაც არ გაირჩეოდა ერისკაცთაგან. მინისტრის კანდიდატურას აყენებდა კონსისტორია (საეკლესიო საბჭო), რომელშიც მინისტრების გარდა შედიოდნენ ერისკაცთა მამასახლისები - [[პრესვიტერები]]. მათ ირჩევდნენ ყველაზე მდიდარი და გავლენიანი ერისკაცნი, არსებითად სწორედ პრესვიტერები ხელმძღვანელობდნენ საეკლესიო საქმეებს, ამიტომ კალვინისტურ ეკლესიას ”პრესვიტერიანულსაც” უწოდებენ. კონსისტორია მკაცრ კონტროლს უწევდა მოქალაქეთა ზნეობრივ ყოფაქცევას, ინდივიდუალური თავისუფლება და თავისუფალი აზრი სასტიკად იდევნებოდა.
[[ჟენევა|ჟენევიდან]] მე-[[16XVI საუკუნე]] საუკუნეშიში კალვინიზმი გავრცელდა [[შვეიცარია|შვეიცარიის]] კანტონებში, [[ინგლისი|ინგლისში]] (პურიტანები), [[შოტლანდია|შოტლანდიაში]], [[ნიდერლანდები|ნიდერლანდებში]], [[გერმანია|გერმანიის]] ნაწილში (უმთავრესად [[რაინი|რაინის]] ველებზე, განსაკუთრებით პფალცში), [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ([[ჰუგენოტები]]), [[უნგრეთი|უნგრეთსა]] და [[პოლონეთი|პოლონეთში]]. იქ, სადაც გაიმარჯვა კალვინიზმმა, კალვინისტური თემების საქმეებს მართავდნენ კონსისტორიები, ხოლო საეკლესიო საკითხებს წყვეტდნენ კონგრეგაციები - მინისტრთა კრებები, რომლებიც მოგვიანებით იქცნენ კალვინისტური თემების წარმომადგენელთა ადგილობრივ ყრილობებად და ეროვნულ სინოდებად. კალვინიზმის საეკლესიო ორგანიზაცია მისაღები და ხელსაყრელი აღმოჩნდა არა მარტო [[ბურჟუაზია|ბურჟუაზიისათვის]], არამედ [[არისტოკრატია|არისტოკრატიისათვისაც]] (მაგ. საფრანგეთში, შოტლანდიასა და ინგლისში) მოგვიანებით კალვინიზმი გავრცელდა [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]]-ში, [[დიდი ბრიტანეთი|დიდ ბრიტანეთში]] და მის ზოგიერთ ყოფილ დომინიონში ([[კანადა]], [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხ. აფრიკა]]). მე-[[20]]XX ს-ისსაუკუნის [[60]]-იან წლებში კალვინიზმის მიმდევართა რიცხვი აღემატებოდა [[45]] მლნ. კაცს.
 
==ლიტერატურა==
{{ქსე2|V|331-332}}
 
{{ესკიზი-რელიგია}}
 
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/კალვინიზმი“-დან