158 161
რედაქტირება
მ ([r2.6.4] ბოტის დამატება: az:Falco punctatus, da:Mauritius-tårnfalk) |
მ (+ლიტერატურა, საერთაშ. ბმულები გასწორდა) |
||
'''შავარდენი''' (Falco), [[ფირნველები|ფრინველთა]] გვარი [[შავარდნისნაირნი|შავარდნისნაირთა]] რიგისა. ახასიათებს თითქმის კოსმოპოლიტური გავრცელება (არ არის ანტარქტიკაში). ზედა ნისკარტზე აქვს ბასრი კბილაკი. შავარდენის ფრთები გრძელი და ვიწროა, შებუმბლვა მჭიდრო. სხეულის სიგრძე 21-50 სმ აღწევს. ბუდეს არ იშენებს - კვერცხებს (3-4 ცალი) დებს კლდის ნაპრალებში, ნიადაგზე, სხვა ფრინველების მიტოვებულ ბუდეებში. ინკუბაცია გრძელდება 1 თვემდე, კრუხობს დედალი. უმრავლესობა ბუდობის პერიოდის გარდა ნომადობს კიდეც. ამჟამად გვარში გაერთიანებულია ყოფილი დამოუკიდებელი გვარები:Aesalon, Cerchneis, Erythropas, Hypotrirorchis, Harpe. Ieracidea და სხვა. იკვებებიან წვრილ-წვრილი ძუძუმწოვრებით, ფრინველებით და მწერებით (რომლებსაც ჰაერში იჭერენ), ქვეწარმავლებით. მსხვილ შავარდენს ([[შავარდენი (ფრინველი)|შავარდენი]], [[სონღული]]) ბაზებად იყენებდნენ. გვარში 36 სახეობაა, მათ შორის საქართველოში გვხვდება 7: ველისა და ჩვეულებრივი კირკიტები, ალალი, თვალშავი, მარჯანი, ბარი, შავარდენი; ბოლო ორი შეტანილია საქართველოს "წითელ წიგნში".
==ლიტერატურა==
*''ჟორდანია რ.,'' ქსე, ტ. 10, გვ. 669, თბ., 1986
{{ფაუნა}}
[[კატეგორია:შავარდნისნაირნი]]
[[
[[ar:صقر]]
[[ay:Mamani]]
[[
[[bg:Соколи]]
[[
[[ca:Falcó]]
[[ce:Leça]]
[[
[[
[[de:Falken]]
[[el:Γεράκι]]
[[en:Falcon]]
[[
[[es:Falco]]
[[eu:Belatz]]
[[fa:شاهین]]
[[fi:Jalohaukat (suku)]]
[[fo:Falkur]]
[[fr:Falco (genre)]]
[[ga:Fabhcún]]
[[gl:Falcón]]
[[gn:Taguato]]
[[he:בז]]
[[hu:Falco (állatnem)]]
[[io:Falkono]]
[[it:Falco]]
[[iu:ᑭᒡᒐᕕᒃ/kiggavik]]
[[ja:ハヤブサ属]]
[[ka:ბაზი (ფრინველი)]]
[[la:Falco]]
[[lt:Sakalai]]
[[ms:Falkon]]
[[my:ဖယ်(လ်)ကင်သိမ်း]]
[[nap:Farcone]]
[[nl:Falco (geslacht)]]
[[no:Falker]]
[[nv:Giní]]
[[pcd:Feucon]]
[[pl:Sokoły]]
[[ps:باز]]
[[pt:Falcão]]
[[qu:Waman]]
[[ru:Соколы]]
[[sah:Мохсоҕол]]
[[sco:Faucon]]
[[simple:Falcon]]
[[sr:Соко]]
[[sv:Egentliga falkar]]
[[sw:Kozi]]
[[th:เหยี่ยว]]
[[tl:Dumagat (ibon)]]
[[tr:Doğan]]
[[uk:Сокіл]]
[[vec:Gavinel]]
[[vi:Chi Cắt]]
[[wa:Fåcon]]
[[zh:隼]]
|
რედაქტირება