ალთაური ენები: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Altaic family2.svg|მინი|440პქ]]
'''ალთაური ენები''' - [[ენათა ოჯახები|ენთა ოჯახი]], რომელშიც დაახლოებით 60 ენა შედის. გავრცელებულია [[აზია]]ში და აღმოსავლეთ [[ევროპა]]ში, [[ბალკანეთი]]დან [[მაგადანის ოლქი|მაგადანის ოლქამდე]] და [[ტაიმირის ნახევარკუნძული|ტაიმირიდან]] [[ფარსი|ფარსამდე]] ([[ირანი]]) აგრეთვე რიუკიუს კუნძულებზე ([[იაპონია]]). ალთაურ ენებზე მოსაუბრე ხალხთა საერთო რაოდენობა არის 380 მილიონ ადამიანზე მეტი. (2004 წლის მონაცემებით).
 
'''ალთაური ენები''' - [[ენათა ოჯახები|ენთა ოჯახი]], რომელშიც დაახლოებით 60 ენა შედის. გავრცელებულია [[აზია]]ში და აღმოსავლეთ [[ევროპა]]ში, [[ბალკანეთი]]დან [[მაგადანის ოლქი|მაგადანის ოლქამდე]] და [[ტაიმირის ნახევარკუნძული|ტაიმირიდან]] [[ფარსი|ფარსამდე]] ([[ირანი]]) აგრეთვე რიუკიუს კუნძულებზე ([[იაპონია]]). ალთაურ ენებზე მოსაუბრე ხალხთა საერთო რაოდენობა არის 380 მილიონ ადამიანზე მეტი. (2004 წლის მონაცემებით).
 
== კლასიფიკაცია ==
Line 14 ⟶ 13:
== ისტორია ==
 
იდეა, რომ თურქული, მონღოლური და ტუნგოსური ენები ერთმანეთის უახლოესი ნათესავები იყო , პირველად გამოქვეყნდა 1730 წელს [[ფილიპ იოჰან ფონ სტრალენბერგისსტრალენბერგი]]ს მიერ, [[შვედეთი|შვედეთის]] ოფიცერი, რომელიც იმყოფებოდა აღმოსავლეთ [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიაში]]ში ტყვედ [[ჩრდილოეთის ომი|დიდი ჩრდილოეთის ომის]] შემდეგ. სტრალენბერგი ფაქტიურად დაუპირისპირდა იდეას უფრო მჭიდრო კავშირს ენებისა, რომელიც შემდგომ ცნობილი გახდა როგორც ალთაური ენები.
ნიკოლოზ პოპპე წარმგვიდგენსწარმოგვიდგენს შემდეგი სახით.
 
თუმცა სტრალენბერგის კლასიფიკაცია იმსახურებს ხსენებას, როგორც პირველი მცდელობა კლასიფიკაციისა დიდი რაოდენობით ენებისა, რომელთაგანაც ერთ-ერთი არის ალთაური.
ტერმინი- ალთაური„ალთაური“ როგორც სახელი ენათა ოჯახისა შემოღებული იქნა [[1844]] წელს [[მათიას კასტრენისკასტრენი]]ს მიერ, ნოვატორული ფინელი ფილოლოგი, რომელმაც შეიტანა მნიშვნელოვანი წვლილი [[ურალური ენებისენები]]ს შესწავლაში.
 
მრავალი წლის მანძილზე ზოგიერთი [[ლინგვისტიკა|ლინგვისტები]], რომლებიც სწავლობდნენ [[თურქული ენა|თურქულ]], მონღოლურ და ტუნგოსურ ენებს, მათ განიხილავდა ურალურ-ალთაურ ოჯახის წევრად [[ფინურ-უგრული ენები|ფინურ-უგრულ]] და სამოდიურთან ერთად, ისეთი მახასიათებლების როგორიცაა [[ხმოვანი|ხმოვანთა]] ჰარმონია და [[აგლუტინაციური ენები|აგლუტინაციის]] საფუძველზე.
1857 წელს ავსტრიელმა მეცნიერმა ანტონ ბოლერმა შესთავაზა იაპონური დაემატებინათ ურალურ-ალთაურში.ხოლო [[კორეული ენა|კორეულისთვის]] G.J. Ramstedt-მა და E.D. Polivanov-მა შესთავაზეს ახალი [[ეტიმოლოგია]] მისი დამატების სასარგებლოდ 1920 წელს.
 
1971 წელს როი ენდრიუ მილერის წიგნმა [[იაპონური ენა|იაპონური]] და სხვა ალთაური ენები უმრავლესობა დაარწმუნა, რომ [[იაპონური ენა|იაპონური]] ასევე ეკუთვნის ალალთაურ ენებს, მას შემდეგ ალთაურ ოჯახში შემავალი ენების კლასიფიკაცია ხდება შემდეგი სახით: თურქულ-მონღოლურ, ტუნგოსურ და იაპონურ-კორეულ ენებად.
[[1857]] წელს ავსტრიელმა მეცნიერმა [[ანტონ ბოლერი|ანტონ ბოლერმა]] შესთავაზა იაპონური დაემატებინათ ურალურ-ალთაურში. ხოლო [[კორეული ენა|კორეულისთვის]] G.J.[[გუსტავ Ramstedt-მარამსტედი|გუსტავ რამსტედმა]] და E.D.[[ევგენი Polivanov-მაპოლივანოვი|ევგენი პოლივანოვმა]] შესთავაზეს ახალი [[ეტიმოლოგია]] მისი დამატების სასარგებლოდ 1920 წელს.
 
[[1971]] წელს [[როი ენდრიუ მილერისმილერი]]ს წიგნმა [[იაპონური ენა|იაპონური]]„იაპონური და სხვა ალთაური ენებიენები“ უმრავლესობა დაარწმუნა, რომ [[იაპონური ენა|იაპონური]] ასევე ეკუთვნის ალალთაურალთაურ ენებს, მას შემდეგ ალთაურ ოჯახში შემავალი ენების კლასიფიკაცია ხდება შემდეგი სახით: თურქულ-მონღოლურ, ტუნგოსურ და იაპონურ-კორეულ ენებად.
 
[[კატეგორია:ალთაური ენები|*]]
 
[[ar:لغات ألطية]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ალთაური_ენები“-დან