პრჟემისლ II (პოლონეთი): განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ForwarderL (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
ForwarderL (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
||
ხაზი 41:
როგორც ველიკოპოლსკის ქრონიკა (Kronika wielkopolska) აღნიშნავს <ref>ა. სვიეჟავსკი (A. Swieżawski), პრჟემისლი პოლონეთის მეფე (Przemysł król Polski), ვარშავა 2006, ფ.95-96.</ref> სახელი მისცეს მამის სიკვდილისთანავე 1257 წლის 4 ივნის. სახელის ფორმა მაგ დროის თანამედროვეებთან ჟღერს როგორც - პრჟემისლ
(Przemysł) როგორც "ჭკვიანი", "ბრძენი". მაგრამ, თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს რომ სიტყვა -Przemysł ნიშნავს წარმოებას მრეწველობას, აქვს აზრი განვიხილოთ როგორც - ''პრჟემისლავის'' სახელის წარმოების სწორი ადრეული ფორმა<ref>როგორც ანალოგიური მაგალითი სახელისა ვლადისლავ (Władysław) რომლის ადრეული ფორმაა ვლადკო (Włodko), კ. იასინსკი, ველიკოპოლსკი პიასტების გენეალოგია. ვლადისლავ ოდონიცას შთამომავლობა, ჩვენი პიასტები ("ქალაქ პოზნანის ქრონიკები", № 2 / 95), პოზნანი 1995, წ. 1939-1940.</ref>. სხვა სახელი რომლითაც ველიკოპოლსკის მთავარი მოხსენიებულია <ref>ზოგჯერ ტიტულტურა (ფაქტიური მმართველობის გარეშეც) მმართველისა გამოიყენებოდა უფრო გვიან წლებში, np. przy okazji zjazdu w Kaliszu w 1293 r., Codex diplomaticus Maioris Poloniae , wyd.</ref>. თანამედროვეების მიერ współczesnym mu Roczniku kołbackim არის პეტრო - პეტრე, ოსვალდ ბალცერი თვლის მას ღია შეცდომად.
პრჟემისლ II დაიბადა 1257 წლის 14 ოქტომბერს ქალაქ [[პოზნანი|პოზნანში]]. დიდი პოლონეთის ქრონიკის
== ბიძის ბოლესლავ ღვთისმოსავის ხელმძღვანელობით ქვეშ (1257-1273) ==
პრჟემისლის დაბადებისას მამამისი იყო პოზნანის სამთავროს ნომინალური მმართველი. მასზე და სამთავროზე მეურვეობა თავის თავზე დედასთან - ელიზავეტასთან ერთად<ref>მაგრამ ეს არ ვრცელდება პოზნანის სამთავროზე, კმაყოფილდებოდა მხოლოდ ქვრივის სამფლობელოს პოზნანის შემოგარენით. ტ. იურეკი, ელიზაბეტა, პიასტების ბიოგრაფიული ლექსიკონი, რედაქტორი ს. შჩური და კ. ოზოგი, კრაკოვი 1999, ფ. 414</ref> აიღო ბიძამისმა მთავართმა ბოლესლავ ღვთისმოსავმა მეუღლეთურთ 1256 წ. მიუხედავად კალიშის მთავრის მეურვეობისა პრჟემისლი პოზნანის სასახლეში დარჩა და გაიზარდა დედასთან ერთად, 1265 წ. 16 იანვარს თავის მამულში გარდაიცვალა მთავრის დედა ელზავეტა. ამის შემდეგ მასზე მეურვეობას მხოლოდ ბიძამისი ბოლესლავი ანხორციელებდა.
პრჟემისლ II-ის განალების შესახებ ცოტაა ცნობილი. დიპლომატიური წყაროებიდან ცნობილი მისი მხოლოდ ორი მასწავლებლის სახელი: დრაგომირი და პრჟიბისლავა<ref>მათი სახელები არის ბოლესლავ ღვთისმოსავის 1267 წლის 8 ნოემბრის დოკუმენტში. ამ დოკუმენტში პირცელად მოიხსენიება დიდი პოლონეთის ახალგაზრდა მთავარი. იხ. პოლონეთის დიპლომატიური კოდექსი (Codex diplomaticus Poloniae), ტ. I, N ° 52. იხ. ა. სვიეჟავსკი, პრჟემისლ II პოლონეთის მეფე, ვარშავა 2006, ფ 92-93.</ref>
[[სურათი:Przemysł II by Aleksander Lesser.PNG|thumb|200px|პრჟემისლ II, გრაფიკა, [[ალექსანდრ ლასერი]]]]
==ომი ბრანდებურგთან, პრჟემისლ II-ის ლაშქრობა ნოვა მარჩიში ==
პრჟემისლ II მეორედ მოიხსენიება მაშინ როდესაც ბიძამისმა მთავარმა ბოლესლავ ღვთისმოსავმა 1272 წელს ის ნომინალურად დანიშნა [[ბრანდებურგი|ბრანდებურგზე]] გალაშქრების სარდლად. ფაქტიურ სარდლად იყო პოზნანის ვოევოდი პრჟედპელკი და კალიშის კასტელიან იანკო. ექსპედიციამ სტარტი აიღო 27 მაისს, და ჰქონდა კონკრეტული მიზანი - ხელში ჩაეგდოთ და გაენადგურებინათ დაენდრიათ ახლად აშენებული ციხე-სიმაგრე შტრცელნახ კრაენსკი (ან თუ კი შეუძლებელი იქნებოდა მაშინ ნოვი მარჩიის ტერიტორიის განადგურება დაცარიელება), სადაც ახალგაზრდა მთავრის საბრძოლო ხელოვნება უნდა დახვეწილიყო. ამ ქმედებას დაწვრილებით მაგრამ არასრულად მოგვითხრობს ველიკოპოლსკის ქრონიკა <ref>დიდი პოლონეთის (ველიკოპოლსკი) ქრონიკა, ვარშავა 1965, ks. 161, ფ. 295–297.</ref>, იმიტომ რომ ციხე-სიმაგრე შტრელცე მოკლე მაგრამ ძალიან სასტიკი ბრძოლის შემდეგ, მაინც იქნა დაპყრობილი დიდი პოლონეთის მიერ. დიდი პოლონეთის მემატიანის გადმოცემით, ციხე-სიმაგრისათვის ბრძოლის დროს ცოტა გადარჩა მთავრის გარემოცვიდან, მხოლოდ ცოტა რაინდმა შეძლო გადარჩენა. როდესაც მიზნის რეალიზაციის შემდეგ რაინდი მებრძოლები დაიშალნენ სახლებში, პრჟემისლმა მიიღო კონფიდენციალური შეტყობინება, რომ დრზენიუს (Drzeniu, Drezdenku) ციხე-სიმაგრეს, იცავს მხოლოდ რამდენიმე გერმანელი მებრძოლი რაინდი. ახალგაზრდა მთავარმა, მიუხედავათ იმისა რომ მას მხოლოდ მიუწვდებოდა ხელი შეიარაღებული ძალების მხოლოდ მცირე ნაწილზე, მაინც გადაწყვიტა ჩქარი თავდასხმა განეხორციელებინა. გაკვირვებულმა მოწინააღმდეგემ, იმის შიშით რათა არ გაეზიარებინათ ციხე-სიმაგრე შტრცელნახ კრაენსკის ბედი გადაწყვიტეს თვითონ ჩაებარებინათ ქალაქი თავისუფლების სანაცვლოდ. პრჟემისლ II-ს თავისიანებთან ერთად ტრიუმფალურად შეეძლო დაბრუნებულიყო სახლში.
ამა წელს მივიდნენ გადაწყვეტილებამდე შეეკრათ პირველი კავშირი გდანსკის პომორიის მთავართან მსცივოჟემ II-სთან.
ეს სამთავროს პოლიტიკური გაერთიანების მიზნით თავისი ძმისა და ბიძის ბრანდებურგის მარკგრაფის წინააღმდეგ ბრძოლის კონტექსტში, ის შეპირდა დანციგის გდანსკის ოკუპირებული მიწების (რომლის განთავისუფლება პომორიეს მთავარს მარტო არ ძალუძდა) განთავისუფლებას, დახმარების სანაცვლოდ. ველიკოპოლსკი-პომორიის ერთიანი ლაშქრობით გდანსკში შეძლეს ოკუპირებული მიწები გაენთავისუფლებინათ ბრანდებურგისაგან. ამის შემდეგ პომორიის მთავარმა გადაწყვიტა სეპარატული ხელშეკრულება დაედო ბრანდებურგთან, ამიტომ ბოლესლავმა გადაწყვიტა უფრო სერიოზული მოკავშირე მოეძებნა დიდი პოლონეთისათვის, ამ მიზნით ბოლესლავმა დაიწყო საერთო ენის გამონახვა დასავლეთპომორიის მთავართან ბარნიმემ I-თან (Barnimem I).
==პრჟემისლ II-ის დაქორწინება ლუდგარდაზე==
მიღწეული შეთანხმებების განსამტკიცებლად ბოლესლავ ღვთისმოსავმა გადაწყვიტა პრჟემისლის დაქორწინება დასავლეთპომორიის მთავრის შვილიშვილზე და მის აღზრდილზე ლუდგარდაზე<ref>ეს არის თანამედროვე ვერსია სახელისა რომელიც წყაროში წერილია შემდეგ ფორმებში ლუკარდის, ლუკართა, ლუკარია (Lucardis, Lucartha, Lukeria). იხ. ბ. ნოვაკი, პრჟემისლ II, დიდი პოლონეთის მთავარი, პოლონეთის მეფე 1257-1295, პოზნანი 1995, ფ. 54</ref> (ის იყო მაკლენბურგის (meklemburg) მთავრის [[ჰაინრიხ I]]-ის (ჰენრიხ I) და ანასტასია პომორიელის ქალიშვილი).
==შენიშვნები==
| |||