ხიხანის ციხე: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{ვიკი}}▼
[[ფაილი:ხიხანი.jpg|thumb|right]]
'''ხიხანის ციხე''', ''ხირხათის ციხე'' - შუა საუკუნეების ციხესიმაგრე [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში]], [[ხულოს მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ზედა თხილვანა]]ში.
'''ხიხანის ციხე''', ''ხირხათის ციხე'' - შუა საუკუნეების ციხესიმაგრე დასავლეთ საქართველოში, [[აჭარა]]ში, სხალთის ხეობის სათავეში, ხიხანის მთის ერთ-ერთ კალთაზე (ახლანდელი ხულოს რაიონის ტერიტორია). XI-XVI საუკუნეებში ხიხანის ციხე აჭარის ერისთავთერისთავ აბუსერიძეთა მთავარ რეზიდენცია იყო. შემდგომში მას ოსმალები დაეუფლნენ. 1815 ხიხანის ციხეში იყო გამაგრებული ოსმალთა წინააღმდეგ მებრძოლი სელიმ ხიმშიაშვილი ციხესიმაგრის საამშენებლო წყობაში გამოირჩევა რამდენიმე ფენა: უძველესი - X-XI საუკუნეებისა, ახალი XVII-XIX საუკუნეებისა (ოსმალთა მფლობელობის ხანისა).▼
==არქიტექტურა==
ციხეს გააჩნია ერთადერთი საცალფეხო მისასგომი სამხრეთ-აღმოსავლეთის მხრიდან, ციხე სტრატეგიულად ძალზედ მოხერხებულ ადგილას მდებარეობს, თედო სახოკია ასე აგვიწერს ხიხანის ანუ ხირხათის ციხეს: ხირხათის ციხე წარმოადგენს განმარტოებულ და წოწოლა კლდეს, სამივე კუთხივ მახლობელ კლიდან ხრამებით მოშორებულს და მიუვალს. ზედაპირი მთისა სამი დღიური სივრცისა იქნება და გარშემოვლებულია ქვითკირის გალავნით. ალაგ-ალაგ გალავნებს სარკმლების აქვს ჩატანებული. ერთმანეთზე მოშორებით ხუთი მაღალი კოშკი დგას, ეს ციხე თავის დროზე უნახავს გენერალ გიორგი ყაზბეგს, 1894წ. აქ ასულა გრაფინია უვაროვა. ხიხანის ციხის ფართობი თითქმის 1 ჰექტრამდეა, ციხეს ჰკონია 4 კოშკი, კედლებში დატანებულია სათვალთვალო სარკმლები, ციხის ტერიტორიაზე ბევრგან შეინიშნება სხვადასხვა დანიშნულების შენობათა ნაშთები. როგორიცაა: თღონე, მარანი, ეკლესია.▼
ციხე მდებარეობს [[სხალთა (მდინარე)|სხალთის]] ხეობის სათავეში, [[ხიხანი]]ს მთის ერთ-ერთ კალთაზე. ციხე სტრატეგიულად ძალზედ მოხერხებულ ადგილას მდებარეობს, მას სამხრეთ-აღმოსავლეთის მხრიდან ერთადერთი საცალფეხო მისადგომი გააჩნია.
[[თედო სახოკია]] ასე აგვიწერს ხიხანის ანუ ხირხათის ციხეს:
▲
==ისტორია==
▲{{ვიკი}}
[[ფაილი:ხიხანი2.jpeg|thumb|right]]
▲
ხიანის ციხის აშენების ზუსტი თარირი ჯერ კიდევ უცნობია, თუმცა მეცნიერთა უმეტესობა ფიქრობს, რომ ის X-XIII საუკუნეებშია აშენებული. ამას ადასტურებს ის ფაქტიც რომ ისტორიული დოკუმენტებში ხიხანის ციხის Mმშენებლოს დასრულებაში დიდ ადგილი უკავია ტბელის მეუღლეს ბაგულას, ხოლო ხალხში არსებული ლეგენდები, რომლებიც ხიხანის ციხის აგებასთამარ მეფეს მიაწერენ თითქმის ეთანხმება.
Line 30 ⟶ 40:
* კახიძე ა. და სხვ. სხალთისწყლის ხეობის მატერიარული კულტურის ძეგლები //ძეგლის მეგობარი.-1982.-კრ.59.-გვ.25-28.
ბათუმის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და საქართველოს არქიტექტორთა კავშირის აჭარის ორგანიზაციის გაერთიანებული ექსპედიციის მიერ მოპოვებული მასალების შესახებ (სხალთის, ხიხაძირისა და თხილვანაას ეკლესიები).
[[კატეგორია:აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის ხუროთმოძღვრების ძეგლები]]
| |||