შენგენის ზონა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
'''შენგენის ზონაში''' შედის [[ევროპა|ევროპის]] 25 [[სახელმწიფო]], რომლებმაც [[1985]] წელს ქალაქ შენგენში ([[ლუქსემბურგი]]) ხელი მოაწერეს ხელშეკრულებას. შენგენის ზონა ჰგავს ერთგვარ სახელმწიფოს, რომელიც შეიქმნა საერთაშორისო ტურისტულ ზონისათვის, რომლის გარე საზღვრები მკაცრად კონტროლდება, ხოლო შიგნით საპასპორტო შემოწმება არ ხორციელდება.
{{ვიკი}}
 
შენგენის ზონაში 25 ქვეყანა შედის: [[ევროკავშირი]]ს წევრთა უმრავლესობა, [[დიდი ბრიტანეთი]]ს, [[ირლანდია|ირლანდიის]], [[ბულგარეთი]]ს, [[რუმინეთი]]ს და [[კვიპროსი]]ს გარდა და ასევე სამი ქვეყანა, რომლებიც ევროკავშირში არ შედიან – [[ნორვეგია]], [[ისლანდია]] და [[შვეიცარია]].
ეს წესები შეიმუშავა [[1999]] წლის [[ევროპის კავშირი|ევროკავშირის ქვეყნების]] [[ამსტერდამი|ამსტერდამის]] შეხვედრამ. გარდა ამისა [[შენგენის ხელშეკრულება]] მოქმედებს სამ [[ევროპის კავშირი|ევროკავშირის]] არაწევრ ქვეყანაში: [[ისლანდია|ისლანდიაში]], [[ნორვეგია|ნორვეგიასა]] და [[შვეიცარია|შვეიცარიაში]] და დე-ფაქტოდ სამ მიკრო-სახელმწიფოში: [[მონაკო|მონაკოში]], [[სან-მარინო|სან-მარინოში]] და [[ვატიკანი|ვატიკანში]]. [[ევროპის კავშირი|ევროკავშირის]] ყველა ქვეყანამ გარდა [[დიდი ბრიტანეთი|დიდი ბრიტანეთისა]] და [[ირლანდია|ირლანდიის]], შეასრულა დანაპირები და შევიდა შენგენის ზონაში. გამონაკლისია [[კვიპროსი]], [[რუმინეთი]] და [[ბულგარეთი]], რომლებიც უახლოეს მომავალში შევლენ კავშირში. ამ დროისათვის [[შენგენის ხელშეკრულება]] მოიცავს: 25 ქვეყანას, 4 312 099 კვ. კმ. და 400 მილიონ მოსახლეს.
 
შენგენის ხელშეკრულებამ დაადგინა რომ შიდა, სახელმწიფოებს შორის საზღვრები გაუქმებულიყო. ხოლო გარე საზღვრები გამაგრებულიყო. ასევე ქვეყნები ვალდებულნი არიან რომ ერთიანი პილიტიკა შეიმუშავონ მიგრანტების მიმართ, რაც მოითხოვს მონაცემთა საერთო ბაზისა და საერთო საპოლიციო-სასამართლო სისტემის შექმნას.
 
== ისტორია ==
{{main|შენგენის ხელშეკრულება}}
 
შენგენის ზონამ დაიწყო ფუნქციონირება [[1995]] წლის [[26 მარტი|26 მარტის]]. თავდაპირველად ხელშეკრულება ამოქმედდა 6 ქვეყანაში: [[ბელგია]], [[საფრანგეთი]], [[გერმანია]], [[ლუქსემბურგი]], [[ნიდერლანდები]], [[ესპანეთი]] და [[პორტუგალია]]. [[1997]] წელს შეუერთდა [[იტალია]] და [[ავსტრია]]. [[1999]] წლის [[ამსტერდამის]] შეხვედრაში ხელშეკრულებამ საერთოევროპული სამართლებრივი სტატუსი მიოღო, ანუ [[ევროპის კავშირი|ევროკავშირის]] ყოველი ახალი წევრი ვალდებული იყო კანონმდებლობა მოწესრიგებინა ამ დოკუმენტის გათვალისწინებით. [[2000]] წელს ზონაში შევიდა ახლადმიღებული საბერძნეთი და [[სკანდინავიის საპასპორტო კავშირი| სკანდინავიის საპასპორტი კავშირის]] ([[ფინეთი]], [[დანია]], [[შვედეთი]]) ქვეყნები. ხოლო [[2001]] წელს [[ევროპის კავშირი|ევროკავშირის]] არაწევრი 2 ქვეყანა [[ისლანდია]] და [[ნორვეგია]]. [[2007]] წელს ზონაში შევიდნენ - [[ჩეხეთი]], [[ესტონეთი]], [[უნგრეთი]], [[ლატვია]], [[ლიტვა]], [[მალტა]], [[პოლონეთი]], [[სლოვაკეთი]] და [[სლოვენია]]. [[2008]] წლის [[12 დეკემბერს]] ხელშეკრულებას მესამე არაწევრი ქვეყანა, [[შვეიცარია]] შეუერთდა.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/შენგენის_ზონა“-დან