მთაწმინდის მთვარე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 51:
{{ნიმუშის დაფა დამთავრება}}
{{ციტირება|და მეც მოვკვდე სიმღერებში ტბის სევდიან გედად,<br />ოღონდ ვთქვა, თუ ღამემ სულში როგორ ჩაიხედა,<br />თუ სიზმარმა ვით შეისხა ციდან ცამდე ფრთები,<br />და გაშალა ოცნებათა ლურჯი იალქნები;<br />თუ სიკვდილის სიახლოვე როგორ ასხვაფერებს<br />მომაკვდავი გედის ჰანგთა ვარდებს და ჩანჩქერებს,<br />თუ როგორ ვგრძნობ, რომ სულისთვის, ამ ზღვამ რომ აღზარდა,<br />სიკვდილის გზა არ-რა არის, ვარდისფერ გზის გარდა.}}
როცა პოეტი მთაწმინდის უკვდავთა სავანის მკვიდრთა დარად იტყვის "ღამემ„ღამემ სულში როგორ ჩაიხედა"ჩაიხედა“, "თუ„თუ სიზმარმა ვით შეისხა ციდან ცამდე ფრთები, და გაშალა ოცნებათა ლურჯი იალქნები"იალქნები“, ანუ დიდი პოეზიის ენაზე ალაპარაკდება, მაშინ მას დანამდვილებით ეცოდინება, რომ მისი პოეზია, ისევე როგორც მისი დიდი წინამორბედებისა, საუკუნეებს გაუძლებს, პოეტის სიტყვებით, "რომ„რომ წაჰყვება საუკუნეს თქვენთან ჩემი ქნარი." აქედან გამომდინარე, ლექსში შემოდის მეორე თემა, გალაკტიონის მიერ ფორმულირებული როგორც "„[[ძალა]] აღმაფრენის, [[პოეზია|პოეზიის]], რომანტიზმის"[[რომანტიზმი]]ს“. აკი [[გიორგი ლეონიძე]]მაც თავის გამოსათხოვარ წერილში "მთაწმინდის„მთაწმინდის გედი"გედი“ უწოდა პოეტს, ხოლო წერილი შემდეგი სიტყვებით დაასრულა: საუკუნეს თან მიჰყვებაო შენი ქართული ქნარი.
 
ახლა გავიხსენოთ პოეტის სიტყვები — „მთაწმინდის მთვარე“ ჩემი საპროგრამო ლექსიაო. რა თვალსაზრისით შეიძლება იყოს ეს ლექსი [[პროგრამა|საპროგრამო]]? პოეტი საპროგრამო ლექსით თავის კრედოს, [[მოქალაქეობა|მოქალაქეობრივ]] მიზანს განსაზღვრავს და ასეთები [[ქართული ენა|ქართულ]] პოეზიაში იშვიათობას არ წარმოადგენს. მარტო თუნდაც ილიას „პოეტი“ რად ღირს, სადაც იგი აცხადებს: "ღმერთთან„ღმერთთან მისთვის ვლაპარაკობ, რომ წარვუძღვე წინა ერსა"ერსა“. ილიასთვის პოეზია ([[ღმერთი|ღმერთთან]] საუბარი) საშუალეებაა, რომ [[ერი|ერს]] ემსახუროს. გალაკტიონისათვის პოეზია პიროვნული ხსნის საშუალებაა, უფრო სწორად რომ ვთქვათ, საშუალება კი არა არსებობის ფორმაა. მისი ცნობილი სტრიქონი - "პოეზია„პოეზია უპირველეს ყოვლისა"ყოვლისა“, გულისხმობს არამორტო იმას, რომ გალაკტიონისათვის [[ხელოვნება|ხელოვნების]] ყველა დანარჩენ [[ჟანრი|ჟანრზე]] წინ დგას [[პოეზია]], არამედ იმასაც, რომ არსებულ საგნებსა და მოვლენებში უნდა ვხედავდეთ პოეზიას უპირველეს ყოვლისა! ჩვენი ცხოვრების წესიც უნდა განვსაზღვროთ პოეზიით უპირველეს ყოვლისა!
 
გალაკტიონს სწამს და, ამდენად, ხედავს კიდეც გამოგონილ სამყაროს, სინამდვილეზე უფრო მეტ სინამდვილეს.
 
„ლურჯა ცხენებით“ გალაკტიონმა გადმოსცა [[ეკლესიასტე]]სეკლესიასტეს დამთრგუნველი სიბრძნე: "ამაოება„ამაოება ამაოთა და ყოველივე ამაო"ამაო“, რომ წუთისოფელიცა და მარადიული სოფელიც არარაობაა. „მთაწმინდის მთვარეში“ პოეტი პოულობს მას, რამაც შესაძლოა, დრო-ჟამის ტრიალს გაუძლოს, მას, რაც მარადიულია. ესაა პოეზია, რისი დასტურიცაა სტრიქონი ლექსიდან - "რომ წაჰყვება საუკუნეს თქვენთან ჩემი ქნარი". გალაკტიონმა სიცოცხლის საყრდენი ღერძი მოძებნა, მიხვდა, რომ სწორედ ამ ღერძს ეყრდნობოდნენ მისი წინამავალი მგოსნები და ღვთითბოძებული ნიჭიერების გარდა, ამითაც გახდნენ ისინი გამორჩეულნი. პოეტი ორგანულად გრძნობს მათთან გონებრივ და სულიერ სიახლოვეს, თავს მათ ტოლ-სწორად გრძნობს. სწორედ ამის აღმოჩენის სიხარულია ხორცშესხმული ლექსში.
 
პოეზიაა ერთადერთი, რაც სიკვდილის საშინელ გზას აქცევს ვარდისფერ გზად, ანუ საუკუნო ქნარის მფლობელს არც სიკვდილის, არც სიცოცხლის არ ეშინია. საკუთარ თავში დიდი პოეტური ენერგიის აღმოჩენა და პოეზიის ძალმოსილების შეგრძნება პოეტს იმის დაუფარავ სიხარულს განაცდევინებს, რომ თავადაც ფლობს ასეთ "საუკუნო ქნარს", "თუ როგორ გრძნობს, რომ სულისთვის, ამ ზღვამ რომ აღზარდა, სიკვდილის გზა არ-რა არის, ვარდისფერ გზის გარდა".