მთაწმინდის მთვარე: განსხვავება გადახედვებს შორის

{{ციტატა|ამ ლექსში უსათუოდ სჩანს [[პოეტი]], რომელიც თავის შემოქმედებას უკავშირებს [[XIX საუკუნე|მეცხრამეტე საუკუნის]] კორიფეების შემოქმედებას, აცხადებს რა თავის თავს [[ნიკოლოზ ბარათაშვილი]]სა და [[აკაკი წერეთელი|აკაკი წერეთლის]] პოეზიის მემკვიდრედ. აქ [[მთვარე|მთვარის]] შუქში გახვეული მსუბუქ [[სიზმრები|სიზმარივით]] მოსჩანს [[მტკვარი]] და [[მეტეხი]]... აქ, ახალგაზრდა პოეტის ახლოს, სძინავს მოხუცი პოეტის ლანდს, აკაკი წერეთლის ლანდს. ბარათაშვილსაც ხომ აქ უყვარდა ობლად სიარული, [[ილია ჭავჭავაძე]]საც, [[დიმიტრი ყიფიანი|დიმიტრი ყიფიანსაც]] და აქ ამბობს პოეტი: „და მეც მოვკვდე [[სიმღერა|სიმღერებში]] [[ტბა|ტბის]] სევდიან [[გედი|გედად]] ([[ლირიკა|ლირიკის]] კონცეპცია), ოღონდ ვთქვა თუ ღამემ [[სული|სულში]] როგორ ჩაიხედა (კავშირი [[ბუნება]]სა და [[ადამიანი]]ს [[სული|სულს]] შორის), თუ სიზმარმა ვით შეისხა ციდან [[ცა]]მდე ფრთები ([[ძალა]] აღმაფრენის, პოეზიის, რომანტიზმის), და გაშალა ოცნებათა ლურჯი იალქნები (რომანტიზმი ლურჯის, ცისფერი ოცნების).“ იალქნები [[ზღვა]]ზე, სულიც აღზრდილია ამ ზღვაზე, ცხოვრების ზღვაზე, „სიცოცხლის ზღვაზე“, რომელზედაც [[ლურჯი]] იალქნების გზა მიდის, თვით სიკვდილის გზაც არაფერია მასთან შედარებით, ამ სიცოცხლესთან შედარებით და თვით სიკვდილის გზაც კი [[ვარდი]]სფერია და არა საშინელი, საშიშარი (რენიეს თქმით, „მოულოდნელი განცვიფრება ვარდისფერისა და შავი ფერის შეხვედრისაგან“), რომ ამ გზაზე (სწორედ ვარდისფერ გზაზე) მგოსანთ სითამამე, გაბედული ხმა არის სინამდვილეზე მეტი სინამდვილე - [[ჰიპერბოლა|ჰიპერბოლური]], [[ზღაპარი|ზღაპრული]], „რომ [[მეფე]] ვარ და [[პოეტი]] და [[სიმღერა|სიმღერით]] ვკვდები“.}}

ალბათ, მიზანშეწონილია, თუ ლექსის იმ ნაწილსაც მოვიყვანთ, რომელზედაც ზემოთ არის საუბარი. [[მთვარე|მთვარიან]] ღამეში მთაწმინდაზე[[მთაწმინდა]]ზე განმარტოებული გალაკტიონი სიყვარულით იხსენებს "მწუხარე„მწუხარე სასაფლაოს"სასაფლაოს“ სიმყუდროვეში განსვენებულ მის დიდ წინამორბედებს - აკაკისა და ბარათაშვილს:

აღსანიშნავია, რომ ლექსის ზოგიერთ ვარიანტში სიტყვა "მოხუცის"„მოხუცის“ შეცვლილია სიტყვით "მოხუცთა"„მოხუცთა“. ვის უნდა გულისხმობდეს პოეტი [[მრავლობითი რიცხვი|მრავლობით რიცხვში]]? როგორც მისივე ჩანაწერებიდან ირკვევა, სიტყვა მოხუცის მრავლობით რიცხვში ხმარება აკაკისთან ილიას სახელის უცილობელი დაწყვილებით ყოფილა განპირობებული. ამას მოწმობს [[1953]] წელს დაწერილი, მაგრამ ძირითად ტექსტში შეუტანელი მთაწმინდის„მთაწმინდის მთვარისმთვარის“ შემდეგი სტროფიც:

თუ რატომ უკავშირებს გალაკტიონი ასე ხაზგასმით თავის პოეზიას მეცხრამეტე საუკუნის კორიფეების შემოქმედებას ჯერ ლექსში, ხოლო შემდგომ მისივე წერილში, ნათელი გახდება, თუ [[XX საუკუნე|მეოცე საუკუნის]] 10-იანი წლების [[ლიტერატურა|ლიტერატურულ]] პანორამას წარმოვიდგენთ.

მეოცე საუკუნის დასაწყისში [[ქართული ენა|ქართულ]] პოეზიაში[[პოეზია]]ში დიდი იყო ილიასა და აკაკის გავლენა. ახალგაზრდა პოეტები ბაძავდნენ ერთ-ერთ მათგანს და პოეზია ეპიგონობის სენმა შეიპყრო. რამდენადაც მომხიბვლელია ორიგინალი, იმდენადვე მოსაწყენია მიმბაძველთა ლექსების კითხვა. [[ტიციან ტაბიძე]] ერთგან წერს: [[ვულკანი]] ერთხელ ამოაფრქვევს, შემდეგ კი მის დამშვიდებულ კალთებზე ცხვრის ფარები სძოვენო. ასეთი [[სურათი]] იყო მეოცე საუკუნის ქართულ პოეზიაშიც. [[ილია ჭავჭავაძე|ილიას]], [[აკაკი წერეთელი|აკაკის]], [[ვაჟა-ფშაველა|ვაჟას]] უკვე ნათქვამი ჰქონდათ საკუთარი სიტყვა, მათი შემოქმედებითი ვულკანი უკვე ამოფრქვეული იყო, ახლა კი მათ ნასუფრალზე მშვიდად იცოხნებოდნენ მიმბაძველები.

ამ გარემოებამ ათიანი წლების ლიტერატურაში უკურეაქცია გამოიწვია. "ცისფერყანწელთა"„ცისფერყანწელთა“ ნიჭიერი თაობა საკუთარი თავის დამკვიდრების მიზნით უარყოფის გზას დაადგა. მათ ქართული ლექსის გაახლება და "„[[ევროპა|ევროპული]] რადიუსით[[რადიუსი]]თ გამართვა"გამართვა“ გადაწყვიტეს. თავს აცხადებდნენ [[ფრანგები|ფრანგი]] [[სიმბოლიზმი|სიმბოლისტების]]: ბოდლერის[[ბოდლერი]]ს, [[ჟან ნიკოლა არტიურ რემბო|რემბოს]], [[პოლ ვერლენი|ვერლენის]], [[სტეფან მალარმე|მალარმეს]] მემკვიდრეებად. მეცხრამეტე საუკუნის ლირიკაში[[ლირიკა]]ში ახალი თაობა ცნობს მხოლოდ [[ვაჟა-ფშაველა|ვაჟასა]] და [[ნიკოლოზ ბარათაშვილი|ბარათაშვილს]], სხვა პოეტებთან კი ლექსის კასტრაციას ხედავენ. ახალგაზრდა [[დემნა შენგელაია]] წერს:

{{ციტატა|„ვეფხისტყაოსნის“[[ვეფხისტყაოსანი|ვეფხისტყაოსნის]] უნაზეს აკვნესებიდან საქართველო კერესელიძის „ცისკრამდის“ მივიდა, სადაც გულმოდგინედ სწავლობდნენ კომბოსტოს[[კომბოსტო]]ს დამჟავებასა და ბოზბაშის კეთებას.<br />შემდეგ ილუზია ლიტერატურული რევულიციისა.<br />თერგდალეულთა პოეზია.<br />კეთილშობილური გაქანება მოქალაქეობრივ მოტივებში და კასტრაცია პოეზიისა.<br />კრილოვის[[ივანე კრილოვი|კრილოვი]]ს [[იგავ-არაკი|იგავ-არაკები]] და თავის გართობა.<br />და ასე უდაბნოება[[უდაბნო]]ება და უდაბნოება... ერთი იტყვით, ისეთი ვითარებაა შექმნილი, როცა იტყვიან: "კაცს„კაცს დედა დავიწყებოდა და დედინაცვალს ფიცულობდაო"ფიცულობდაო“.}}

ახალგაზრდობის ასეთი განწყობილების ფონზე განსაკუთრებულ მნშივნელობასმნიშვნელობას იძენს ის ფაქტი, რომ გალაკტიონი კი არ უარყოფს, არამედ უკავშირებს საკუთარ პოეზიას მეცხრამეტე საუკუნის კორიფეების შემოქმედებას.