ნახშირწყლები: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
'''ნახშირწყლები''' რთული ორგანული ნაერთებია, რომელთა შედგენილობაში შედის [[ნახშირბადი|ნახშირბადის]], [[ჟანგბადი|ჟანგბადისა]] და [[წყალბადი|წყალბადის]] ატომები. განასხვავებენ მარტივსა და რთულ ნახშირწყლებს. მარტივ ნახშირწყლებს მონოსაქარიდები ეწოდება. რთული ნახშირწყლები არის პოლიმერები, რომლებშიც [[მონოსაქარიდები]] [[მონომერი|მონომერის]] როლს ასრულებენ. ორი მონოსაქარიდისაგან წარმოიქმნება დისაქარიდი, სამისაგან - ტრისაქარიდი, მრავლისაგან — პოლისაქარიდი. ყველა მონოსაქარიდი უფერო ნივთიერებაა, წყალში კარგად იხსნება; თითქმის ყველას აქვს ტკბილი, სასიამოვნო გემო. ყველაზე გავრცელებული მონოსაქარიდებია [[გლუკოზა]], [[ფრუქტოზა]], [[რიბოზა]] და [[დეზოქსირიბოზა]]. ისინი შედიან ნუკლეინის მჟავებისა და ატმოსფეროს შემადგენლობაში.
დი- და ტრისაქარიდები მონოსაქარიდის მსგავსად, კარგად იხსნება წყალში, აქვთ ტკბილი გემო. მონომერული რგოლების რიცხვის ზრდასთან ერთად პოლისაქარიდების ხსნადობა კლებულობს, ტკბილი გემო ქრება. დისაქარიდებიდან განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ჭარხლისა და რძის შაქრები. პოლისაქარიდებიდან ფართოდაა გავრცელებული [[სახამებელი]], [[გლიკოგენი]], უჯრედის [[ცელულოზა]]. მერქანი თითქმის წმინდა [[ცელულოზა|ცელულოზაა]]. ამ პოლისაქარიდების მონომერი [[გლუკოზა|გლუკოზაა]]
== ლიტერატურა ==
* {{de}} Jochen Lehmann: ''Kohlenhydrate. Chemie und Biologie.'' Thieme, Stuttgart und New York 1996, 2001 (2. Auflage), ISBN 3-13-532902-X
* {{en}} ''Structure and Catalysis''. In: A. L. Lehninger, D. L. Nelson, M. M. Cox (Hrsg.): ''Principles of Biochemistry''. Worth Publishers, New York 1993, S. 252–252.
== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{de}} [http://www.planetsenior.de/kohlenhydrate/ რა არის ნახშირწყლები?]
* {{en}} [http://www.chem.qmul.ac.uk/iupac/2carb/ Nomenclature of Carbohydrates]
[[კატეგორია:ნახშირწყლები|*]]
|