მიხაკების რევოლუცია: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''მიხაკების რევოლუცია''' ({{lang-pt|Revolução dos Cravos}}) – [[1974]] წლის [[25 აპრილი]]ს, მემარცხენე დაჯგუფებების მიერ ორგანიზებული უსისხლო სამხედრო გადატრიალება [[პორტუგალია]]ში. განახორციელა იატაკქვეშა სამხედრო ორგანიზაციამ "კაპიტნების მოძრაობა". ეს მოძრაობა მოსახლეობას მოუწოდებდა ფაშისტური დიქტატურის დამხობისა და სამხედრო გარდამავალი მთავრობის ჩამოყალიბებისაკენ.

 

 

[[1973]] წელს პორტუგალია დასავლეთ ევროპის უღარიბესი ქვეყანა იყო. მას მოსახლეობის ცხოვრების დონის მიხედვით 39-ე ადგილი ეკავა. [[ანტონიო დი სალაზარი]]ს და [[მარსელუ კაეტანუ]]ს 50-წლიანმა პოლიტიკამ ქვეყანა [[ევროპა|ევროპის]] საკმაოდ ჩამორჩენილ აგრარულ ქვეყანად გადააქცია. სოფლის მურნეობაში მცირე იყო მექანიზაციის როლი. პროდუქციის წარმოება ფაქტიურად არ იზრდებოდა, მაგალითად მარცვლეულის მოსავლიანობა იყო 5-ჯერ დაბალი იყო, ვიდრე დასავლეთ ევროპაში. სოფლის მოსახლეობის თითქმის მთლიანად გაუნათლებელი იყო და პრაქტიკულად მათხოვრობდა<ref name="Vs1"> Суханов В. И. «Революция гвоздик» в Португалии: Страницы истории /М. «Мысль», 1983 — С.19</ref>. ეს ყველაფერი ხდებოდა იმის ფონზე, რომ პორტუგალია იყო უზარმაზარი რესურსების მფლობელი აფრიკულ კოლონიებში (თუნდაც ნავთობის რეზერვები [[ანგოლა]]ში).

არსებულ პირობებში, პორტუგალიაში, უკანონოდ ან ნახევრად ლეგალურად რადიკალური პოლიტიკური შეხედულებები დაწყებული ჰიტლერის [[ნაციზმი]]დან დამტავრებული [[მაო ძედუნი]]ს თეორიებით. [[მარქსიზმი]]თა და სოციალისტური სწავლებით განიმსჭვალა რეჟიმის ტრადიციული საყრდენი [[ოფიცერი|ოფიცერთა]] კორპუსი.

 

[[ფაილი:25 Abril 1983 Porto by Henrique Matos 01.jpg|მინი|მარცხნივ|250პქ|[[1974]] წლის [[25 აპრილი]]ს მანიფესტაცია [[პორტუ (ქალაქი)|პორტუში]]]]

მიხაკების რევოლუცია მოამზადა და განახორციელა "კაპიტნების მოძრაობამ", პორტუგალიის ოფიცერთა კორპუსთან ერთად, რომლებიც კაეტანუს რეჟიმის უკმაყოფილო იყვნენ. [[1974]] წლის იანვარში, მას შემდეგ რაც ქვეყნის ერთიანმა ოპოზიციურმა მოძრაობამ – დემოკრატიული საარჩევნო კომისია – უარი თქვა [[1973]] წლის 28 ოქტომბრის არჩევნებში მონაწილეობაზე, კაპიტნების მოძრაობის ცენტრალურმა საბჭომ ([[ვაშკუ გონსალვიში]], [[ერნესტუ მელუ ანტუნეში]], [[ვიტორ ალვეში]]) შეიმუშავა მოძრაობის პოლიტიკური პროგრამა. არტილერიის კაპიტანს [[ოტელუ კარვალიუ]]ს დაევალა შეემუშავებინა აჯანყების სამხედრო გეგმა. <ref name="PPR2"> Ермаков В., Поляковский В. «Перекрестки португальской революции» /М., 1978 — С.50</ref>

აჯანყების გეგმა ვარაუდობდა ოპერაციის გადაზრდას ბრძოლებში, რომელიც 2-3 კვირაში უნდა დამთავრებულიყო.<ref name="PPR5"> Ермаков В., Поляковский В. «Перекрестки португальской революции» /М., 1978 — С. С. 55</ref>.

 

 

ყველაფერი გეგმის მიხედვით წარიმართა. 22:55 წუთზე ლისაბონის რადიოს ეთერში გადაიცა 1974 წელს [[ევროვიზია]]ზე პორტუგალიის ნომინანტი სიმღერა "ახლა კი ნახვამდის...", 200-მდე სამხედრო პირმა მიიღო სიგნალი მზადყოფნისათვის და რადიომიმღებები გადართეს "რენაშენსას" ტალღაზე. სადაც 5 წუთის დაგვიანებით 01:05 წუთზე დიქტორმა წაიკითხა შეპირებული ლექსის პირველი სტროფი.

25 აპრილის დილის 4 საათისათვის ჯავშანტექნიკამ ქვეყნის სხვადასხვა კუთხიდან [[ლისაბონი|ლისაბონში]] მოიყარა თავი. ხოლო სარამოს 5 საათისათვის კაეტანუმ ხელი მოაწერა კაპიტულაციის აქტს და ხელისუფლება ოფიციალურად გადავიდა ეროვნული ხსნის საბჭოს ხელში.

 

* [http://www.echo.msk.ru/programs/netak/589215-echo/ რადიო «Эхо Москвы» «მიხაკების რევოლუცია პორტუგალიაში»]

* [http://www.25abril.org/ საიტი 25 აპრილი]{{ref-pt}}

* [http://portugues.nnov.ru/capitaes-de-abril ფილი «აპრილის კაპიტნები» (Capitães de Abril, 2000 წ.)]

 

{{სქოლიოს სია}}

 

[[pl:Rewolucja goździków]]

[[pt:Revolução dos Cravos]]

[[ru:Революция гвоздик]]

[[sr:Каранфилска револуција]]