ორგანი (საკრავი): განსხვავება გადახედვებს შორის

'''ორგანი''' ({{lang-la|organum}} < {{lang-el|όργανον}}), კლავიშიანი სასულე მუსიკალური საკრავი. შედგება ერთ კორპუსში მოთავსებული სხვადასხვა ზომის ხისა და ლითონის მილებისა და პნევმატური სისტემისაგან. საკრავს მიდგმული აქვს სამართავი ანუ საშემსრულებლო კათედრა, რომლის პულტზედაც ხელისა (მანუალი) და ფეხის (პედალი) კლავიატურებთან ერთად თავმოყრილია ყველა რეგისტრის სახელურები. ეს სახელურები ამოძრავებს სატანადო ბერკეტებს, აკავშირებს მათ ერთმანეთთან და დამატებითი მილების ჩართვა-გამორთვასა და ხმოვანების გაძლიერება-შესუსტებას ემსახურება. ორგანს შეიძლება ჰქონდეს 1-7 მანუალი (თითოეულს 72-მდე კლავიში აქვს) და პედალი (32-კლავიშიანი). ზოგიერთ თანამედროვე ორგანს 2 პედალი აქვს. ორგანს რეგისტებად დაყოფილი რამდენიმე ათასი მილი აქვს. რეგისტრების რაოდენობა საკრავის სიდიდით განისაზღვრება (საშუალოს — ათამდე, გიგანტურს — რამდენიმე ასეული რეგისტრი). თითოეულ რეგისტს მისთვის დამახასიათებელი ტემბრი აქვს. ირთვება ბერკეტით ან კნოპით. საორგანო მუსიკა იწერება 3 სანოტო დგანზე რეგისტრის მიუთითებლად. ორგანს შეიძლება ჰქონდეს 3 სახის გადაცემათა სისტემა (ტრაქტურა): მექანიკური, პნევმატიკური და ელექტრული ტრაქტურების შეთანხმება. ორგანის წინამორბედებია: სოლინკა, ძვ. ჩინური შენი, ევროპული პანის ფლეიტა. ძვ.წ. III საუკუნეში [[საბერძნეთი|საბერძნეთში]] გამოიგონეს წყლის ორგანი — [[ჰიდრავლოსი]]. გიგანტური ორგანები დგას [[მოსკოვი]]ს, [[სანქტ-პეტერბურგი]]ს, [[რიგა|რიგის]], [[კიევი]]ს, [[თბილისი]]ს, [[ტალინი]]ს, [[ტაშკენტი]]ს საკონცერტო დარბაზებში.

==ლიტერატურა==

[[en:Organ (music)]]

[[eo:Orgeno]]

[[es:Órgano (instrumento musical)]]

[[fi:Urut]]

[[sv:Orgel]]

[[uk:Орган (музика)]]