ადრიანოპოლის სამშვიდობო ხელშეკრულება (1829): განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 2:
'''1829 წლის ადრიანოპოლის სამშვიდობო ხელშეკრულება''' — სამშვიდობო ხელშეკრულება [[რუსეთის იმპერია|რუსეთსა]] და [[ოსმალეთის იმპერია]]ს (თურქეთი) შორის, რითაც დამთავრდა [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1828-1829)|რუსეთ-თურქეთის 1828—1829 წლების ომი]].
 
ხელმოწერილი იქნა {{OldStyleDate|14|სექტემბერი|1829|2}} წელს ადრიანოპოლში ([[ედირნე (ქალაქი)|ედირნე]]) რუსეთის მხრიდან ხელს აწერენ — [[ალექსეი ფეოდორის ძე ორლოვი]] და [[ფეოდორ პეტრეს ძე პალენფეოდორპალენი]], თურქეთის მხრიდან ხელს აწერენ — [[მეჰმედ სადიკ-ეფენდი]] და [[აბდულ კადირ-ბეი]]. საზავო ხელშეკრულება შედგებოდა 16 სტატიისაგან, ცალკე უპირატესობის აქტებისაგან [[მოლდავეთის სამთავრო]]სა და [[ვლახეთი]]ს სამთავროსათვის და [[კონტრიბუცია|კონტრიბუციის]] განმარტებითი აქტისაგან.
 
ხელშეკრულების თანახმად, რუსეთი თურქეთს უბრუნებდა ომის დროს დაკავებული ევროპული ნაწილის ყველა ტერიტორიას გარდა [[დუნაი (მდინარე)|დუნაის]] ყელისა არსებული კუნძულებით. რუსეთის ხელში გადადიოდა [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] აღმოსავლეთ სანაპირო მდინარე [[ყუბანი (მდინარე)|ყუბანის]] ყელიდან - წმ. ნიკოლოზის ნავმისადგომამდე ციხე-სიმაგრეები [[ანაპა]], [[ნოვოროსიისკი|სუჯუკ-ყალე (ნოვოროსიისკი)]] და [[ფოთი]], ასევე ქალაქები [[ახალციხე]] და [[ახალქალაქი]]. თურქეთი აღიარებდა საქართველოს რუსეთის ხელში გადასვლას. რუსეთის ხელში გადადიოდა [[იმერეთი]], [[სამეგრელო]], [[გურია]], [[აფხაზეთი]] ასევე [[ერევნის სახანო|ერევნის]] და [[ნახჭევანი]]ს სახანოები (გადასცა ირანმა [[თურქმანჩაის სამშვიდობო ხელშეკრულება|თურქმანჩაის ზავით]]).
 
ადრიანოპოლის ხელშეკრულება ადასტურებდა თურქეთის მთელ ტერიტორიაზე რუსეთის ქვეშევრდომთათვის თავისუფალი ვაჭრობის უფლებას , რუსეთის ქვეშევრდომები თურქეთის ტერიტორიაზე სარგებლობდნენ სასამართლო იმუნიტეტით. ასევე თურქეთი უზრუნველყოფდა რუსეთისა და უცხოური სავაჭრო გემების თავისუფალ გასვლას [[ბოსფორი]]სა და [[დარდანელის სრუტე|დარდანელის]] სრუტეებში. თურქეთმა 18 თვის განმავლობაში კონტრიბუციის ვალდებულება აიღო (1,5 მილ. ჰოლანდიური მანეთი (голландских червонцев)).
 
თურქეთი ეთანხმებოდა [[აკერმანის კონვენცია|1826]] წლის [[აკერმანის კონვენციასკონვენცია]], რითაც [[სერბეთი]]ს ავტონომიის დაცვის ვალდებულებას იღებდა. ცალკე აქტი უზრუნველყოფდა [[დუნაი]]სპირა სამთავროების – [[მოლდავეთის სამთავრი|მოლდავეთისა]] და [[ვლახეთის სამთავრო|ვლახეთის (ვალახიის)]] ავტონომიას. აკერმანის კონვენციის მიხედვით, ასევე დგინდებოდა ამ სამთავროების მთავრების სამუდამო (სიკვდილამდე) მმართველობა. საჭირო რეფორმების გატარებამდე იქ რჩებოდნენრჩებოდა რუსეთის ჯარებიჯარი. თურქეთი ასევე დათანხმდა [[1827]] წლის [[ლონდონის კონვენცია (1827)|1827 წლის ლონდონის კონვენციას]] - [[საბერძნეთი]]ს ავტონომიის მინიჭების შესახებ .
 
== წყარო ==