ევრიპიდე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ბოტის დამატება: hy:Եվրիպիդես
No edit summary
ხაზი 1:
{{სტილი}}
 
[[სურათი:Seated Euripides Louvre Ma343.jpg|thumb|200px|მჯდომარე ევრიპიდე, [[ლუვრი]], რომაული ქანდაკება ჩ.წ.-მდე მეორე საუკუნე. ]]
'''ევრიპიდე''' (ძველ ბერძნულად. Εὐριπίδης, ლათ. Euripides, [[480]] — [[406]] ჩვ.წ.აღ-მდე ) კლასიკური [[ათენი]]ს სამ უდიდეს [[ტრაგედია|ტრაგიკოსთაგან]] ბოლო (პირველი ორი იყვნენ [[ესქილე]] და [[სოფოკლე]]).
 
==ბიოგრაფია==
ევრიპიდე გარდაიცვალა [[406]] წელს. [[სოფოკლე]]სა და [[ესქილე]]სთან ერთად იგიევრიპიდე იყო ერთ-ერთი [[ძველი საბერძნეთისსაბერძნეთი]]ს 3 უდიდეს ტრაგიკოს პოეტებსპოეტთა შორის. ძალზედ ცოტაა ცნობილი მისი სიცოცხლის შესახებ. იგი დაიბადა მიახლოებით [[484]] წელს. მოგვიანებით იგი დაქორწინდა ქალწულ მელიტოზე[[მელიტო]]ზე, რომლისგანაც 3 შვილი შეეძინა. [[408]] წელს მან დატოვა [[ათენი]] და მაკედონიაში[[მაკედონია]]ში გადავიდა,შესაძლოა ზიზღით აღსავსე შესაძლოა [[სპარტა]]სთან დაუსრულებელი [[პელოპონესის ომი]]ს გამო. გარდაიცვალა [[406]] წელს.
 
==მოღვაწეობა==
ითვლება, რომ ევრიპიდემ 92 [[დრამა]] დაწერა, თუმცა მათგან მხოლოდ 19-ია ცნობილი. ისინი აჩვენებენ მას როგორც ტრაგიკოსს, რომელიც უბადლოდ უდიდეს ქებას იმსახურებს. იგი ხედავდა მსოფლიოს, როგორც ადგილს, სადაც შანსი, მიზეზი და წესრიგი მუდამ უწესრიგობითა არასისწორითა და ჟინით. იგი ისე იაზრებდა უაზრო ტანჯვასა და ტრაგედიას, რომ მთელი ცხოვრება სასოწარკვეთილებაში გაატარა. იგი განსაკუთრებით აღშფოთებული იყო პელოპონესის ომის სისულელითა და ველურობით აღშფოთებული, რომელიც [[ჩ.წ.-მდე 431]] წელს დაიწყო და მთელი მისი ცხოვრებაგრძელდებოდა.ცხოვრება გრძელდებოდა.
 
===მითოლოგია და ლეგენდები მოღვაწეობაში===
როგორც სხვა ტრაგიკოსებიტრაგიკოსების, ისევეასევე ევრიპიდეს ნაწარმოებებში გამოყენებულია მითოლოგიურიმითოლოგია და ლეგენდარულილეგენდები, რომლებიც ძალზედ დაშორებული იყო მე-5 საუკუნის [[ათენი|ათენს]]. თუმცა თემები, რომლებსაც იგი ეხებოდა მაშინდელ დროსთან ძალიან ახლოს იყვნენიყო, განსაკუთრებით ომის სისასტიკეები.[[სურათი:Euripides Pio-Clementino Inv302.jpg|thumb|right|200px|ევრიპიდეს ბიუსტი, ბერძნული ორიგინალის რომაული კოპია [[330 ჩ.წ.-მდე]] ]]
 
===პიესები===
ცხოვრების ბოლო 20 წელიწადში მან დაწერა პიესები, რომლებსაც შეიძლება ვუწოდოთ [[რომანტიული ტრაგიკომედიები]].ისინი იყვნენ მოულოდნელები, კარგი დასასრული მთავრდეოდნენ.მათ შორის იყვნენიყო "[[იონი]]","[[იფიგენია ტაურუსში]]" და "[[ელენე]]". ამით მან უკუაგდო ტრაგიკული სინამდვილე და მუშაობდა დრამატულ ფორმაში. მაგრამ მაინც, ცნობილადცნობილი იგი გახადეს მისმა ტრაგედიებმა გახადეს: "[[მედეა]]" [[431]] წელს ჩ.წ.-მდე, პირველად"[[იპოლიტა]]" დამდგარი([[428]]), "[[431ანდრომახა]]","[[მთხოვნელი]]", "[[ჰერაკლეს შვილები]]", და [[ჰეკუბა]] (ყველა [[423]] წლამდე), "[[ელეკტრა]]" და "[[ტროას ქალი]]([[415]]),"[[ელენე]]"([[412]]),"[[ქალი-ფენიქსი]]"([[411]]-[[409]]);და "[[ჰერაკლეს შვილები]]"([[408]]).
 
წელს ჩ.წ.-მდე, "[[იპოლიტა]]"([[428]]), "[[ანდრომახა]]","[[მთხოვნელი]]", "[[ჰერაკლეს შვილები]]", და [[ჰეკუბა]] (ყველა [[423]] წლამდე), "[[ელეკტრა]]" და "[[ტროას ქალი]]([[415]]),"[[ელენე]]"([[412]]),"[[ქალი-ფენიქსი]]"([[411]]-[[409]]);და "[[ჰერაკლეს შვილები]]"([[408]]) არიან საუკეთესოთა შორის.
 
==რესურსები ინტერნეტში==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ევრიპიდე“-დან