ნადირ-შაჰი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ (ბოტი: Full_Potrait_of_Nadir_Shah.jpg შეიცვალა Full_Portrait_of_Nadir_Shah.jpg-ით) |
No edit summary |
||
ხაზი 2:
[[ფაილი:Full_Portrait_of_Nadir_Shah.jpg|thumb|right|ნადირ-შაჰი]]
[[ფაილი:Nadir Shah.jpg|thumb|right|ნადირ-შაჰი]]
'''ნადირ-შაჰი''' ''ავშარი'', იგივე '''თამაზ I ყული–ხანი''' (დ. [[22 ოქტომბერი]], [[1688]], [[დერაგიოზი]], [[ხორასანი]] — გ. [[20 ივნისი]], [[1747]], [[ხაბუშანი]], იქვე), [[ირანი]]ს [[შაჰი]] [[1736]]—[[1747]], [[ყიზილბაშები|ყიზილბაშთა]] [[ავშარები|ავშარის]] ტომიდან.
[[1726]] წელს სამსახური დაიწყო შაჰ-[[თამაზ II]]-თან. ნადირ-შაჰ წარმატებით ხელმძღვანელობდა ირანელი ხალხის ბრძოლას [[ავღანელები]]სა და [[ოსმალები]]ს წინააღმდეგ, რამაც ძალზე გაზარდა მისი ავტორიტეტი. მან 1732 წელს ტახტიდან ჩამოაგდო თამაზ II, შაჰად გამოაცხადა მისი მცირეწლოვანი შვილი აბას III, თვითონ ჯერ რეგენტი გახდა, 1736 წელს კი — ირანის შაჰი. ნადირ-შაჰმა [[1737]]—[[1738]] წლებში დალაშქრა ჩრდილოეთი ინდოეთი, 1739 წელს აიღო და გაძარცვა [[დელი]]. მან დამპყობლური ომების შედეგად შექმნა უზარმაზარი სახელმწიფო, რომელშიც ირანის გარდა (პროვინციების ან ვასალური ტერიტორიების სახით) შვიდა სომხეთი, აზერბაიჯანი, აღმოსავლეთ საქართველო, [[დაღესტანი]], ავღანეთი, ბელუჯისტანი, ხივისა და ბუხარის სახანოები. 1735—1747 წლებში ნადირ-შაჰმა მძიმე ხარკი დაადო ქართლს ([[ყიზილბაშობა]]). სახალხო აჯანყებებმა შეარყია ნადირ-შაჰის სახელმწიფოს საფუძვლები. ნადირ-შაჰ მოკლეს ხორასანში შეთქმულებმა.
| |||