დავით II (იმერეთის მეფე): განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 33:
გამეფებისას 29 წლისა იყო. [[სოლომონ I]]–ის მიერ ტახტზე მემკვიდრედ გამოცხადებულ დავით არჩილის ძეს (მომავალი [[სოლომონ II]]) ამ დროისათვის 12 წელი შესრულებოდა და პაპის – ერეკლე II–ის კარზე იზრდებოდა. ამით ისარგებლა დავით გიორგის ძემ და [[პაპუნა წერეთელი |პაპუნა]] და [[ზურაბ წერეთელი (იმერეთი)|ზურაბ]] წერეთლების, [[ბერი წულუკიძე |ბერი წულუკიძის]], [[კაცია II დადიანი]]სა და [[გიორგი V გურიელი]]ს ხელშეწყობით გამეფდა.
 
დავითმა [[1784]] წლის თავი მეფედ გამოაცხადა და [[26 აპრილი |26 აპრილს]] (ახ. სტ. [[9 მაისი]]) დადო ფიცი, რომლის ძალითაც სოლომონ I–ის პოლიტიკის გაგრძელებას კისრულობდა. მის მომხრედ გამოდიოდა რუსეთიც, რომელსაც მეფემ იმავე წელს ქვეშევრდომობა სთხოვა. რუსეთის მთავრობა მაშინვე ჩაერია იმერეთის საქმეებში და [[1784]] წლის მაისში დავით გიორგის ძე და ერეკლე II მოარიგა: იმერეთის მეფე იძულებული გახდა, დავით არჩილის ძე თავის მემკვიდრედ გამოეცხადებინა, მისთვის საუფლისწულო მიეცა და სრულწლოვნების მიღწევის შემდეგ ტახტიც დაეთმო. დავით გიორგის ძე ცდილობდა, დიდ ფეოდალთა გავლენისაგან გათავისუფლებულიყო და თავისი ერთგულნი ([[ელიზბარ ერისთავი (ერისთვისშვილი) |ელიზბარ ერისთავი]] და სხვები) დააწინაურა. ამით [[პაპუნა წერეთელი]], [[ბერი წულუკიძე ]] და სხვა დიდი თავადები მტრად გადაიკიდა.
 
იმერეთის [[რუსეთის იმპერია |რუსეთთან]] დაახლოებამ [[ოსმალეთის იმპერია |ოსმალეთი]] დააფრთხო და მან იმერეთის მეფედ [[ქაიხოსრო აბაშიძე |ქაიხოსრო ლევანის ძე აბაშიძე]] გამოაცხადა. იმავე დროს, [[სტამბოლი]]დან ტახტის მეორე მაძიებელი, [[რაჭის საერისთავო |რაჭის ერისთავის]] ვაჟი, [[გიორგი რაჭის ერისთავი |გიორგი]] ("ქიორ–ბეიდ" – ცალთვალად წოდებული) გამოემართა. ოსმალეთი აშკარად ამზადებდა დასავლეთ საქართველოში შემოჭრას. ამ რთულ ვითარებაში მეფემ გაბედულად იმოქმედა: შემოირიგა ზურაბ და პაპუნა წერეთლები და წულუკიძეს მორჩილება გამოაცხადებინა. [[1785]] წლის მიწურულს, რუსეთის აქტიური ჩარევის შედეგად, [[ოსმალეთის იმპერია |თურქეთი]] იძულებული გახდა უარი ეთქვა იმერეთში თავისი კანდიდატის გამეფებაზე. თუმცა, თურქთა მარბიელი რაზმების თარეში არ წყდებოდა. [[1785]] წელს მეფემ რაჭის ერისთავის ძე – გიორგი შემოირიგა და ახლად აღდგენილი [[რაჭის საერისთავო]] ჩააბარა; [[1786]] წელს კი წულუკიძის, წერეთლისა და დავით არჩილის ძის იმერეთში შემოსული ჯარი დაამარცხა. ეს ჯარი მეფის მოწინააღმდეგეებს ახალციხის [[სულეიმან–ფაშა |ფაშა სულეიმანმა]] დაახმარა.
ამით უკმაყოფილო თავადები ([[პაპუნა წერეთელი]], [[ბერი წულუკიძე |ბერი წულიკიძე]] და სხვები) დავით არჩილის ძეს დაუკავშირდნენ და მისი გამეფება მოინდომეს. დავით II-მ მოწინააღმდეგე თავადები გადააყენა და მათ ადგილზე თავისი ერთგულნი დააწინაურა. ამით ურთიერთობა მათ შორის უფრო გამწვავდა. მოწინააღმდეგე თავადთა პოზიცია გაძლიერდა [[1788]]-იდან, როცა მათ [[სამეგრელოს (ოდიშის) სამთავრო |ოდიშის]] ახალი მთავარი [[გრიგოლ დადიანი]]ც შეუერთდა. დადიანმა პოლიტიკური მიზნით დავით არჩილის ძე თავის დაზე, [[მარიამ დედოფალი (იმერეთი) |მარიამზე]] დააქორწინა. [[მათხოჯის ბრძოლა 1789|მათხოჯის ბრძოლაში (1789)]] დავით II დამარცხდა და [[ახალციხის საფაშო]]ში გაიქცა, დავით არჩილის ძე კი მეფედ გამოაცხადეს [[სოლომონ II]]-ის სახელით. [[1790]] დავით II ახალციხის საფაშოს ჯარით იმერეთში შეიჭრა და მოახერხა ტახტის ძალზე მცირე ხნით დაბრუნება. სოლომონმა იმავე წლის დამლევს დაიბრუნა ტახტი. შემდეგში დავით II [[ერეკლე II|ერეკლე II-ის]] შუამდგომლობით იმერეთში დაბრუნდა, საუფლისწულო მამული მიიღო და ერთხანს იქ ცხოვრობდა. [[1792]] და [[1794]] წლებში მომხრე დიდებულთა დახმარებით იგი კვლავ შეეცადა ტახტის დაბრუნებას, მაგრამ დამარცხადა და ისევ ახალციხის საფაშოში გადაიხვეწა, სადაც გარდაიცვალა.
 
1784–1786 წლებში [[ქუჩუკ-კაინარჯის საზავო ხელშეკრულება |ქუჩუკ–კაინარჯის ზავის]] გამო რუსეთმა დასავლეთ საქართველოში თურქთა პრეტენზიებს აშკარა ძალა ვერ დაუპირისპირა. [[1787]] წლის ივნისში დავით II–ის რწმუნებებით აღჭურვილი ახალი ელჩი – [[ბესიკი |ბესარიონ გაბაშვილი]] რუსეთს გაემგზავრა, მაგრამ [[სანქტ-პეტერბურგი |პეტერბურგში]] მხოლოდ [[1789]] წელს ჩააღწია.
 
ამით უკმაყოფილო თავადები ([[პაპუნა წერეთელი]], [[ბერი წულუკიძე |ბერი წულიკიძე]] და სხვები) დავით არჩილის ძეს დაუკავშირდნენ და მისი გამეფება მოინდომეს. დავით II-მ მოწინააღმდეგე თავადები გადააყენა და მათ ადგილზე თავისი ერთგულნი დააწინაურა. ამით ურთიერთობა მათ შორის უფრო გამწვავდა. მოწინააღმდეგე თავადთა პოზიცია გაძლიერდა [[1788]]-იდან, როცა მათ [[სამეგრელოს (ოდიშის) სამთავრო |ოდიშის]] ახალი მთავარი [[გრიგოლ დადიანი]]ც შეუერთდა. დადიანმა პოლიტიკური მიზნით დავით არჩილის ძე თავის დაზე, [[მარიამ დედოფალი (იმერეთი) |მარიამზე]] დააქორწინა. [[მათხოჯის ბრძოლა 1789|მათხოჯის ბრძოლაში (1789)]] დავით II დამარცხდა და [[ახალციხის საფაშო]]ში გაიქცა, დავით არჩილის ძე კი მეფედ გამოაცხადეს [[სოლომონ II]]-ის სახელით. [[1790]] დავით II ახალციხის საფაშოს ჯარით იმერეთში შეიჭრა და მოახერხა ტახტის ძალზე მცირე ხნით დაბრუნება. სოლომონმა იმავე წლის დამლევს დაიბრუნა ტახტი. შემდეგში დავით II [[ერეკლე II|ერეკლე II-ის]] შუამდგომლობით იმერეთში დაბრუნდა, საუფლისწულო მამული მიიღო და ერთხანს იქ ცხოვრობდა. [[1792]] და [[1794]] წლებში მომხრე დიდებულთა დახმარებით იგი კვლავ შეეცადა ტახტის დაბრუნებას, მაგრამ დამარცხადა და ისევ ახალციხის საფაშოში გადაიხვეწა, სადაც გარდაიცვალა.
 
{{დაიწყე ყუთი}}