ვერმახტი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ბოტის დამატება: sh:Wehrmacht
ბოტის შეცვლა: nl:Wehrmacht; cosmetic changes
ხაზი 1:
[[სურათიფაილი:Balkenkreuz.svg|thumb|ვერმახტის ემბლემა]]
'''გერმანული ვერმახტი''' (''[[გერმ.]]:'' Deutsche Wehrmacht) ''ან შემოკლებით'' '''ვერმახტი''' (''[[გერმ.]]:'' Wehrmacht<Wehr- იარაღი, თავდაცვა და Macht - ძალა) ეწოდებოდა [[გერმანია|გერმანიის]] შეიარაღებულ ძალებს [[1935]]-[[1945]] წლებში.
 
«ვერმახტი» დაარსებულ იქნა [[1935]] წლის [[16 მარტი|16 მარტს]] ''"კანონით შეიარაღებული ძალების აღმშენებლობის შესახებ"''. იგი შედგებოდა 3 ნაწილისაგან:
* [[ჰეერი (ვერმახტი)|ჰეერი]] - სახმელეთო ჯარები
* [[კრიგსმარინე]] - სამხედრო-საზღვაო ძალები
* [[ლუფტვაფე]] - სამხედრო-საჰაერო ძალები
 
== ისტორია ==
=== საფუძველი ===
[[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]] [[გერმანიის იმპერია|გერმანიის იმპერიის]] დამარცხების შემდგომ გერმანიის შეარაღებული ძალების ჯარისკაცთა რაოდენობა [[ვერსალის შეთახმება|ვერსალის შეთანხმების]] თანახამად 100.000-მდე შემცირდა (პლუს 15.000 მეზღვაური). გერმანიის არმიას მძიმე იარაღის, მძიმე არტილერიის, ტანკების და ავიაციის ყოლის უფლება არ ჰქონდა. ამ შეთანხმების საფუძველზე დაარსებულ იქნა [[რაიხსვერი]].
 
მიუხედავად ამისა რაიხსვერის ხელმძღვანელობა ყველანაირად ცდილობდა ამ შეთანხმებაზე გვერდის ავლით არმია ბრძოლისუნარიან დამრტყმელ ძალად ექცია. დახმარება [[წითელი არმია|წითელმა არმიამ]] აღმოუჩინა. [[რაპალოს შეთანხმება|რაპალოს შეთანხმების]] საფუძველზე გერმანია უნდა დახმარებოდა [[სსრკ]]-ს ინდუსტრიის აღმშენებლობის საქმეში და წითელი არმიის მეთაურები სამხედრო განათლებას მიიღებდნენ გერმანიის გენშტაბის აკადემიაში. სამაგიეროდ რაიხსვერს შეეძლო ტყვია-წამალი დაემზადებინა, აღეზარდა სატანკო და საავიაციო კადრები და დაემზადებინა ქიმიური იარაღი საბჭოთა კავშირში.
ხაზი 22:
 
 
=== შემადგენლობა ===
 
[[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] განმავლობაში «ვერმახტის» შემადგენლობაში იბრძოდნენ აგრეთვე უამრავი არაგერმანელი "მოხალისე". მათ შორის [[ფოლკსდოიჩე|ფოლკსდოიჩეები]], ელზასელები, ჰოლანდიელები, ბალტები, ბალკანელები, ბელორუსები, უკრაინელები, რუსები და კავკასიელები. ეს უკანასკნელები გაერთიანებული იყვნენ [[ოსტლეგიონიები|ოსტლეგიონებში]] ან [[რუსეთის განმანთავისულებელი არმია|რუსეთის განმანთავისუფლებელ არმიაში]], რომელთაც «[[არმიის უმაღლესი მთავარსარდლობა|ოკჰ]]»-ში "მოხალისეთა შენაერთების გენერალი" (''[[გერმ.]]'' ''General der Freiwilligenverbände'') მეთაურობდა. მოხალისეები «ვერმახტის» მთელი შემადგენლობის 5% შეადგენდნენ.
 
 
=== არმიათა ჯგუფების და არმიების შედგენილობა ===
 
[[არმიათა ჯგუფი|არმიათა ჯგუფების]] და [[არმია|არმიების]] შედგენილობა ცოტათი ქაოსური იყო, რადგან ერთიდაიგივე არმია სხვადასხვა დროს სხვადასხვა არმიათა ჯგუფში სედიოდა.
ხაზი 42:
 
 
=== სპეციალური არმიათა ჯგუფები ===
 
* [[არმიათა ჯგუფი "აფრიკა"]] (''[[გერმ.]]'' Heeresgruppe Afrika): 1-ლი იტალიური არმია, მე-5 სატანკო არმია
ხაზი 55:
* [[არმიათა ჯგუფი "ვისლა"]] (''[[გერმ.]]'' Heeresgruppe Weichsel
 
=== საველე არმიები ===
 
* [[1-ლი არმია (ვერმახტი)|1-ლი არმია]]
* [[მე-6 არმია (ვერმახტი)|მე-6 არმია]]
* [http://www.geoarmy.info/statiebi/wehrmacht1.htm ვერმახტის ქართული ლეგიონი] - ქვედანაყოფები და ფოტოგალერეა
 
== ცნობილი პირები ==
 
{| border="0" width="800"
|
* [[ჰიტლერი, ადოლფ|ადოლფ ჰიტლერი]]
* [[ბეკი, ლუდვიგ|ლუდვიგ ბეკი]]
* [[ბოკი, ფედორ ფონ|ფედორ ფონ ბოკი]]
* [[ბრაუხიჩი, ვალთერ ფონ|ვალთერ ფონ ბრაუხიჩი]]
* [[დიონიცი, კარლ|კარლ დიონიცი]]
* [[კლაისტი, ევალდ ფონ (გენერალ-ფელდმარშალი)|ევალდ ფონ კლაისტი]]
|
* [[ფრიჩი, ვერნერ ფონ|ვერნერ ფონ ფრიჩი]]
* [[გუდერიანი, ჰაინც|ჰაინც გუდერიანი]]
* [[ჰალდერი, ფრანც ფონ|ფრანც ფონ ჰალდერი]]
* [[ჰიოპნერი, ერიხ|ერიხ ჰიოპნერი]]
* [[ჰოთი, ჰერმან|ჰერმან ჰოთი]]
* [[კაიტელი, ვილჰელმ|ვილჰელმ კაიტელი]]
|
* [[კესელრინგი, ალბერტ|ალბერტ კესელრინგი]]
* [[ვიცლებენი, ერვინ ფონ|ერვინ ფონ ვიცლებენი]]
* [[პაულუსი, ფრიდრიხ|ფრიდრიხ პაულუსი]]
* [[რედერი, ერიხ|ერიხ რედერი]]
* [[რომელი, ერვინ|ერვინ რომელი]]
* [[რუდელი, ჰანს-ულრიხ|ჰანს-ულრიხ რუდელი]]
|
* [[კლუგე, ჰანს გიუნთერ ფონ|ჰანს გიუნთერ ფონ კლუგე]]
* [[მილხი, ერჰარდ|ერჰარდ მილხი]]
* [[მანშტაინი, ერიხ ფონ|ერიხ ფონ მანშტაინი]]
* [[რუნდშტეტი, გერდ ფონ|გერდ ფონ რუნდშტეტი]]
* [[იოდლი, ალფრედ|ალფრედ იოდლი]]
* [[შენკ ფონ შტაუფენბერგი, კლაუს|კლაუს შენკ ფონ შტაუფენბერგი]]
|}
 
 
{{Link FA|it}}
 
[[კატეგორია:მეორე მსოფლიო ომი]]
[[კატეგორია:მესამე რაიხი]]
[[კატეგორია:გერმანიის შეიარაღებული ძალები]]
 
{{Link FA|it}}
 
[[af:Wehrmacht]]
Line 132 ⟶ 131:
[[lv:Vērmahts]]
[[ms:Wehrmacht]]
[[nl:Deutsche Wehrmacht]]
[[nn:Wehrmacht]]
[[no:Wehrmacht]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ვერმახტი“-დან