'''ვარიაგები''' ([[ბერძნ.]] Βάραγγοι, Βαριάγοι, Várangoi, [[უკრ.]], [[რუს.]] Варяги ) [[სკანდინავია|სკანდინავიის]] მცხოვრებთა ძველი რუსული სახელწოდება, წარმოდგება ძველი სკანდინავიური სახელისაგან vaeringiar - [[ნორმანები|ნორმანი]] მეომრები, რომლებიც ბიზანტიის ჯარში მსახურობდნენ. აქედან გავრცელდა არაბულში და ქართულში („ვარანგ“), სომხურში („ვრანგ“) და ა. შ. XVIII საუკუნემდე რუსები [[ბალტიის ზღვა]]საც ვარიაგთა ზღვას უწოდებდნენ. რუსული ისტორიულ წყაროებში პირველად იხსენიებენ „გარდასულ დროთა მოთხრობაში“, სადაც მემატიანე რუსული სახელმწიფოს ჩამოყალიბებას უკავშირებს ვარიაგთა მოწვევას [[ნოვგოროდი|ნოვგოროდში]]; ამ ლეგენდის საფუძველზე XVIII საუკუნეში შეიქმნა ანტიმეცნიერული [[ნორმანული თეორია]] რუსული სახელმწიფოს დაარსების შესახებ. IX-XI საუკუნეებში შინაფეოდალური ომების დროს რუსი მთავრები ხშირად იწვევდნენ ვარიაგთა რაზმებს დამხმარე ძალად. სკანდინაველ ვაჭრებთან დაკავშირებული იყო „გზა ვარიაგებიდან საბერძნეთამდე“. XII-XIII საუკუნეებში ვარიაგი ხშირად „კათოლიკესაც“ ნიშნავდა. იმავე პერიოდში ტერმინი „ვარიაგი“ თანდათან გამოდევნა სკანდინმავიელთა კონკრეტულმა სახელწოდებებმა ([[შვედები]], [[ნორვეგიელები]]).
"[[მატიანე ქართლისა]]":
ხაზი 7:
[[Imageფაილი:Skylitzis Chronicle VARANGIAN GUARD.jpg|thumb|350px|ვარანგი მეომრები ბიზანტიის იმპერატორის კარზე. ილუსტრაცია მე–11 საუკუნის იოანე სკილიცეს (Ιωάννης Σκυλίτζης) ხელნაწერიდან.]]
