ერთეულთა გაუსის სისტემა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ახალი გვერდი: '''გაუსის ერთეულთა სისტემა''' არის ფიზიკური სიდიდეების გაზომ... |
No edit summary |
||
ხაზი 6:
==="რაციონალიზირებული" ერთეულთა სისტემები===
ერთი განსხვავება გაუსისა და სი-სისტემას შორის არის ფაქტორი 4π-ს არესებობა სხვადასხვა ფორმულებში. სი-სიტემა არის ე.წ. "რაციონალიზირებული",<ref name=Littlejohn>{{cite web | url=http://bohr.physics.berkeley.edu/classes/221/0708/notes/emunits.pdf | format=pdf | title=Gaussian, SI and Other Systems of Units in Electromagnetic Theory | work=Physics 221A, University of California, Berkeley lecture notes | author=Littlejohn, Robert | date=Fall 2007 | accessdate=2008-05-06 }}</ref><ref name=Kowalski>Kowalski, Ludwik, 1986, "[http://alpha.montclair.edu/~kowalskiL/SI/SI_PAGE.HTML A Short History of the SI Units in Electricity,]" ''The Physics Teacher'' 24(2): 97-99. [http://dx.doi.org/10.1119/1.2341955 Alternate web link (subscription required)]</ref>
===მუხტის ერთეული===
ძირითადი განსხვავება გაუსისა და [[ერთეულთა საერთაშორისო სისტემა|სი-სისტემას]] შორის არის მუხტის ერთეულის განმარტებაში. სი-სისტემა მოიცავს საბაზისო ერთეულს ელექტრული დენისათვის ([[ამპერი]]), რის შედეგადაც ელექტრული [[მუხტი]]ს ერთეულის ([[კულონი]]) განისაზღვრება ამ საბაზისო ერთეულის მეშვეობით (1 [[კულონი]]=1 [[ამპერი]] × 1 [[წამი]]). მეორეს მხრივ, გაუსის ერთეულთა სისტემაში მუხტის ერთეული ([[სტატკულონი]], სტატკ) განისაზღვრება როგორც მექანიკური საბაზისო ერთეულების ([[სანტიმეტრი]], [[გრამი]], [[წამი]]) კომბინაცია:
:1 სტატკ = 1 გ<sup>1/2</sup> სმ<sup>3/2</sup> წმ<sup>−1</sup>
მაგალითად, [[კულონის კანონი|კულონის კანონს]] გაუსის სისტემაში განსაკუთრებით მარტივი სახე აქვს:
:<math>F = \frac{Q_1Q_2}{r^2}</math>
სადაც ''F'' ორ მუხტს შორის განზიდვის ძალა, ''Q''<sub>1</sub> and ''Q''<sub>2</sub> არის ურთიერთქმედი სხეულების მუხტები, ''r'' არის მათ შორის მანძილი. თუ ''Q''<sub>1</sub> და ''Q''<sub>2</sub> გამოსახულია [[სტატკულონი|სტატკულონებში]] ხოლო ''r'' [[სანტიმეტრი|სმ]]-ები, მაშინ ''F'' იქნება ძალა [[დინი_(ერთეული)|დინებში]].
იგივე კანონს სი-სისტემაში ასეთი სახე აქვს:
:<math>F = \frac{1}{4\pi\epsilon_0} \frac{Q_1Q_2}{r^2}</math>
სადაც ''ε''<sub>0</sub> არის [[ვაკუუმის შეღწევადობა]], სიდიდე რომელსაც აქვს ა<sup>2</sup> წმ<sup>4</sup> კგ<sup>−1</sup> მ<sup>−3</sup> განზომილება. ''ε''<sub>0</sub>-ის გარეშე განტოლების ორ მხარეს არ ექნება თავსებადი სი-სისტემაში განზომილება. ამის საპირისპიროდ, ''ε''<sub>0</sub> სიდიდე საერთოდ არ არსებობს გაუსის ერთეულთა სისტემაში.
{{ესკიზი}}
Line 13 ⟶ 26:
== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[SI სისტემა]]
*[[სანტიმეტრი-გრამი-წამი ერთეულთა სისტემა|სგწ ერთეულთა სისტემა]]
== სქოლიო ==
| |||