მეგრული გრამატიკა: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ →პროგრესული დეზაფრიკატიზაცია: გრამატიკა, სტილი |
მ გაფორმება |
||
ხაზი 155:
===ფონეტიკური პროცესები===
ზუგდიდურ-სამურზაყანულში ''ი'' და ''უ'' ხშირად სუსტდება და იძლევა ''ჷ''-ს.
*''აე → ეე → ე''
*''აი → ეე → ე''
Line 166 ⟶ 168:
*''ოუ → უუ → უ''
თანხმოვანთა წინ ''გ → რ''.
ხმოვნისწინა და ხმოვანთაშორის პოზიციებში ''ყ → ჸ''. ''ვ'' თანხმოვნის წინ: ''ყ → ჸ/კ''.
გავრცელებული ტიპებია:
Line 178 ⟶ 182:
*გლოტალიზებულთა გავლენით წინმსწრებ თანხმოვანთა გლოტალიზება.
თუკი ფუძე შეიცავს ''რ''-ს, ''-არ'' და ''-ურ'' სუფიქსების დართვისას ამ სუფიქსთა ''რ'' იქცევა ''ლ''-დ. მაგ. ''ხორგა → ხორგ-ულ-ი'' ("ხორგული/ხორგელი").
წესი არ მოქმედებს, თუკი ''რ''-ს შემდეგ ფუძეში ''ლ''-ც გვხვდება. მაგ. ''მარტვილ-ი → მარტვილ-ურ-ი'' ("მარტვილური/მარტვილელი")
წინამავალი ყრუ აფრიკატის ან ყრუ სიბილანტის გავლენით შესაძლოა მომდევნო აფრიკატი ''ჯ'' გამარტივდეს: ''ჯ → დ''. მაგ. ''ორცხონჯი → ორცხონდი'' "სავარცხელი", ''ჭანჯი → ჭანდი'' "ბუზი", ''ისინჯი → ისინდი'' "ისარი" და სხვ.
*მეგრულის ყველა კილოკავში თანხმოვნის წინ ''ლ → რ''.
*მარტვილურში სიტყვის დასაწყისში ხმოვნის წინ - ''ლ → ჲ → ∅'' და ხმოვანთა შორის - ''ლ → ∅''
ხმოვანთა შორის ძირეული ''ვ'' ქრება.მაგ ''ხვავი (ქართ.) → *ხვაი → ხვეე'' (id.), ''მტევანი (ქართ.) → ტიანი'' (id.) და სხვ.
ხშულთა და აფრიკატთა წინ შესაძლოა წარმოიქმნას ფონეტიკური დანამატი ''ნ'' (ლაბიალთა წინ ''ნ → მ'').
|