სოციალური კონსერვატიზმი
სოციალური კონსერვატიზმი — პოლიტიკური ფილოსოფია და კონსერვატიზმის მიმდინარეობა, რომელიც ემხრობა ტრადიციული ფასეულობებისა და ჩამოყალიბებული სოციალური ინსტიტუციების შენარჩუნებას.[1] ეს შეიძლება მოიცავდეს მორალურ საკითხებს.[2] ზოგადად, სოციალური კონსერვატიზმი სკეპტიკურად უყურებს სოციალურ ცვლილებებს და სჯერა სტატუს კვოს შენარჩუნების ისეთ სოციალურ საკითხებზე, როგორიცაა ოჯახური ურთიერთობები, სექსუალური ცხოვრება და პატრიოტიზმი.[3]
ჩრდილოეთ ამერიკაში, XX საუკუნის შუა რიცხვებიდან, სოციალური კონსერვატიზმი წარმოიშვა, როგორც პასუხი ფედერალური ქმედებების სოციალურ საკითხებზე, ისეთებზე როგორიცაა რელიგიის თავისუფლება, სისხლის სამართლებრივი სასჯელის შემცირება, სინდისის თავისუფლება და აბორტი, რომლებიც წევრებმა აღიქვეს, როგორც კონსერვატიული ღირებულებებისა და საზოგადოებრივი წესრიგის საფრთხედ.[4] სოციალური კონსერვატორები ასევე ეთანხმებიან რელიგიური ინსტიტუტების უფლებებს მონაწილეობა მიიღონ საჯარო სფეროში მიმდინარე პროცესებში, რითაც ეწინააღმდეგებიან სახელმწიფო ათეიზმს.[5][6]
სოციალური კონსერვატიზმი და სხვა იდეოლოგიური შეხედულებები რედაქტირება
არ არსებობს აუცილებელი კავშირი სოციალურ და ფისკალურ კონსერვატიზმს შორის; ზოგიერთი სოციალური კონსერვატი, როგორიცაა ჯორჯ ბუში[7] და მაიკლ გერსონი,[8] სხვაგვარად, აპოლიტიკური, ცენტრისტი ან ლიბერალია ეკონომიკურ და ფისკალურ საკითხებზე. სოციალური კონსერვატორები ზოგჯერ შეიძლება ხელი შეუწყონ ეკონომიკურ ჩარევას, როდესაც ინტერვენცია ემსახურება მორალურ ან კულტურულ მიზნებს. ბევრი სოციალური კონსერვატორი მხარს უჭერს წონასწორობას პროტექციონიზმსა და თავისუფალ ბაზარს შორის. მატერიალური კეთილდღეობისადმი ეს საზრუნავი, ისევე როგორც ტრადიციული ჭაბუკების დაცვა, ხშირად საფუძველს მისცემს რელიგიას. მაგალითები მოიცავს ქრისტიან სოციალური კავშირის ბავარიის, რომ ოჯახის პირველი პარტია და Katter ავსტრალიის პარტია და communitarian მოძრაობის შეერთებული შტატები.
სოციალური კონსერვატიზმი სხვადასხვა ქვეყანაში რედაქტირება
ისლამური სამყარო რედაქტირება
მუსლიმური ქვეყნების უმეტესობა მეტადსოციალურად კონსერვატიულია (მაგალითად, სუდანი, მალაიზია და გამბია), ვიდრე მეზობელი ქვეყნები, რომლებიც არ არიან მუსულმანები. ამასთან, ისლამური სამართლის ინტერპრეტაციის გამო, რომელსაც ასევე შარიათს უწოდებენ, ისინი განსხვავდებიან დასავლური გაგების სოციალური კონსერვატიზმისგან.
არაბული სამყარო
არაბული სამყარო ბოლო დროს უფრო კონსერვატიული ხდება სოციალურ და მორალურ საკითხებში, დასავლური ლიბერალიზმის ზრდის გავლენის გამო.
სპარსეთის ყურის არაბული სახელმწიფოები
საუდის არაბეთი ისლამისა და მისი ორი წმინდა სალოცავის სახლია, მეფის (სალმან ბინ აბდულაზიზ ალ საუდის) სახელწოდებით „ორი წმინდა მეჩეთის მეურვე“. საუდის არაბეთის როლი ისლამურ სამყაროში მას აიძულებს დაიცვას ისლამის მკაცრი ინტერპრეტაცია, რადგან ის მიჰყვება ისლამური იურისპრუდენციის ყველაზე მკაცრ იმამ ჰანბალის მაზჰაბს.
ინდოეთი რედაქტირება
ინდუისტური სოციალური კონსერვატიზმი
ინდუისტური სოციალური კონსერვატიზმი ინდოეთში XX საუკუნეში გავლენიან მოძრაობაში გადაიზარდა. პოლიტიკურ ასპარეზზე წარმოდგენილია მემარჯვენე ინდოეთის სახალხო პარტიის მიერ. ინდუსურ სოციალურ კონსერვატიზმს, რომელსაც ასევე ინდუვატის მოძრაობას უწოდებენ, ხელმძღვანელობს ნებაყოფლობითი არასამთავრობო ორგანიზაცია Rashtriya Swayamsevak Sangh. ამ იდეოლოგიის ძირითადი ფილოსოფია არის ნატივიზმი და ინდუიზმს უფრო მეტად აღიქვამს როგორც ეროვნულ იდენტობას და არა რელიგიურს. ნატივიზმისკენ მიდრეკილების გამო, მისი პლატფორმის დიდი ნაწილი დამყარებულია რწმენაზე, რომ ინდოეთში ისლამური და ქრისტიანული დენომინაციები არის ოკუპაციის შედეგი და შესაბამისად, ამ ჯგუფებმა არ უნდა მიიღონ სახელმწიფოს მხრიდან სხვადასხვა ტიპის დათმობები.[9]
ინდური პოლიტიკური პოზიციების თვალსაზრისით, ინდუისტური სოციალური კონსერვატორები ცდილობენ ერთიანი სამოქალაქო კოდექსის ინსტიტუციონალიზაციას (ეს არის ასევე ინსტრუქცია, განსაზღვრული ინდოეთის კონსტიტუციის 44-ე მუხლით) ყველა რელიგიის წევრებისთვის,[10] განსხვავებული პირადი კანონების დადგენით სხვადასხვა რელიგიისთვის. მაგალითად, პოლიგამია ინდოეთის მუსლიმებისთვის ლეგალურია, მაგრამ არა ინდუსებისთვის.
მუსლიმანური სოციალური კონსერვატიზმი
ინდოეთში არსებობს მრავალი სოციალურად კონსერვატიული მუსულმანური ორგანიზაცია, როგორიცაა ინდოეთის ისლამური კავშირის ლიგა, რომელიც მიზნად ისახავს ინდოეთის მუსლიმანური კულტურის შენარჩუნებას, როგორც ერის თვითმყოფადობისა და ისტორიის ნაწილის.
კანადა რედაქტირება
კანადაში, სოციალურ კონსერვატიზმი, ფართო გავრცელების მიუხედავად, არ არის ისეთი თვალსაჩინო საზოგადოებრივ სფეროში, როგორც შეერთებულ შტატებში. იგი გავრცელებულია ქვეყნის ყველა რეგიონში, მაგრამ სოფლად უფრო მეტად არის ტვალში საცემი. ეს ასევე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს დასავლეთ პროვინციების მანიტობას, სასკაჩევანში, ალბერტასა და ბრიტანეთის კოლუმბიის იდეოლოგიურ და პოლიტიკურ კულტურაზე.
შეერთებულ შტატებში არსებულ სოციალურ კონსერვატიზმთან შედარებით, კანადაში გავრცელებული სოციალური კონსერვატიზმი არასდროს ყოფილა საკამრისად გავლენიანი. მთავარი მიზეზი ისაა, რომ ნეოლიბერალური ან ნეოკონსერვატიული სტილის პოლიტიკას, რომელსაც ხელს უწყობდნენ ლიდერები, როგორიცაა კანადის ყოფილი ლიბერალური პარტიის პრემიერ მინისტრი პოლ მარტინი და კანადის ყოფილი კონსერვატიული პარტიის პრემიერ მინისტრი სტივენ ჰარპერი, ყურადღებას ამახვილებდნენ ეკონომიკურ კონსერვატიზმზე, მაგრამ მცირე ან საერთოდ აქცენტის გარეშე საუბრობდნენ სოციალურ კონსერვატიზმზე.[11] მათ უკან მდგომი კონკრეტული, დიდი პოლიტიკური პარტიის გარეშე, სოციალურმა კონსერვატორებმა თავიანთი ხმები გაინაწილეს და დღეს ისინი შეიძლება ვნახოთ თითქმის ყველა პოლიტიკურ პარტიაში.[12]
სოციალური კონსერვატორები ხშირად გრძნობდნენ, რომ მათ არ ასვენებდნენ და ერთგავარად ეცილებოდნენ კანადის პროგრესული კონსერვატიული პარტიის წარმომადგენლები და ეგრეთ წოდებული „წითელი ტორები“ XX საუკუნის ბოლო ნახევრისთვის და ამიტომ, საბოლოოდ, ბევრმა თავისი პოლიტიკური სახლი იპოვა ისეთ პარტიებში, როგორიცაა: კანადის სოციალური საკრედიტო პარტია და კანადის რეფორმების პარტია. მიუხედავად იმისა, რომ რეფორმების პარტია სოციალურ კონსერვატორებში დომინირებს, ლიდერი პრესტონ მენინგი, რომელიც პარტიისთვის უფრო მეტ ეროვნულ მხარდაჭერას ეძებდა, არ სურდა, რომ პარტია მთლიანად შევსებულიყო სოციალურად კონსერვატიული ფასეულობებით. ამან განაპირობა მისი პარტიის ლიდერობიდან ჩამოქვეითება (რომელსაც ახლა კანადურ ალიანსს უწოდებენ) სოციალ კონსერვატორ სტოკველის სასარგებლოდ.[13] პარტიის მემკვიდრემ, კანადის კონსერვატიულმა პარტიამ, მიუხედავად იმისა, რომ არაერთი სოციალურად კონსერვატიული წევრი და კაბინეტის მინისტრები ჰყავდა, არჩია, რომ თავის პლატფორმაზე ყურადღება არ გამახვილებულიყო სოციალურად კონსერვატიულ საკითხებზე. ეს ყველაზე მეტად გამოიკვეთა 2012 წელს. როდესაც კანადის ამჟამინდელმა კონსერვატორულმა პარტიამ განაცხადა, რომ მათ არ აქვთ განზრახვა გააუქმონ ერთსქესიანთა ქორწინება ან აბორტის კანონები.[14]
სამხრეთ აფრიკა რედაქტირება
სოციალურ კონსერვატიზმს მნიშვნელოვანი ადგილი ეკავა აპართეიდულ სამხრეთ აფრიკაში, რომელსაც ეროვნული პარტია მართავდა. ამ დროს მკაცრად შეიზღუდა პორნოგრაფია,[15] აზარტული თამაშები[16] და სხვა საქმიანობა, რომლებიც არასასურველად ითვლებოდა. ბიზნესის უმეტესობას კვირა დღეს აკრძალული ჰქონდათ ბიზნესის კეთება.[17] აბორტი უკანონო იყო, გარდა გაუპატიურების შემთხვევისა და დედის სიცოცხლისთვის საშიშროების დროს. ერთსქესიანთა ქორწინებისა და პოლიგამიის ლეგალიზების მიუხედავად, თანამედროვე სამხრეთ აფრიკაში, მოსახლეობა ჰეტერონორმატულად რჩება ისეთ საკითხებზე, როგორიცაა ჰომოსექსუალიზმი. მოსახლეობის 80%-ს ჰომოსექსუალობის წინააღმდეგია.[18]
ამერიკის შეერთებული შტატები რედაქტირება
შეერთებულ შტატებში სოციალური კონსერვატიზმი არის მემარჯვენე პოლიტიკური იდეოლოგია, რომელიც ეწინააღმდეგება სოციალურ პროგრესივიზმს. იგი ემყარება იმ იდეალების შენარჩუნებას, რასაც მიმდევრები ხშირად „ტრადიციულ“ ან „ოჯახურ ღირებულებებს“ უწოდებენ. თუმცა რნიშნული მოძრაობის გაცხადებული მიზნები ხშირად განსხვავდება მის მიერ დაარსებული ორგანიზაციების შიგნით არსებული იდეებისგან, რაც ართულებს იდეოლოგიურ პრეფერენცირებას. ამასთან, არსებობს მრავალი ზოგადი პრინციპი, რომელსაც სოციალური კონსერვატორების უმეტესი ნაწილი ემორჩილება, მაგალითად ისინი აბორტის ჭინააღმდეგ გამოდიან და ერთსქესიანთა ქორწინებას ეწინააღმდეგებიან.
რესპუბლიკური პარტია უმსხვილესი პოლიტიკური პარტიაა, რომელსაც სოციალურად კონსერვატიული იდეალები აქვს მის საკუთარ პლატფორმაში. სოციალურად კონსერვატიული სხვა პარტიების შემადგენლობაში შედის კონსტიტუციური პარტია და აკრძალვის პარტია.
სოციალური კონსერვატორები ყველაზე ძლიერები არიან სამხრეთში, სადაც ისინი მთავარ პოლიტიკურ ძალად ითვლებიან და ისწრაფიან იმ იდეალების მიღწევამდე, რომლებსაც პარტიული პლატფორმა წარმოაჩენს ეროვნულად. ბოლო ათწლეულების განმავლობაში, სოციალური კონსერვატიზმის მომხრეებმა უდიდესი როლი ითამაშეს რონალდ რეიგანისა და ჯორჯ ბუშის პოლიტიკურ კოალიციებში.[19]
სოციალური კონსერვატიული პოლიტიკური პარტიების სია რედაქტირება
ალბანეთი რედაქტირება
- წითელი და შავი ალიანსი
- კონსერვატიული პარტია
- ალბანეთის დემოკრატიული პარტია
- ქრისტიან დემოკრატები
არგენტინა რედაქტირება
- ქრისტიან-დემოკრატიული პარტია
სომხეთი რედაქტირება
ავსტრალია რედაქტირება
- ავსტრალიის ლიბერალური პარტია
- ავსტრალიის ეროვნული პარტია
- პაულინ ჰანსონის ერთი ერი
- ავსტრალიის პირველი პარტია
- დემოკრატიული ლეიბორისტული პარტია
- ქრისტიან-დემოკრატიული პარტია
- ავსტრალიელი ქრისტიანები
- კატტერის ავსტრალიის პარტია
- ავსტრალიის კონსერვატორები
ავსტრია რედაქტირება
- ავსტრიის ქრისტიანული პარტია
- ალიანსი ავსტრიის მომავლისთვის
- ავსტრიის თავისუფლების პარტია
- ავსტრიის სახალხო პარტია
ბანგლადეში რედაქტირება
- Jamaat-e-Islami ბანგლადეში
ბელგია რედაქტირება
- ვლაამს ბელანგი
- ვლაამს ბლოკი
- ჰუმანისტური დემოკრატიული ცენტრი
- ქრისტიან-დემოკრატები და ფლამანდიელები
- ქრისტიანული სოციალური პარტია
- კათოლიკური პარტია
ბოსნია და ჰერცეგოვინა რედაქტირება
ბრაზილია რედაქტირება
- ბრაზილიის რესპუბლიკური პარტია
- პატრიოტა
- სოციალურ ქრისტიანული პარტია
- სოციალურ-ლიბერალური პარტია
- ბრაზილიის შრომის განახლების პარტია
ხორვატია რედაქტირება
- ხორვატიის ქრისტიან-დემოკრატიული პარტია
- ხორვატიის უფლებების პარტია
- ხორვატიის ზრდა
კანადა რედაქტირება
- კანადის ქრისტიანული მემკვიდრეობის პარტია
- ჩრდილოეთის ალიანსი
- პრო-ცხოვრება ალბერტას პოლიტიკური ასოციაცია
- ალბერტას რეფორმების პარტია
- გაერთიანებული კონსერვატიული პარტია
- კანადის კონსერვატიული პარტია (ფრაქციები)
კოლუმბია რედაქტირება
- კოლუმბიის კონსერვატიული პარტია
კოსტა-რიკა რედაქტირება
- კოსტა რიკის განახლების პარტია
- ეროვნული აღდგენის პარტია
- ქრისტიან-დემოკრატიული ალიანსი
ჩეხეთის რესპუბლიკა რედაქტირება
- ქრისტიანული და დემოკრატიული კავშირი - ჩეხოსლოვაკიის სახალხო პარტია
- თავისუფლება და პირდაპირი დემოკრატია
- კოალიცია რესპუბლიკისთვის - ჩეხოსლოვაკიის რესპუბლიკური პარტია
- ეროვნული დემოკრატია
- სამოქალაქო დემოკრატიული პარტია (ფრაქციები)
დანია რედაქტირება
- დანიის სახალხო პარტია
- ქრისტიან-დემოკრატიული პარტია
ფარერის კუნძულები რედაქტირება
- ცენტრის პარტია
ფინეთი რედაქტირება
- ქრისტიან დემოკრატები
- ნამდვილი ფინელები
საფრანგეთი რედაქტირება
- რესპუბლიკელთა არაერთი წევრი საფრანგეთში სოციალურად კონსერვატიულად მიიჩნევა, მათ შორის ქრისტიან-დემოკრატიული პარტია, LR-ის შვილობილი
- მოძრაობა საფრანგეთისთვის
- ეროვნული ფრონტი[20]
- ნაციონალური რესპუბლიკური მოძრაობა
- კოალიცია ლა ვიე და ლა ფამილი
ლიტერატურა რედაქტირება
- Heywood, Andrew (2017). Political Ideologies: An Introduction. Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-137-60604-4.CS1 maint: ref=harv (link)
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Heywood 2017.
- ↑ Hall, Peter A.; Lamont, Michèle (22 April 2013). Social Resilience in the Neoliberal Era (en). Cambridge University Press, გვ. 166. ISBN 9781107034976.
- ↑ Dahms, Harry F. (2014). Mediations of Social Life in the 21st Century (en). Emerald Group Publishing, გვ. 101. ISBN 9781784412227.
- ↑ Liberalism & Conservatism. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-11-14. ციტირების თარიღი: 2020-05-31.
- ↑ Conservatives Without Conscience.
- ↑ Religion and Politics in the United States.
- ↑ "Conservative" Bush Spends More than "Liberal" Presidents Clinton, Carter. Cato.org (31 July 2003). ციტირების თარიღი: 30 March 2011.
- ↑ „Michael Gerson - Compassionate to the End“. 30 January 2008. ციტირების თარიღი: 30 March 2011.
- ↑ M S Golwalkar (1966), Bunch of thoughts, Publishers: Sahitya Sindhu Prakashana
- ↑ Press Trust of India. (2 August 2003) Muslim leaders oppose uniform civil code. Express India. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 სექტემბერი 2012. ციტირების თარიღი: 18 August 2014.
- ↑ John Middlemist Herrick and Paul H. Stuart, eds. Encyclopedia of social welfare history in North America (2005) p. 143
- ↑ David M. Haskell, Through a lens darkly: how the news media perceive and portray evangelicals (2009) p 57
- ↑ Murray Dobbin, Preston Manning and the Reform Party (1991)
- ↑ . 13 January 2012. აკლია ან იგნორირებულია
|title=(დახმარება) - ↑ JCW Van Rooyen, Censorship in South Africa (Cape Town: Juta and Co., 1987),
- ↑ Bet and board in the new South Africa. (legalisation of gambling could lead to growth of casinos, lotteries)(Brief Article)The Economist (US) | 5 August 1995
- ↑ Apartheid mythology and symbolism. desegregated and re-invented in the service of nation building in the new South Africa: the covenant and the battle of Blood/Ncome River
- ↑ Dale T. McKinley. South Africa's Social Conservatism: A Real and Present Danger. SACSIS.org.za.
- ↑ Darren Dochuk, From Bible Belt to Sun Belt: Plain-Folk Religion, Grassroots Politics, and the Rise of Evangelical Conservatism (W.W. Norton & Company; 2010) shows how migrants to Southern California from Oklahoma, Texas, and Arkansas provided evangelical support for social conservatism.
- ↑ Depuis 2011, le FN est devenu "protectionniste au sens large". Libération.fr.