საკი

საკი
	; სამხრეთული საკი (P. irrorata)
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:	ცხოველები
ტიპი:	ქორდიანები
კლასი:	ძუძუმწოვრები
რიგი:	პრიმატები
ქვერიგი:	ცხვირფართო მაიმუნები
ოჯახი:	საკისებრნი
გვარი:	საკი
ლათინური სახელი
	Pithecia (Desmarest, 1804)
ITIS	572819
NCBI	30597
EOL	14236
FW	92609

საკი^[1] (ლათ. Pithecia) — ცხვირფართო მაიმუნების გვარი საკისებრთა ოჯახისა. მოიცავს 13–16 სახეობას;^[2]^[3]^[4] მათ შორისაა: საკი-ბერი (P. monachus), თეთრი ანუ თეთრსახა (P. pithecia), სამხრეთული (P. irrorata), თეთრფეხა (P. albicans), ეკვატორული (P. aequatorialis) და სხვ. გავრცელებული არიან სამხრეთ ამერიკის ტროპიკულ ტყეებში. მათი სხეულის სიგრძეა 30–71 სმ, კუდისა — 26–54 სმ, მასა 0,7–1,7 კგ. აქვთ გრძელი, ხშირი და რბილი ბეწვი. თეთრ საკის თავი თეთრი აქვს, ტანი და კიდურები კი — შავი. სხვა სახეობების შეფერილობა უფრო ერთფეროვანია, შავი, ვერცხლისფერ-რუხი ან მურა. ბინადრობენ ხეების ზედა იარუსებზე. აქტიურები არიან დღისით. იკვებებიან ნაყოფებით, კენკრით, ფოთლებით, მცირე ზომის ხერხემლიანებით; ზოგჯერ იჭერენ ღამურების ფუღუროებში. ცხოვრობენ მცირე ოჯახურ ჯგუფებად. ურთიერთობენ ხმამაღალი ყვირილის საშუალებით. მაკეობა 163–176 დღე გრძელდება. შობენ, ჩვეულებრივ, 1 ნაშიერს, რომელიც დამოუკიდებელი ხდება 6 თვის ასაკიდან. ტყვეობაში ცხოვრობენ 35 წლამდე. ადგილობრივი მოსახლეობა მათზე ხორცის გამო ნადირობს.^[5]

სქოლიო

↑ Pithecia — ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი.
↑ Marsh, L. K. (July 2014). „A Taxonomic Revision of the Saki Monkeys, Pithecia Desmarest, 1804, Part 1“ (PDF). Neotropical Primates. IUCN/SSC Primate Specialist Group, Conservation International. 21 (1): 1–82. doi:10.1896/044.021.0101. ციტირების თარიღი: 2014-09-03.
↑ Marsh, L. K. (July 2014). „A Taxonomic Revision of the Saki Monkeys, Pithecia Desmarest, 1804, Part 2“ (PDF). Neotropical Primates. IUCN/SSC Primate Specialist Group, Conservation International. 21 (1): 83–163. doi:10.1896/044.021.0101. ციტირების თარიღი: 2014-09-03.
↑ Serrano-Villavicencio, J.E.; Murtado, C.M.; Vendramel, R.L.; Oliveira do Nascimento, F. (January 2019). „Reconsidering the taxonomy of the Pithecia irrorata species group (Primates: Pitheciidae)“. Journal of Mammalogy. 100 (1): 130–141. doi:10.1093/jmammal/gyy167.
↑ Аверьянов А. О. Саки // Большая российская энциклопедия. т. 29. — М., 2015. — стр. 219.

[1] Pithecia — ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი.

[Marsh2014_part1-2] Marsh, L. K. (July 2014). „A Taxonomic Revision of the Saki Monkeys, Pithecia Desmarest, 1804, Part 1“ (PDF). Neotropical Primates. IUCN/SSC Primate Specialist Group, Conservation International. 21 (1): 1–82. doi:10.1896/044.021.0101. ციტირების თარიღი: 2014-09-03.

[Marsh2014_part2-3] Marsh, L. K. (July 2014). „A Taxonomic Revision of the Saki Monkeys, Pithecia Desmarest, 1804, Part 2“ (PDF). Neotropical Primates. IUCN/SSC Primate Specialist Group, Conservation International. 21 (1): 83–163. doi:10.1896/044.021.0101. ციტირების თარიღი: 2014-09-03.

[Serrano2019-4] Serrano-Villavicencio, J.E.; Murtado, C.M.; Vendramel, R.L.; Oliveira do Nascimento, F. (January 2019). „Reconsidering the taxonomy of the Pithecia irrorata species group (Primates: Pitheciidae)“. Journal of Mammalogy. 100 (1): 130–141. doi:10.1093/jmammal/gyy167.

[5] Аверьянов А. О. Саки // Большая российская энциклопедия. т. 29. — М., 2015. — стр. 219.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]