პოლონეთის პრუსიული ანექსია
პრუსიის ნაწილი აღნიშნავს პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობის ყოფილ ტერიტორიებს რომლის ანექსიაც მოახდინა პრუსიამ პოლონეთის დანაწილების შემდეგ, (1772-1795 წლებში).
ისტორია
რედაქტირებაპრუსიის სამეფომ (XIX საუკუნის მეორე ნახევრიდან ცნობილი როგორც გერმანიის იმპერია) პოლონეთის სამივე დანაწილლების დროს მოახდინა მისი ტერიტორიების ანექსია, ამასთან ის ამ პროცესების მთავარი ინიციატორი იყო.
პრუსიის ნაწილის მნიშვნელოვან ისტორიულ მოვლენებია:
- ნაპოლეონისტური ვარშავის საჰერცოგოს ჩამოყალიბება (1807) და ვენის კონგრესზე მისი გაუქმება (1815).
- პოლონეთის დიდი აჯანყება (1806)
- პოლონეთის დიდი აჯანყება (1846)
- პოლონეთის დიდი აჯანყება (1848)
- პოლონეთის დიდი აჯანყება (1918–1919)
ადმინისტრაციული დაყოფა
რედაქტირებაპრუსიამ პოლონეთის ანექსირებული ტერიტორიები შემდეგნაირად:
- ნეტზეს ოლქი - (1772-1793)
- ახალი სილეზია - (1795-1807)
- ახალი აღმოსავლეთ პრუსია - (1795-1807)
- სამხრეთ პრუსია - (1793-1806)
- აღმოსავლეთ პრუსია - (1773-1829)
- დასავლეთ პრუსია - (1773-1824)
პირველი დანაწევრების დროს პრუსიამ მიიღო 36,000 კმ² და დაახლოებით 600,000 ადამიანი. მეორე დაყოფის დროს - 58,000 კმ² და 1 მილიონი მოსახლე. მესამე დაყოფისას - 55,000 კმ² და 1 მილიონი ადამიანი. ჯამში პრუსიას ყოფილი თანამეგობრობის მიწების დაახლოებით 20% (149 000 კმ²) და მოსახლეობის 23% (2.6 მილიონი ადამიანი) ერგო.[1] გეოგრაფიული თვალსაზრისით პრუსიის მიერ ანექსირებული ტერიტორია შეადგენდა პროვინციას: დიდი პოლონეთი (პოლ. Wielkopolska).
დროთა განმავლობაში ადმინისტრაციული დაყოფა იცვლებოდა. პრუსიის დიდი ადმინისტრაციული ერთულები რომლებიც პოლონეთის ტერიტორიებს შეიცავდნენ იყო:
- პოზნანის დიდი სამთავრო (1815–1848)
- პოზნანის პროვინცია (1848–1919)
საზოგადოება
რედაქტირებაპრუსიულ ნაწილში მცხოვრები პოლონელები განიცდიდნენ ძლიერ გერმანიზაციას. (გერმ. Kulturkampf).[2] თუმცა ამ პოლიტიკას გერმანელი ლიდერებისთვის მოსალოდნელი ეფექტის საპირისპირო შედეგი ჰქონდა: ასიმილაციის ნაცვლად პოლონელთა უმცირესობა უფრო ორგანიზებული გახდა და მათი ეროვნული თვითშეგნება გაიზარდა.[2] დანარჩენ ორ: რუსულ და ავსტრიულ ნაწილებთან შედარებით აქ განათლების დონე უფრო მაღალი იყო.[2]
ეკონომიკა
რედაქტირებაეკონომიკური თვალსაზრისით პრუსიის მიერ ანექსირებული ნაწილი, პრუსიის მთავრობის პროგრესული პოლიტიკის წყალობით ყველაზე მეტად იყო განვითარებული.[2] გერმანიის მთავრობა ხელს უწყობდა ეფექტიანი სოფლის მეურნეობის, ინდუსტრიის, ფინანსური ინსტიტუტების და ტრანსპორტის განვითარებას.[2]
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირებალიტერატურა
რედაქტირება- ნორმან დეივისი: God's Playground, გვ. 102-119: GALICIA: პრუსიის ნაწილი (1772-1918)
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ პიოტრ სტეფან ვანდიცი, თავისუფლების ფასი: აღმოსავლეთ ცენტრალური ევროპის ისტორია შუასაუკუნეებიდან დღემდე, Routledge (UK), 2001, ISBN 0-415-25491-4, Google Print, გვ.133
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Andrzej Garlicki, პოლონურ-ქართული სამხედრო კავშირი, Polityka: Wydanie Specjalne 2/2008, ISSN 1730-0525, pp. 11–12