მოლდოვის სამთავროს მმართველების სია

მოლდოვის სამთავროს მმართველები — მოიხსენიებიან შუა საუკუნეებიდან (როგორც კარპატების მმართველები) 1862 წელს ვლახეთთან გაერთიანებამდე.

სია რედაქტირება

მოლდოვის თავადები რედაქტირება

არა დინასტიური რედაქტირება

პორტრეტი მმართველი დასაწყისი დასასრული შენიშვნა
  დრაგოში 1347 1354 მოიხსენიება როგორც მოლდოვის ადრეული მმართველი. ის იყო ლუი I-ის წარმომადგენელი, რომელსაც ევალებოდა შეექმნა დაცვის ზოლი ოქროს ურდოს წინააღმდეგ.
სასი 1354 1363 დრაგოშის შვილი

ბოგდან-მუშატები რედაქტირება

პორტრეტი მმართველი დასაწყისი დასასრული შენიშვნა
  ბოგდან I 1363 1367 ხელისუფლებაში სასის დამხობით მოვიდა
პეტრუ I 1367 ივლისი, 1368 ბოგდან I-ის შვილიშვილი [1]
  ლაცკო ივლისი 1368 1375 ბოგდან I-ის შვილი, ტახტიდან ჩამოაგდო პეტრუ I [1]
  პეტრუ II 1375 დეკემბერი 1391 სავარაუდოდ კოსტიას შვილი
  რომან I დეკემბერი 1391 მარტი 1394 სავარაუდოდ კოსტიას შვილი
  სტეფან I მარტი 1394 28 ნოემბერი 1399 რომან I-ის შვილი
იუგა (გიორგი I) 28 ნოემბერი 1399 29 ივნისი 1400 რომან I-ის შვილი, ტახტიდან ჩამოაგდო ვლახეთის მმართველმა მირჩა მოხუცებულმა
  ალექსანდრე I 29 ივნისი 1400 1 იანვარი 1432 რომან I-ის შვილი, ტახტზე აიყვანა მირჩამ
ილია I 1 იანვარი, 1432 სექტემბერი, 1433 I პერიოდი, ალექსანდრეს შვილი.
შტეფან II სექტემბერი, 1433 4 აგვისტო, 1435 I პერიოდი, ალექსანდრეს შვილი.
ილია I 4 აგვისტო, 1435 1 აგვისტო, 1442 2-ე პერიოდი, ქვეყანას 1436 წლის 8 მარტამდე მართავდა სტეფან II-სთან ერთად.
შტეფან II 8 მარტი 1436 13 ივლისი 1447 2-ე პერიოდი, 8 მარტი, 1436 – 1 იანვარი, 1442 ილია I-თან ერთად ; 1444–1445 პეტრუ II-სთან ერთად.
პეტრუ III მაისი, 1444 1445 I პერიოდი, სტეფან II-სთან ერთად.
რომან II 13 ივლისი, 1447 22 აგვისტო, 1447 ილიას შვილი; I პერიოდი.
პეტრუ III 22 აგვისტო, 1447 23 დეკემბერი, 1447 II პერიოდი.
რომან II 23 დეკემბერი, 1447 1448 წლის 23 თებერვლიდან 5 აპრილამდე II პერიოდი.
პეტრუ III 5 აპრილი, 1448 10 ოქტომბერი, 1448 III პერიოდი.
ჩუბერ ვოდა 10 ოქტომბერი, 1448 დეკემბერი, 1448 არ იყო დინასტიის წარმომადგენელი. ხორვატიაში დაბადებული უნგრელი დიდებული. ის ჯართან ერთად გამოგზავნილი იყო, რათა დახმარებოდა პეტრუ III-ს მისი ძმის რომანის დამარცხებაში. თუმცა პეტრუ გარდაიცვალა და გვირგვინი ჩუბერმა დაიდგა. მას თავის ქრონიკებში მოიხსენიებს გრიგორე ურეკე.
ალექსანდრე II დეკემბერი, 1448 12 იანვარი, 1449 ილია I-ის შვილი; I პერიოდი.
  ბოგდან II 12 იანვარი, 1449 15 ოქტომბერი, 1451 ალექსანდრეს ძმისწული.
  პიოტრ არონი 15 ოქტომბერი, 1451 24 თებერვალი, 1452 ალექსანდრეს უკანონო შვილი; I პერიოდი.
ალექსანდრე II 24 თებერვალი, 1452 22 აგვისტო, 1454 II პერიოდი.
  პიოტრ არონი 22 აგვისტო, 1454 8 თებერვალი, 1455 II პერიოდი.
ალექსანდრე II 8 თებერვალი, 1455 25 მარტი, 1455 III პერიოდი.
  პიოტრ არონი 25 მარტი, 1455 12 აპრილი, 1457 III პერიოდი.
  შტეფან III დიდი 12 აპრილი, 1457 2 ივლისი, 1504 ბოგდან II-ს შვილი. მისი მმართველობის დროს მოლდავეთმა მიაღწია მისი განვითარების მაქსიმუმს.
  ბოგდან III 2 ივლისი, 1504 22 აპრილი, 1517 შტეფან III დიდის შვილი;
  შტეფან IV 22 აპრილი, 1517 14 იანვარი, 1527 ბოგდან III-ის შვილი;
  პიოტრ V რარეში 14 იანვარი, 1527 14 სექტემბერი, 1538 შტეფან დიდის უკანონო შვილი, I პერიოდი.
შტეფან V 21 სექტემბერი, 1538 20 დეკემბერი, 1540 შტეფან დიდის შვილიშვილი
ალექსანდრე III 21 დეკემბერი, 1540 9 ან 16 თებერვალი, 1541 ბოგდან III-ის შვილი.
  პიოტრ V რარეში 9 ან 16 თებერვალი, 1541 2 ან 3 სექტემბერი, 1546 II პერიოდი.
  ილია II რარეში 2 ან 3 სექტემბერი, 1546 30 მაისი, 1551 პიოტრ რარეშის პირველი ვაჟი
  შტეფან VI რარეში 30 მაისი, 1551 1 სექტემბერი, 1552 პიოტრ რარეშის მეორე ვაჟი
იოან I ჯოლდეა 4 - 12 სექტემბერი, 1552 4 - 12 სექტემბერი, 1552 არ იყო დინასსტის წარმომადგენელი. მართავდა 1552 წელს 2 ან 3 დღით.
  ალექსანდრ ლეპუშნიანუ 4 - 12 სექტემბერი, 1552 30 ნოემბერი, 1561 ბოგდან III-ს შვილი, შტეფან IV-ს ძმა; I პერიოდი.
  იოან იაკობ ჰერაკლიდისი 18 ნოემბერი, 1561 9 ნოემბერი, 1563 დესპოტ ვოდა, არ იყო დინასტიის წარმომადგენელი.
შტეფან ტომშა 9 აგვისტო, 1563 20 თებერვალი - 10 მარტი, 1564 არ იყო დინასტიის წარმომადგენელი.
  ალექსანდრ ლეპუშნიანუ 20 თებერვალი - 10 მარტი, 1564 9 მარტი, 1568 II პერიოდი.
  ბოგდან IV 9 მარტი, 1568 15 თებერვალი, 1572 ალექსანდრ ლეპუშნიანუს შვილი.
  იოან ვოდე 15 თებერვალი, 1572 11 ივნისი, 1574 შტეფან IV-ს შვილი; ასევე მოიხსენიება როგორც: იოან მამაცი.

ბასარაბების დინასტია (დრაკულეშტების ხაზით) და ბოგდან-მუშატები რედაქტირება

პორტრეტი მმართველი დასაწყისი დასასრული ოჯახი შენიშვნა
  პიოტრ VI კოჭლი 1574 1577 დრაკულეშტები I პერიოდი
  ივან პოდკოვა ნოემბერი, 1577 დეკემბერი, 1577 ჰეტმანი (პოლონელთა ან კაზაკთა სამხედრო მეთური). არ იყო დინასტიის წარმომადგენელი.
  პიოტრ VI კოჭლი 1578 1579 დრაკულეშტები II პერიოდი
იანკუ სასული 1579 1582 ბოგდან-მუშატები პეტრუ რარეშის უკანონო შვილი
  პიოტრ VI კოჭლი 1582 1591 დრაკულეშტები III პერიოდი
აარონ ტირანი 1591 1592 ბოგდან-მუშატები ალექსანდრე ლაპუშნეანუს შვილი; I პერიოდი
ალექსანდრ ბრაზიანი 1592 1592 ბოგდან-მუშატები ბოგდან IV-ს შვილი; ასევე იყო ვლახეთის მმართველიც (1592–1593)
პეტრუ კაზაკი 1592 1592 ბოგდან-მუშატები ალექსანდრე ლაპუშნეანუს შვილი.
აარონ ტირანიt 1592 1595 ბოგდან-მუშატები II პერიოდი
  შტეფან რაზვანი 1595 1595

ბასარაბების დინასტია (დრაკულეშტების ხაზით) და მოვილები რედაქტირება

პორტრეტი მმართველი დასაწყისი დასასრული ოჯახი შენიშვნა
  იერემია მოვილა 1595 1600 მოვილები პეტრუშ რარეშის შვილიშვილი; I პერიოდი.
  მიხაილ I მამაცი 1600 1600 დრაკულეშტები ასევე მართავდა ვლახეთს (1593–1600 წლებში) და ტრანსილვანიას (1599–1600 წლებში).
  იერემია მოვილა 1600 1606 მოვილები II პერიოდი.
  სიმიონ მოვილა 1606 1607 მოვილები იერემია მოვილას ძმა.
მიხაილ II მოვილა 1607 1607 მოვილები იერემია მოვილას შვილი; I პერიოდი.
კონსტანტინ I მოვილა 1607 1607 მოვილები იერემია მოვილას შვილი; დედამისის ელიზაბეტა კსომორტანის რეგენტობის ქვეშ; I პერიოდი.
მიხაილ II მოვილა 1607 1607 მოვილები II პერიოდი.
კონსტანტინ I მოვილა 1607 1611 მოვილები დედამისის რეგენტობის ქვეშ; II პერიოდი.
  სტეფან IX ტომშა 1611 1615 II პერიოდი.
ალექსანდრუ VI მოვილა 1615 1616 მოვილები
  რადუ მიჰნია 1616 1619 დრაკულეშტები I პერიოდი.
  გასპარ გრაციანი 1619 1620

სხვადასხვა დინასტიები რედაქტირება

პორტრეტი მმართველი დასაწყისი დასასრული ოჯახი შენიშვნა
ალექსანდრუ VII ილიაში 1620 1621 ბოგდან-მუშატები პეტრუ VI-ს ძმისწული; I პერიოდი.
  შტეფან IX ტომშა 1621 1623 II პერიოდი.
  რადუ მიჰნია 1623 1626 დრაკულეშტები II პერიოდი.
  მირონ ბარნოვშჩი-მოვილა 1626 1629 მოვილეშტები I პერიოდი.
ალექსანდრუ VIII კოკონული
(ალექსანდრე ბავშვი-პრინცი)
1626 1629 დრაკულეშტები I პერიოდი.
მოისე მოვილა 1630 1631 მოვილეშტები I პერიოდი.
ალექსანდრუ VII ილიაში 1631 1633 ბოგდან-მუშატები II პერიოდი.
  მირონ ბარნოვშჩი-მოვილა 1633 1633 მოვილეშტები II პერიოდი.
მოისე მოვილა 1633 1634 მოვილეშტები II პერიოდი.
  ვასილი ლუპუ 1634 1653 I პერიოდი.
  გეორგი II შტეფანი 1653 1653 I პერიოდი.
  ვასილი ლუპუ 1653 1653 II პერიოდი.
  გეორგი II შტეფანი 1653 1658 II პერიოდი.
  გეორგი III გიკა 1658 1659 გიკები
კონსტანტინ შერბანი 1659 1659 I პერიოდი.
  შტეფან X ლუპუ 1659 1661 ასევე უწოდებდნენ პაპურა-ვიოვიდა; I პერიოდი.
  კონსტანტინ შერბანი 1661 1661 II პერიოდი.
  შტეფან X ლუპუ 1659 1661 II პერიოდი.
ეუსტრატი დაბიჯა 1661 1665
  გეორგე IV დუკა 1665 1666 I პერიოდი.
  ილიაშ III ალექსანდრუ 1666 1668 ბოგდან-მუშატები მოლდოვეთის ბოლო მმართველი ბოგდან-მუშატების დინასტიიდან; ალექსანდრუ VII-ს შვილი
  გეორგე IV დუკა 1668 1672 II ვადა.
შტეფან XI პეტრიჩეიკუ 1672 1673 I პერიოდი.
დუმიტრაშკუ კანტაკუზენო 1673 1673 კანტაკუზენები I პერიოდი.
შტეფან XI პეტრიჩეიკუ 1673 1674 II პერიოდი.
დუმიტრაშკუ კანტაკუზენო 1674 1675 კანტაკუზენები II პერიოდი.
  ანტონი როზეტი 1675 1678 როზეტები
  გეორგე IV დუკა 1678 1683 III პერიოდი.
შტეფან XI პეტრიჩეიკუ 1683 1684 III პერიოდი.
დუმიტრაშკუ კანტაკუზენო 1684 1685 კანტაკუზენები III პერიოდი.
  კონსტანტინ კანტემირი 1685 1693 კანტემირები
  დიმიტრი კანტემირი 1693 1693 კანტემირები I პერიოდი; ტახტიდან ოტომანებმა ჩამოაგდეს.
კონსტანტინ დუკა 1693 1695 I პერიოდი.
  ანტიოჰ კანტემირი 1695 1700 კანტემირები I პერიოდი.
კონსტანტინ დუკა 1700 1703 II პერიოდი.
კანცლერი
იოან ბუჰუსი
1703 1703 I პერიოდი.
  მიჰაილ III რაკოვიცე 1703 1705 რაკოვიცები I პერიოდი.
  ანტიოჰ კანტემირი 1705 1707 კანტემირები II პერიოდი.
  მიჰაილ III რაკოვიცე 1707 1709 რაკოვიცები II პერიოდი.
კანცლერი
იოან ბუჰუსი
1709 1710 II პერიოდი.
  ნიკოლაი მავროკორდატი 1709 1710 მავროკორდატები I პერიოდი.
  დიმიტრი კანტემირი 1710 1711 კანტემირები II პერიოდი.

ფანარიოტები (1711–1821) რედაქტირება

პორტრეტი მმართველი დასაწყისი დასასრული ოჯახი შენიშვნა
კაიმაკამი (ოტომანების ადმისტრაციის მმართველი)
ლუპუ კოსტაჩი
1711 1711
  იოან მავროკორდატი 1711 1711 მავროკორდატები
  ნიკოლაი მავროკორდატი 1711 1715 მავროკორდატები II პერიოდი.
  მიჰაი რაკოვიტა 1715 1726 რაკოვიტები III პერიოდი.
  გრიგორი II გიკა 1726 1733 გიკები I პერიოდი.
  კონსტანტინ მავროკორდატი 1733 1735 მავროკორდატები I პერიოდი.
  გრიგორი II გიკა 1735 1739 გიკები II პერიოდი.
რუსეთის ოკუპაცია 1739 1739 რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1735-1739)
  გრიგორი II გიკა 1739 1741 გიკები III პერიოდი.
  კონსტანტინ მავროკორდატი 1741 1743 მავროკორდატები II პერიოდი.
იოან II მავროკორდატი 1743 1747 მავროკორდატები ნიკოლაი მავროკორდატის შვილი და კონსტანტინ მავროკორდატი ძმა
  გრიგორი II გიკა 1747 1748 გიკები III პერიოდი.
  კონსტანტინ მავროკორდატი 1748 1749 მავროკორდატები III პერიოდი.
იორდაჩ სტავრაჩი 1749 1749
კონსტანტინ რაკოვიტა 1749 1753 რაკოვიტა I პერიოდი.
  მატეი გიკა 1753 1756 გიკები
კონსტანტინ რაკოვიტა 1756 1757 რაკოვიტა II პერიოდი.
სკარლატ გიკა 1757 1758 გიკები
  იოან ტეოდორ კალიმაკი 1758 1761 კალიმაკები
  გრიგორი კალიმაკი 1761 1764 კალიმაკები I პერიოდი.
  გრიგორი III გიკა 1764 1767 გიკები I პერიოდი.
  გრიგორი კალიმაკი 1767 1769 კალიმაკები II პერიოდი.
  კონსტანტინ მავროკორდატი 1769 1769 მავროკორდატები 4th rule
რუსეთის ოკუპაცია 1769 1774 რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1768-1774)
  გრიგორი III გიკა 1774 1777 გიკები II პერიოდი.
  კონსტანტინ მურუზი 1777 1782 მურუზები IV პერიოდი.
ალექსანდრუ მავროკორდატ დელიბეი 1782 1785 მავროკორდატები
ალექსანდრუ მავროკორდატ ფირარისი 1785 1786 მავროკორდატები
  ალექსანდრე იპსილანტი 1786 1788 იპსილანტები
  ავსტრიული ოკუპაცია 1787 1791 სამხედრო მმართველი: ფრიდრიხ იოსია საქსენ-კობურგელი
  ემანუელ როსეტე 1788 1789 როსეტები ასევე უწოდებდნენ მანოლეს ან მანოლაჩე
რუსეთის ოკუპაცია 1788 1791 რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1787-1791)
  ალექსანდრუ მურუზი 1792 1792 მურუზები I პერიოდი.
მიჰაი სუცუ 1793 1795 სუცუები ასევე უწოდებდნენ დრაკოს.
  ალექსანდრუ კალიმაკი 1795 1799 კალიმაკები
  კონსტანტინ იპსილანტი 1799 1801 იპსილანტები
  ალექსანდრუ სუცუ 1801 1802 სუცუები
კანსცლერი
იორდაკე კონტა
1802 1802
  ალექსანდრუ მურუზი 1802 1802 მურუზები II პერიოდი.
  სკარლატ კალიმაკი (ჰოსპოდარი) 1806 1806 კალიმაკები I პერიოდი.
  ალექსანდრუ მურუზი 1806 1807 მურუზები III პერიოდი.
რუსეთის ოკუპაცია 1806 1812 რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1806-1812)
ბესარაბია 1812 წელს მოექცა რუსეთის იმპერიის მმართველობაში.)
ალექსანდრე ჰანგერლი 1807 1807
  სკარლატ კალიმაკი 1807 1807 კალიმაკები რუსებმა ჩამოაგდეს ტახტიდან; II პერიოდი.
კაიმაკამი
იორდაკ რუსეტ-როზნოვანუ
1807 1807 როსეტები
  კაიმაკამი მიტროპოლიტი
ვენიამინ კოსტაკი
1807 1812 II პერიოდი.
  სკარლატ კალიმაკი 1812 1819 კალიმაკი III პერიოდი.
  მიჰაილ სუცუ 1819 1821 სუცები
სტოლნიჩი
რუმინელი თავადების წოდება
1819 1819
  კაიმაკამი მიტროპოლიტი
ვენიამინ კოსტაკი
ვენიამინ კოსტაკი
1821 1821 II პერიოდი.
  ფილიკი ეტერიას ოკუპაცია 1821 1821 სამხედრო მმართველი: ალექსანდრე იპსილანტისი
  კაიმაკამი
სტეფან ვოგორიდე
1821 1822
  იოან სტურდზა 1822 1828
რუსეთის ოკუპაცია 1828 1834 სამხედრო მეთაურები: ფიოდორ პალენი, პიოტრ ჟელტუხინი, და პაველ კისილიოვი
ორგანული აქტის მთავრობა (1832–1856)
  მიჰაილ სტურდზა 1834 1849
  გრიგორი ალექსანდრე გიკა 1849 1853 გიკები I პერიოდი.
რუსეთის ოკუპაცია 1853 1854 ყირიმის ომი
  გრიგორი ალექსანდრე გიკა 1854 1856 გიკები II პერიოდი.
პარიზის 1856 წლის ხელშეკრულებით შექმნილი პროტექტორატი (1856–1859)
საგანგებო ადმინისტრაციული საბჭო 1856 1856
კაიმაკამი
ტეოდორ ბალში
1856 1857
  კაიმაკამი
ნიკოლა ვოგორიდი
1857 1858
კაიმაკამები 1858 1859 შტეფან კატარგიუ, ვასილი სტურდზა და ანასტასიე პანუ
  ალექსანდრუ იოან კუზა 1859 1862 ასევე მართავდა ვლახეთსაც გაერთიანების შემდეგ.

ლიტერატურა რედაქტირება

  • Constantin Rezachevici - Cronologia critică a domnilor din Țara Românească și Moldova a. 1324 - 1881, Volumul I, Editura Enciclopedică, 2001,

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. 1.0 1.1 Constantin Rezachevici - Cronologia critică a domnilor din Țara Românească și Moldova a. 1324 - 1881, Volumul I, Editura Enciclopedică, 2001