მიხეილ ასლამაზოვი
მიხეილ ასლამაზოვი (დ. 30 ოქტომბერი, 1908, ტფილისი, ტფილისის გუბერნია, რუსეთის იმპერია — გ. 16 დეკემბერი, 1937, თბილისი, საქართველოს სსრ, საბჭოთა კავშირი) — ქართველი და საბჭოთა ფეხბურთელი, თავდამსხმელი. 1926–1937 წლებში იცავდა თბილისის „დინამოს“ ღირსებას. საბჭოთა კავშირის ბრინჯაოს პრიზიორი (1936) და საბჭოთა კავშირის თასის ორგზის (1936, 1937) ფინალისტი.[1]
 | |||
| პირადი მონაცემები | |||
|---|---|---|---|
| სრული სახელი | მიხეილ გრიგოლის ძე ასლამაზოვი | ||
| დაბადების თარიღი | 30 ოქტომბერი, 1908 | ||
| დაბადების ადგილი |
ტფილისი, ტფილისის გუბერნია, რუსეთის იმპერია | ||
| გარდაცვალების თარიღი |
16 დეკემბერი, 1937 (29 წლის) | ||
| გარდაცვალების ადგილი |
თბილისი, საქართველოს სსრ, სსრ კავშირი | ||
| სათამაშო პოზიცია | მარცხენა ინსაიდი | ||
| პროფესიონალური კარიერა* | |||
| წლები | გუნდი | მატჩი | (გოლი) |
| 1926–1935 | დინამო | ? | (?) |
| 1936–1937 | დინამო | 17 | (8) |
|
* პროფესიონალურ კლუბებში გამოსვლა და გოლები მხოლოდ ეროვნული ლიგებისთვის იანგარიშება | |||
ბიოგრაფია რედაქტირება
მიხეილ ასლამაზოვი მეფის არმიის პოლკოვნიკის გრიგოლ ასლამაზოვის (ასლამაზიანი) და რუსული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებლის ასია არუთინოვას ოჯახში დაიბადა. გრიგოლ ასლამაზოვი პირველ მსოფლიო ომში, დასავლეთ სომხეთის განთავისუფლებისას, ერზურუმთან, თურქებთან ბრძოლაში დაიღუპა.
მიხეილს ადრეული ახალგაზრდობიდან მოუწია მუშაობა. მუშაობდა „არსენალის“ სამხედრო ქარხანაში. თავისუფალ დროს თამაშობდა „არსენალის“ ქარხნის ამავე სახელწოდების გუნდში, რომელიც ქალაქის საფეხბურთო პირველობაზე გამოდიოდა. მისი გამორჩეული თამაში ფეხბურთის ადგილობრივი მესვეურების ყურადღების მიღმა არ დარჩენილა და მალე გენერალმა მიჩურინმა, რომელიც შინაგან საქმეთა სახალხო კომისარიატში სპორტის საკითხებს კურირებდა, ასლამაზოვი თბილისის „დინამოში“ მიიწვია, ხოლო მოგვიანებით სამსახურშიც მოაწყო თავისივე განყოფილებაში. გარკვეული დროის შემდეგ, მიხეილ ასლამაზოვს, როგორც გუნდის კაპიტანს, ქალაქის პრესტიჟულ უბანში ოროთახიანი ბინა გადაეცა. მიენიჭა შინსახკომის მაიორის წოდება, იყო ამიერკავკასიის შინაგან საქმეთა სახალხო კომისარიატის კომკავშირის ორგანიზაციის მდივანი, საქართველოს კომკავშირის ცენტრალური კომიტეტის მდივანი. ითვლებოდა კარგ ორატორად და ხშირად გამოდიოდა სიტყვით შინსახკომის კლუბში, სადაც გაიცნო თავისი მომავალი მეუღლე, ლიდია ქიშმიშევა (ქიშმიშიანი), რომელიც იქ კულტურის განყოფილებას ხელმძღვანელობდა.[2]
მიხეილ ასლამაზოვი წარმატებით გამოდიოდა ტფილისისა და ამიერკავკასიის საფეხბურთო ნაკრებებში რეგიონალურ, საკავშირო და საერთაშორისო შეჯიბრებებზე. როგორც თბილისის „დინამოს“ მარცხენა ინსაიდმა თავი კარგად გამოავლინა 1936 და 1937 წლების საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატისა და საბჭოთა კავშირის თასის გათამაშებებში, როდესაც გუნდთან ერთად ბრინჯაოს მედალი მოიპოვა და ორჯერ თასის ფინალში ითამაშა. 1936 წლის საშემოდგომო ჩემპიონატში თბილისელებს შეეძლოთ ოქროც მოეპოვებინათ, ყველასათვის მოულოდნელად ლენინგრადის „კრასნაია ზარიასთან“ ბოლოსწინა ტურის შეხვედრაში რომ არ დამარცხებულიყვნენ. იმ პერიოდის რესპუბლიკური და საკავშირო პრესა თბილისის „დინამოს“ ფეხბურთელთა შორის ხშირად გამოარჩევდა პაიჭაძის, ასლამაზოვის, ბერძენიშვილისა და დოროხოვის თამაშს. ასლამაზოვი გუნდის ერთ-ერთ ლიდერად ითვლებოდა, რომელსაც კაპიტნის რანგში 1930-იანი წლების პირველ ნახევარში გუნდი მოედანზე არაერთხელ გამოუყვანია.
1937 წლის დეკემბერში იგი დააპატიმრეს ოპერისა და ბალეტის თეატრში გამართული შინსახკომის პარტიული კრების შემდეგ, რომელიც ლავრენტი ბერიას ხელმძღვანელობით გაიმართა. ფეხბურთელის ქალიშვილის, თამარა ბრეუსის თქმით, ასლამაზოვს დაევალა დაკავებული კოლეგების საქმეების შესწავლა, რომელთა პატიოსნებისა და უდანაშაულობის მას გულწრფელად სჯეროდა. ასლამაზოვმა თავისი აზრი შინსახკომის ზოგიერთ ლიდერს დაუფარავად უთხრა და გამოძიებაში მონაწილეობაზე უარი განაცხადა. ასლამაზოვის საქმის გამოძიება არ დასრულებულა, რადგან 1937 წლის 16 დეკემბრის საღამოს იგი თბილისის შინსახკომის მთავარი სამმართველოს შენობის მეოთხე სართულიდან გადახტა და იმავე ღამით გარდაიცვალა.[3] საქმის ხელახალი განხილვის შედეგად დადგინდა, რომ ასლამაზოვი უსაფუძვლოდ იყო დაკავებული. 1957 წელს ის რეაბილიტირებულ იქნა. დაკრძალვის ადგილი უცნობია.[4]
მიღწევები რედაქტირება
საკლუბო რედაქტირება
.svg){kind=small}
- ბრინჯაოს პრიზიორი: 1936 (შ.)
ბიბლიოგრაფია რედაქტირება
- თედორაძე, ზურაბ., თბილისის „დინამო“ ციფრებში, 1936–1989, თბ.: სტამბა–96, 1999.
- თედორაძე, ზურაბ., თბილისის „დინამო“ : ციფრები, ფაქტები, კომენტარები, 1936–1989, თბ., 2002. — 41 გვ.
- თედორაძე, ზურაბ., საკლუბო გუნდების შედეგები სსრ კავშირის ჩემპიონატებში : უმაღლესი ლიგა, 1936–1991, თბ., 2001. — 52 გვ.
- ჯიშკარიანი, დავით., ბუცები და ტყავის ჩექმა, თბ.: Poezia, 2021. — გვ. 91–92. 144 გვ.
- Шваб, П.Г., Энциклопедия советского футбола. Том 1, Черновцы: Раенная типография, 1994. — გვ. 104. 128 გვ.
პერიოდიკა რედაქტირება
- ფეხბურთი. „ნაკრები ტფილისი“ — ტ.ს.ო.კ. // „კომუნისტი“, 24 თებერვალი, 1935, № 48 (4104), გვ. 4.
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Пионеры тифлисского футбола и легендарный Михаил Асламазов · Последние упоминания о Михаиле Асламазове были связаны со знаменитым турне великолепной сборной Басконии летом 1937 года. Непобедимые тогда футболисты с Пиренейского полуострова в Тбилиси провели два матча, переиграв тбилисское «Динамо» (2–0) и сборную Грузии (3–1). Победы басков во многом были обусловлены и тем, что они были знакомы с манерой игры тбилисцев. Пятью днями ранее первого матча, 19 июня, футболисты Басконии были зрителями четвертьфинального матча на Кубок Советского Союза в Москве между динамовскими командами Тбилиси и Киева. Победу в нем со счетом 2–1 одержали тбилисцы, мячи у них забили два Михаила — Асламазов и Бердзенишвили. «Ноев ковчег» (01.08.2012). / FootballFacts.ru
- ↑ Пионеры тифлисского футбола и легендарный Михаил Асламазов
- ↑ Асламазов, Михаил Григорьевич // nkvd.memo.ru
- ↑ ჯიშკარიანი, დ., 2021, გვ. 91–92
- ↑ Локомотив (Москва) 2–0 Динамо (Тбилиси) · 28 августа 1936 года · Финал Кубка СССР по футболу 1936 · Голы: А. Соколов, 18. Лавров, 24. "Локомотив" (Москва): Разумовский, Андреев, Гвоздков, Максимов, Жуков, Стрелков, Семенов, Соколов, Н. Ильин, Лавров, Теренков. "Динамо" (Тбилиси): Дорохов, Шавгулидзе, Николайшвили, Аникин, В.И. Бердзенишвили, Джорбенадзе, Панин, М. Бердзенишвили, Пайчадзе, Асламазов, Сомов. Судья: Н. Усов (Ленинград). 28 августа. Москва. Стадион "Динамо". 20 000 зрителей. Доподлинно известно (из журнала "Ф и С"), что в ходе матча из-за травм покинули поле Лавров и Шавгулидзе. Фамилии заменивших неизвестны. Летопись Акселя Вартаняна. Год 1936. Часть 6. Телеграмма от Валерия Чкалова (продолжение). Sport-Express.ru. წაკითხვის თარიღი: 29 იანვარი, 2019.
- ↑ А.Перель. Футбол. Первенство, кубок, международные встречи. М.: Госкультпросветиздат, 1949. — 186 с.
- ↑ Журнал «Физкультура и спорт» № 15—16, 1936
- ↑ Динамо (Москва) 5–2 Динамо (Тбилиси) · 16 июля 1937 года · Финал Кубка СССР по футболу 1937 · Голы: В.Бердзенишвили, 19 (0:1). Смирнов, 21 - с пенальти (1:1). Семичастный, 22 (2:1). Семичастный, 35 (3:1). М.Бердзенишвили, 60 - с пенальти (3:2). Семичастный, 72 (4:2). Ильин, 75 (5:2). "Динамо" (Москва): Фокин, Тетерин, Чернышев, Лапшин, Качалин, Ремин, Семичастный, Якушин, Смирнов, Елисеев (Пономарев, 85), Ильин. "Динамо" (Тбилиси): Дорохов, Шавгулидзе, Чумбуридзе, Гагуа, Минаев, Джорбенадзе, Гавашели, М.Бердзенишвили, Пайчадзе, В.Бердзенишвили, Асламазов. Судья: В.Стрепихеев (Москва). 16 июля. Москва. Стадион "Динамо". 47 000 зрителей. Летопись Акселя Вартаняна. Год 1937. Часть 2. Первый круг почёта (продолжение). Sport-Express.ru. წაკითხვის თარიღი: 29 იანვარი, 2019.
- ↑ А. Перель. Футбол. Первенство, кубок, международные встречи. М.: Госкультпросветиздат, 1949. — 186 с.