ადამ მიცკევიჩი

(გადამისამართდა გვერდიდან მიცკევიჩი, ადამ)

ადამ მიცკევიჩი (პოლ. Adam Mickiewicz; დ. 24 დეკემბერი, 1798 — გ. 26 ნოემბერი, 1855) — პოლონელი პოეტი და ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის მოღვაწე.

ადამ მიცკევიჩი
პოლ. Adam Mickiewicz
დაბადების თარიღი 24 დეკემბერი, 1798(1798-12-24)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13]
დაბადების ადგილი ზაოსიე, Lithuania Governorate, რუსეთის იმპერია[3] [4] [14]
გარდაცვალების თარიღი 26 ნოემბერი, 1855(1855-11-26)[2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] (56 წლის)
გარდაცვალების ადგილი სტამბოლი, ოსმალეთის იმპერია[15] [3] [4] [13]
დასაფლავებულია National Bards crypt of the Wawel
საქმიანობა პოეტი[3] [12]
ენა ფრანგული ენა და პოლონური ენა
ეროვნება ბელარუსები[16]
მოქალაქეობა რუსეთის იმპერია
პოლონეთი[14]
ლიტვა[14]
ალმა-მატერი ვილნიუსის უნივერსიტეტი[17]
ჟანრი ესე და narrative poetry
Magnum opus Pan Tadeusz, Dziady, Q9391196?, Ode to Youth, Q11816939?, Ballads and Romances, Q9322473?, Q11736605?, Sonnets from the Crimea, The Books of the Polish People and of the Polish Pilgrimage და Konrad Wallenrod
მეუღლე ცელინა შიმანოვსკა[18] [14]
პარტნიორ(ებ)ი Maryla Wereszczakówna და Ksawera Deybel
შვილ(ებ)ი ვლადისლავ მიცკევიჩი[19] და მარია გორეცკა
ხელმოწერა

ბიოგრაფია რედაქტირება

ადამ მიცკევიჩი დაიბადა 1798 წელს 24 დეკემბერს ლიტვაში, ხუტორ ზაოსიეში, ნოვოგრუდკასთან ახლოს. მამა მიკოლა მიცკევიჩი, ნოვოგრუდკის სასამართლოს ვექილი იყო. მამის გარდაცვალების შემდეგ 17 წლის მიცკევიჩი შედის ვოლნოს უნივერსიტეტში. მიცკევიჩის სწავლის წლები დაემთხვა პოლონელი ხალხის ბრძოლას ახალი ერთიანი სახელმწიფოს შექმნისთვის. სწორედ ვოლნოს უნივერსიტეტი იყო ამ დროისთვის წინააღმდეგობრივი მოძრაობის ერთ-ერთი მთავარი კერა. 1817 წელს მიცკევიჩი თავის რამდენიმე მეგობართან ერთად ქმნის საიდუმლოდ ქმნის „ფილომატების“ (სიბრძნის მოყვარულების) საზოგადოებას. 1819 წელს დაამთავრა ვილნოს უნივერსიტეტი. 1822-1823 წლებში გამოაქვეყნა ორი მცირე პოეტური კრებული რომლითაც იწყება რომანტიკული მიმდინარეობა პოლონურ ლიტერატურაში. 1824 წელს პოლონურ პატრიოტულ ორგანიზაციებში აქტიური მონაწილეობისთვის გადაასახლეს რუსეთში. ცხოვრობდა ოდესაში, მოსკოვში და სანქტ-პეტერბურგში. 1829 წელს მიიღო დასავლეთ ევროპაში წასვლის ნებართვა.

რუსეთში მიცკევიჩმა დაწერა „ყირიმის სონეტები“ (Sonety krymskie, 1826) და ებაირონის სულისკვეთების ეპიკური პოემა „კონრად ვალენროდი“ (Konrad Wallenrod, 1828). 1829-1831 წლებში ძირითადად რომში მცხოვრები მიცკევიჩი მისტიციზმმა გაიტაცა.

რომში ყოფნისას, 1830 წელს პოლონეთის აჯანყების შესახებ შეიტყო თუმცა სამშობლოში მხოლოდ 1831 წელს დაბრუნდა. 1832 წლიდან ის დასახლდა პარიზში, სადაც გაატარა ცხოვრების დარჩენილი წლების დიდი ნაწილი.

1832-1834 წლებში მან დაწერა თავისი ორი უდიდესი პოემა: „ძიადების“ (Dziady) მესამე ნაწილი და „პან ტადეუში“ (Pan Tadeusz).

ლიტერატურა რედაქტირება

  • Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod and Grażyna, translated by Irene Suboczewski, Rowman & Littlefield, 1989, ISBN 0-8191-7556-0.
  • Adam Mickiewicz, The Sun of Liberty: Bicentenary Anthology, 1798-1998, bilingual edition, Warsaw, Energeia, 1998, ISBN 83-85118-74-8.
  • Roman Koropeckyj, Adam Mickiewicz: The Life of a Romantic, Ithaca, Cornell University Press, 2008, ISBN 978-0-8014-4471-5.
  • Jadwiga Maurer, Z matki obcej... Szkice o powiązaniach Adama Mickiewicza ze światem Żydow (Of a Foreign Mother... Sketches about Adam Mickiewicz's Ties to the Jewish World), London, Polska Fundacja Kulturalna, 1990, ISBN 0-85065-217-0.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

  ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე: ადამ მიცკევიჩი

სქოლიო რედაქტირება

  1. მილოში ჩ. The History of Polish Literature, Updated edition — 2 — University of California Press, 1983. — გვ. 208. — ISBN 978-0-520-04477-7
  2. 2.0 2.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Стахеев Б. Ф. Мицкевич // Краткая литературная энциклопедияМосква: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 4. — С. 892–897.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 В. Спасович, Уманский А. М. Мицкевич, Адам // Энциклопедический словарьСПб: Брокгауз — Ефрон, 1896. — Т. XIXа. — С. 503–508.
  5. 5.0 5.1 SNAC — 2010.
  6. 6.0 6.1 Find a Grave — 1996.
  7. 7.0 7.1 IMSLP — 2006.
  8. 8.0 8.1 Babelio — 2007.
  9. 9.0 9.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  10. 10.0 10.1 Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia, 1968.
  11. 11.0 11.1 Internetowy Polski Słownik Biograficzny
  12. 12.0 12.1 12.2 The Fine Art Archive — 2003.
  13. 13.0 13.1 13.2 http://tnk.krakow.pl/czlonkowie/mickiewicz-adam/
  14. 14.0 14.1 14.2 14.3 Catalog of the German National Library
  15. Мицкевич Адам // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  16. (unspecified title)Belarusian Petrus Brouka Encyclopedia.
  17. Encyclopædia Britannica
  18. მილოში ჩ. The History of Polish Literature, Updated edition — 2 — University of California Press, 1983. — გვ. 229–230. — ISBN 978-0-520-04477-7
  19. Мицкевич, Владислав // Энциклопедический словарьСПб: Брокгауз — Ефрон, 1896. — Т. XIXа. — С. 508.
  20. 20.0 20.1 https://web.archive.org/web/20110607113022/http://www.arts.gla.ac.uk/Slavonic/Mickiewicz%20Life%20%26%20Work.htm
  21. 21.0 21.1 http://biblia.waw.pl/teksty/biblia_wujka_w_jezyku_i_kulturze.php