კომოდუსი
ლუციუს ელიუს ავრელიუს კომოდუს ანტონინუსი (ლათ. Lucius Aelius Aurelius Commodus Antoninus; დ. 31 აგვისტო, 161, ლანუვიუმი — გ. 31 დეკემბერი, 192, რომი) — რომის იმპერატორი 180 წლიდან საკუთარ მკვლელობამდე. მარკუს ავრელიუსის ვაჟი და თანამმართველი (177 წლიდან), ანტონინების დინასტიის უკანასკნელი წარმომადგენელი. მამის გარდაცვალების შემდეგ ზავი დადო დუნაისპირა ტომებთან და რომში დაბრუნდა. თანამედროვეთა მოწმობით, რომის იმპერატორებიდან ყველაზე ლამაზი და ზარმაცი იყო. იტაცებდა სანახაობები და გართობები, სახელმწიფოს მართვა ფავორიტებს გადასცა. კომოდუსის იმპერატორობა აღინიშნებოდა სახელმწიფო მმართველობის მოშლით, მფლანგველობისა და კორუფციის პარპაშით, არმიაში არსებული მღელვარებით, აჯანყებებით რომსა და პროვინციებში, სენატსა და იმპერატორს შორის განხეთქილებებით. კომოდუსის მიმართ უკმაყოფილება გაიზარდა მას შემდეგ, რაც იგი ცირკის არენაზე გლადიატორის რანგში გამოვიდა და მმართველობის ბოლოს განდიდების მანია გაუმწვავდა (რომს სახელი შეუცვალა და კოლონია-კომოდიანა უწოდა, წელიწადის თვეებს თავისი სახელები დაარქვა, საკუთარი თავი იუპიტერის შვილად გამოაცხადა). მოკლეს დაახლოებულმა პირებმა, რომლებმაც შეიტყვეს, რომ კომოდუსი მათთან გასწორებას აპირებდა. სენატმა ეს ფაქტი მოიწონა და კომოდუსი სამშობლოს მტრად გამოაცხადა.

ლიტერატურა რედაქტირება
- Grosso F. La lotta politica al tempo di Commodo. Torino, 1964;
- Hekster O. Commodus: an emperor at the crossroads. Amst., 2002;
- Смышляев А. Л. Коммод Луций Элий Аврелий Антонин // Большая российская энциклопедия. т. 14. — М., 2009. — стр. 651.