იოანე III (კათოლიკოსი)

(გადამისამართდა გვერდიდან იოანე (VIII ს.))
სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ იოანე.

იოანე — საქართველოს (ქართლის) კათოლიკოსი დაახლოებით VIII საუკუნის შუა წლებში. კათოლიკოსად უკურთხებია ანტიოქიის პატრიარქს თეოფილაქტეს (744-751). იოანეს შესახებ ცნობა დაცულია მხოლოდ ბერძნულ, ანტოიქიურ ქრონოგრაფში, საიდანაც შეტანილია ეფრემ მცირის (XI საუკუნის II ნახევარი) საისტორიო თხზულებაში. იოანეს უკურთხებია ეპისკოპოსად იოანე გუთელი.

ეფრემ მცირე იხსენიებს ანტიოქიის პატრიარქს თეოფილაქტეს, ანტიოქიაში უკანასკნელად ნაკურთხი საქართველოს კათალიკოზის — იოანეს კურთხევის გამო და წერს:

დღეთა კონსტანტინე სკორის მოსახელისათა, ანტიოქიას პატრიარქობასა ნეტარისა თეოფილაკტესსა, მოვიდეს ქართლით მოციქულად მონაზონნი ორნი და მიუთხრეს ნეტარსა თეოფილაქტეს, ვითარმედ დიდსა ჭირსა არიან ქრისტიანენი მკჳდრნი ქართველთა სოფლებისანი. რამეთუ დღითგან ანასტასი მღვდელთმოწამისა ანტიოქელ პატრიარქისა, არა კურთხეულ არს მათდა კათალიკოსი მთავარ-ეპისკოპოსი. სიძნელისათჳს გზისა. რამეთუ აგარიანთაგან ვერვინ იკადრებს სლვად. ხოლო მან ბჭობითა კრებისაჲთა, მთავარ-ეპისკოპოსთა, მიტროპოლიტთა და ეპისკოპოსთა თჳსთათანა, მისცა ქართველთა პროტრეპტიკონი, რომელ არს გაჴსნითი. რათა თჳთ მათისა საზღურისა ეპისკოპოსთაგან ჴელნი დაესხმოდინ ჟამადჟამადსა კათალიკოზსა ქართლისასა. რომელიცა საღმრთომან მადლმან უჩუჱნოს მათ და რომელი გამოირჩიონ მოყუასთა მის ეკლესიისათა. თანადგომითა და წამებითა ეპისკოპოსთაჲთა, წესებრ საეკლესიოთა — და შეუქმნა მათ აღწერით მოსაჴსენებელი თავისა თჳსისათჳს და მუნ შემოკრებულისა კრებისაჳს და ჴელდასხმულ ყო ერთი ორთა მათ მისსა მოვლინებულთა მონაზონთაგანი: სახელით იოანე მის ჟამისა კათალიკოსად მათდა.

—ეფრემ მცირის წერილი, ეკლესიის მუზეუმის ხელნაწერი № 24

იხილეთ აგრეთვე რედაქტირება

ლიტერატურა რედაქტირება